Praktycznie wszyscy znają, efektowne kwiaty cyklamenów doniczkowych, ale zadziwiająco niewielu wie, że istnieją także efektowne odmiany kwitnące jesienią – zimotrwałe i mrozoodporne cyklameny ogrodowe. Niewielkie kwiaty, stanowią w ogrodzie bogactwo jesiennych kolorów , a delikatne odcienie plamistych