Doświetlanie roslin/rozsady diodami LED cz. 1

[lesioc]

Swagman - dzięki za linka!! Przeczytałem cały wątek - przydał się, nawet swoje pomysły tam opisałem. Niestey teraz temat wygląda na martwy .

Za to u mnie się działo
Zamówione LEDy dotarły w ekspresowym tempie, więc wczorajsze popłudnie spędziłem na składaniu tego wszystkiego do kupy. Rezultat można obejrzeć poniżej.

Trochę opisu technicznego
* 20x LED 1W czerwony - 20$
* 4x LED 1W niebieski - 6$
* 19x3=57 LEDów białych FLUX na pasku (podzelone na 3 odcinki) - 30zł
* stara obudowa metalowa z odtwarzacza Video
* wentylator komputerowy 80mm
* elektornika:
- 4x LM317T + 4x oporniki 4.2ohma (0.6W) - jako zródła prądowe LEDów mocy 3zł
- stabilizatory 7815 oraz 7812 jako zródła napieciowe do białych LEDów - 2zł
- stabilizator 7805 -jako żródło napieciowe do wentylatora -1zł
- kilka diod 1A do obnizania napiecia i zmniejszania start cieplnych na układach LM317 i 78xx - 2zł

Sekcja zasilajaca "wyszabrowane" ze starego wzmacniacza audio do komputerowych głośników - daje napiecie niecałych 20V .

Diody mocy (1Watowe) połaczone sa w 4 sekcje po 6 diod połaczonych szeregowo każda (5 czerwonych + 1 niebieska). Każda taka sekcja ma własne zródło pradowe 300mA zbudowane za stabilizatora LM317T i opornika 4.2ohma.
Wszystkie sekcje podpięte równoloegle do napięcia zaislania

Ze stablizartorów 7815 i 7812 (2 osobne aby rozdzielić stary ciepła na 2 osobne układy) zrobione zródło napieciowe 12V do zasilania 3 odcinków białych pasków LED.

Na stabilizatorze 7805 napiecie zasilania wentylatora komputerowego (specjalnie zasilane z 5V a nie z 12 aby wentylator chodził wolniej i bezgłośnie.

Całość pobiera 19.5V*(4*300A+19*20mA+20mA)=31.2W + starty na trafo i prostowniku co daje sumarycznie ~35W poboru energii z sieci. Zobaczymy czy tyle wystarczy aby coś sensownego wyrosło

Pusta obudowa


Powklejane Power LEDy


Polutowane sekcje LED


Test PowerLED



Dołożenia białcyh pasków LED


Sekcja zasialania


I gotowe urządzenie nad rozsadą

[sparks25]

Czy to cos działa? minął miesiąc wiec efekt powinno byc widać.

[lesioc]

Działa, a w zasadzie działoło do przedwczoraj, kiedy to rozsade wyniosłem do szklarni.

Genralnie prawie wszystkie rośliny rosły całkiem dobrze, nie wyciągały się za bardzo. Kiełowały również bez problemowo.
Dodatkowo zawuażyłem, że nie musze podlewać ich tak często jak to ma miejsce kiedy były postawione na oknie. Wtedy mocniesze słońce wysuszało zimię bardzo szybko, przy LEDach nie ma takiego problemu.

Z niepokojących objawów :

* Tunbergia - liście tunbergii po około miesiącu dostały dziwnych plamek, a następnie zaczęły blednąc (robiły się niemalże białe) i odpadać. Dotyczy to tylko najstarszych liści (pierwszych po liścieniach), nowo wypuszczone były ładne i zielone. Nie przypominam sobie aby działo się coś takiego w zeszłym roku, jak były hodowane na oknie.

* Tytoń ozdobny - wykiełkował..... i stoi w miejscu. Nie miałem nigdy do czynienia z tą rośliną, więc nie wiem czy to normalne.

Do pozostałych siewek nie mam zastrzeżeń, a zasadziłem: kilka odmian pomidorów, kilka odmian melona, kobee pnącą, mine lobata, powoje, niecierpki, celozje, nastrucje pnące.... nie pamiętam co tam jeszcze było


Tutaj można zobaczyć filmik poklatkowy jak to wszysktko sobie rośnie (coś koło 2 tygodni w kilkadziesiąt sekund) :
http://vimeo.com/10962437 .

A tutaj zdjecia - kolory fatalne bo trudno robić zdjećia z takim czerwonym oświetleniem. Ale widac jak wyglądają siewki.
Z przodu pomidory i melony, z tyłu pnącza.

[oloolosz]

jestem pod wrazeniem

[shayer]

lesioc, czy mógłbyś podać swoje gg chciałbym zapytać o kilka szczegółów w twoim projekcie.

[bishop]

Czemu gg?
Inni też chętnie się dowiedzą, nasze Forum jest otwarte i bezpłatne

[lesioc]

Dokładnie, forum jest po to aby wymieniać się doświadczeniami i informacjami, tak aby inni tez mogli szukać wiadomości i inspiracji. Chętnie udzielę wszelkich informacji o tym projekcie - o ile oczywiście będę w stanie - w tym włąśnie wątku.

lesioc, czy mógłbyś podać swoje gg chciałbym zapytać o kilka szczegółów w twoim projekcie.

Shayer - jeżeli masz jakiś powód, aby omawiać sprawę prywatnie to podaj go w prywatnej wiadmosci do mnie - a wtedy coś wykombinujemy ;)

[shayer]

Niestety ale PW odpada, gdyż nie mam takowej możliwości tj. mam komunikat iż nie mogę jeszcze wysyłać PW. Sprawę chciałem omówić przez gg, gdyż jestem kompletnym laikiem. Myślę kopić czy też zrobić taki panel LED na fazę wzrostu by rośliny wysiane w październiku mogły spokojnie rosnąć i doczekać marca by pełną parą mogły już same rosnąć. Na fazę wzrostu to by były raczej same diody niebieskie? Myślałem nad kupnem 35' diod tylko nie do końca jestem przekonany co do ilości potrzebnej mocy na 1m^2 i ilości lm.

[lesioc]

Bardzo jest trudno znaleźć sensowne informacje na temat zapotrzebowania roślin na energię świetlną - jedyne rzeczowe wyliczenia poprate doświadczeniami jakie znajdywałem zawsze dotyczyły maryśki (cannabis salva) - z wiadomych powodów. Tutaj "hodowcy" na prawdę bardzo starają się oszczędzac na enrgii i testuja z LEDami ile wlezie - tym niemniej ze względu na to, że do nie dawna jeszcze diody takie były bardzo drogie, więc i eksperymenty na razie są na mała skalę .


Genralnie dowiedziałem się, że istnieja 2 podstawowe rodzaje chlorofilu A i B, które mają nieco inne dominujące długości absorbowanych fali



Maksimum absorpcji dwóch najczęściej występujących chlorofili to
* 430 nm i 662 nm dla chlorofilu a
* 453 nm i 642 nm dla chlorofilu b

Niestety .. nie bardzo wiem jak sprawdzić która roślina ma jaki typ chlorofilu - a może zawsze są oba tylko w róznych proporcjach ? jeżeli ktoś wie coś na ten temat to chetnie bym się dowiedział ;)

Żeby sprawę nieco zagmatwać, to okazuje się, że woda bardzo dobrze pochłania prominiowanie własnie w tych zakresach długości fal - stąd zarówno rośliny wodne jak i niektóre ladowe wykształciły sobie jeszcze inne substancje które absorbują światło i przekazują jego energię do chlorofilu:
* fikobilisomy - u sinic i krasnorostów - maksimum absorbcji przypada na 470-650nm
* ?-karoten - pochałania promieniowanie pomiędzy 370-500nm , szczyt przypada na jakiś ~440nm - bawi rośliny na czerwono
* luteina (pochodna ?-karotenu) - ???? - barwi na żółto
* fukoksantyna - u okrzemek i brunatnic - absorbuje światło od żółto-zielonej do żółto-niebieskiej części spektrum - barwi na brunatno

Ponadto różne te substancje mają zupełnie różną sprawność, to znaczy inny procent fotonów jest przechwytywany i rózny procent energii jest przekazywany dalej do chlorofilu:
* ?-karoten - 10-50%
* luteina - 50-60%
* fukoksantyna - 70-80%

stąd zapotrzebowanie na różne długości swiatła jest różne u innych gatunków roślin... szczególnie odmienne u roślin bardziej prymitywnych lub wodnych


Zakładając jednak hodowlę roślin ziemnych, ozdobych, które nie maja dużej ilości karotenoidów (maja barwę zieloną, a nie czerwonawą od ?-karotenu lub zółtawą od luteiny) to można założyc że niezbędne jest prominiowanie w zakresie fal czerwonych i niebieskich.

Z obserwacji zachowania cannabis wynika również, że naświetlanie bardziej na czerwono przyspiesza wzrost roślin, podczas gdy naświetlanie bardziej na niebiesko stymuluje rośliny do kwitnięcia - ale czy ta obserwacja przkłada się na inne gatunki to nie mam zielonego pojęcia. Nigdzie indziej nie znalazłem podobnej informacji.
Generalnie przyjmowana jest proprcja energetczna 60-80% w czerwony (a jeszcze lepiej w czerwony(oznaczany jako red) i pomarańczowy(oznaczany jako amber)) a reszta w niebieski(oznaczany jako blue) i na szumnie nazywany ultrafioletowym kolor fioletowy (oznaczany jako UV/ultraviolet).

[shayer]

No no no, bardzo konkretnie opisane muszę przyznać. Przyznam, że ten na kilku stronach poświęconych konopi znajdowałem ciekawe informacje. Lecz hodowcy maryśki skupiają się bardziej na wysokoprężnych lampach sodowych (HPS), które to są idealne na fazę kwitnienia. Ale "CI" bardziej oszczędni na świetlówkach opierają swoją hodowle. 2700k na kwitnienie, a 6400k na wzrost. Mnie interesuje jednak by małe siewki wytrzymały przez zimę. Myślałem również nad kupnem kilku świetlówek kompaktowych o barwie 6400K lecz niezbyt przekonany jestem co do ilości potrzebnych na 1m^2. Na serwisie aukcyjnym są dostępne świetlówki liniowe o barwie nawet 10 000k lecz tu kompletnie nie wiem czy się nada.

[lesioc]

Zajrzałem teraz na wikipedię sprawdzajac czy pojawiły się nowe informacje od czasu jak budowałem swój naświetlacz (czyli nieco ponad pół roku temu) i z zaskoczeniem stwierdzam, że temat fotosyntezy się znacznie rozrósł.

Co więcej pojawiły się nowe informacje na temat chlorofilu A i B:

Stosunki ilościowe chlorofili w roślinach zależą między innymi od warunków siedliskowych: rośliny cieniolubne (cienioznośne) mają więcej chlorofilu b, rośliny światłolubne (światłożądne) ? chlorofilu a.

Na temat fotoukładów - czyli kompleksów absorbujących światło:

fotoukład I składający się z centrum reakcji PS I oraz układu antenowego określanego jako LHC I. W centrum reakcji znajduje się para cząsteczek chlorofilu a. PS I działa z maksymalną wydajnością przy długości fali 700 nm stąd stosowane oznaczenie ? P 700. Fotoukład PS I występuje głównie w lamelach ? tylakoidach stromy. Charakterystyczne dla fotoukładu I są układy antenowego określane nazwą ? LHC I (ang. Light Harvesting Complex), w których stosunek chlorofilu a do chlorofilu b wynosi: a:b=4:1.
fotoukład II składający się z centrum reakcji PS II oraz układu antenowego określanego jako LHC II. W centrum reakcji znajduje się para cząsteczek chlorofilu a. PS II działa z maksymalną wydajnością przy długości fali 680 nm stąd stosowane oznaczenie ? P 680. Fotoukład PS II występuje głównie w tylakoidach gran. Charakterystyczne dla fotoukładu II są układy antenowego określane nazwą ? LHC II, w których stosunek chlorofilu a do chlorofilu b wynosi: a:b = 1:1.

oraz dosyć ciekawa informacja:

W docierającym do powierzchni Ziemi świetle słonecznym, promieniowanie czynne fotosyntetycznie stanowi od 43,5% w dni pochmurne do 53% w dni słoneczne[3]. Ilość ta zależy od kąta padania światła, zachmurzenia, zapylenia itp. Globalną sumę promieniowania aktywnego fotosyntetycznie ocenia się na 255 ? 1019 kJ ? rok-1, tj. 80,9 ? 10^9 MW, a w okolicach Krakowa 13 400 ? 106 kJ ? ha-1? rok-1, tj. 42,5 W ? m-2.

[Rootz]

Witam .
Dziś wpadłem na pomysł czytając inne działy dotyczące oświetlenia , komentarzy użytkowników wypowiadających się na temat LED ..

Doszedłem do wniosku że można by było spróbować z diodami :

Czerwone 100 szt : http://allegro.pl/diody-led-czerwone-12 ... 97864.html

Niebieskie 100 szt : http://allegro.pl/diody-led-niebieskie- ... 97870.html

Planuje zrobić panel który pomieści te 200 Diod . montując je na zmianę ; raz czerwona raz niebieska .

Po wgłębianiu się w temat Diod trafiłem na ten temat ,

I ciesze się że już powstały takie projekty i one nie poszły marne .
Doczytałem iż rośliny pobierają do 100% światła LED co w porównaniu do HPS które rośliny absorbują jedynie od 5 do 20 % ( z tego co czytałem a w każdym temacie były inne winiki )

Więc moje pytanie polega na tym : czy taki zestaw będzie miał jakiś sens ??
czy warto próbować ..
czy taka mała ilość Lumenów nie będzie przeszkadzała a Diody nadrobią tym ze roślina absorbuje 100 % mocy.
I czy ktoś by mógł mi to jakoś obliczyć , Bo szczerze mówiąc jestem w tym temacie ciemny .

Nie jestem żadnym hodowcą tzw. marychy lecz jedynie roślin owadożernych . lecz jestem za naturalną hodowlą tych roślin .
A tak mnie ciekawi czy warto spróbować. Temat przydało by się odświeżyć bo Trzeba o tym rozmawiać , Led jest przyszłością , a szukając książkowych opisów i ich zrozumienie to nie to samo co Doświadczenie które mówi jak jest, a nie jak mogło by być .

Bardzo czekam na Państwa wypowiedzi ,;)
Pozdrawiam

[lesioc]

Poniważ to mój temat, to może ja zacznę

Po pierwsze, z braku jakiś jednoznaczynch wskazówek na temat pomiarów wytwarzania strumienia świetlnego i informacji jak mierzone sa strumienie swietlne diod LED (przeliczanie candeli na lumeny i odwrotnie, inna energia niesiona przez falę niebieską i czerwona, róźne odległości pomiaru) sprawiły, że uznałem, iż operowanie strumieniem świetlnym jest bardzo ciężkie w przypadku diod LED.

Z tego powodu podszedłem do sprawy nieco inaczej, ponieważ sprawność diod LED (ilosc energii wypromieniowanej pod postacią fotonów w stosunku do pobranej mocy prądu) jest w miare podobna (w zależnosci od producenta i mocy troche sie zmienia, ale nie jest aż taki duży rozrzut), to uznałem, że najlepiej jest operowac po prostu mocą pobieraną przez diody w przeliczeniu na metr kwadratowy oświetlaniej powierzchni.

Zbierając dane z forum o róznych ledowych uprawach, porównując to z mocami stosowanymi przy świetlówkach i innych podobnych oświetlaczach doszedłem do wniosku, że absolutnym minimum jest około 15W mocy rozpraszanej na diodach czerwonych i 3-4W na diodach niebieskich w przeliczeniu na 1m kwadratowy (1m2) oświetalnej powierzchni - przy założeniu nieco dłuzszego czasu naświetlania (17-20h). Tak jak napisalem wczesniej, są to wartości wydedukowane z róznych forów, eksperymentów, oraz danych podawanych przez sklepy które oferują komercyjne oświetlacze ledowe - nie poparte żadnym naukowym wyliczeniem.

Moc diody liczy się bardzo prosto - ponieważ jest to iloczyn napięcia na diodzie i prądu płynacego przez diodę. W przypadku czerownych diod led wysokiej mocy, np. tak zwanych "1W", które mają napiecie pracy 2.6V i prąd nominalny 300ma - to moc ropraszana wychodzi 2.6V*0.3A = 0.78W. Dla diod niebieskich, mozna policzyć podobnie 3.5V(mają wyższe napiecie pracy)*0.3=1.05W

Ja w swoim panelu zastosowałem
+ 20 takich diod czerwonych - czyli 20*0.78W = 15.6W w czerwieni
+ 4 diody niebieskie 4*1.05 = 4.2W w niebieskim

Wynik, tak jak opisywałem, siewki rosły całkiem ładnie, chociaż mam wrażenie, że oświetlanie takie jest bardzo blisko dolnej granicy potrzeb.

W twoim przypadku mozęmy pokusić się o podobne wyliczenie:
diody czerwone - napiecie 2.15V, prad 20mA = to daje 0.043W/diode .... 100sztuk daje niestety zaledwie 4.3W
diody niebieskie - napiecie 3.20V, prąd 20mA = to daje 0.064W/diode .... 100sztuk to 6.4W

Moim zdaniem, jeżeli chcesz tym oświetlić roślinki to upakowałbym je na powierzchnię co najwyżej 0.3m2 .... albo dla oświetlenia 1m2 uzyłbym 300 diod czerwonych i 100 niebieskich.


Jeszcze jedna ważna uwaga.... jeżeli podepniesz te diody pod zasilanie 12V przez rezystory stabilizujące pobór prądu .. to musisz liczyć się z tym ,ze większość energii pobranej z sieci bezie tracona na ciepło w rezystorach ( liczym tak samo: dioda pobiera 2.15*0.02A=0.043W , opornik (12V-2.15V)*0.02A= 0.197W 0- sprawność całości zaledwie 17%). Dlatego z diodami należy bardzo uważac jak i co podłaczamy.

[Rootz]

Wiesz .. to bedzie moja 1 próba a te diody co wysłałałem to był moj przykład , nie wiem moze mi cos polecisz . jakies inne diody , moze jakies rezystorki albo inny osprzet . Moja wiedza na temat dobrania elementów elektronicznych jest taka jak nic .
Prosił bym Cię o podanie może konkretniejszych danych polegajacych moze na :

- Rodzajowi Diod
-ilosc potrzebnych regulatorow/rezystorow
- doświadczenie / co ile diode
- Ile diod ( twojego rodzaju ) czerwonych a ile niebieskich .

Moze masz jakis pomysł co mozna stworzyć ale nie masz czsu itd . to moze ja spróbuje ,dokumentując każdy ktok i moje spostrzeżenia + fotografie z prac jak i być moze jak to w Twoim wypadku było Video z wzrostu roślin .

Za bardzo nie wiem jak mam Ci przekazać moje myśli ;) troche poplątana , a ja osobiście wole rozmawiać niż pisac ;)

Pozdrawiam

[Uni57]

A stosował ktoś z Was żarówki LED np takie?
http://www.ecolighting.pl/?zarowki-led,42
Mam na myśli te z barwą zimną, coby zbliżyć się parametrami do światła naturalnego.

Zainspirował mnie ten wątek: http://forumogrodnicze.info/viewtopic.php?f=29&t=28564

I myślę o doświetleniu storczyków, ale różowo-fioletowe wariacje barwne w mieszkaniu nie przejdą, zatem potrzebuję żarówek bez efektów barwnych. ;)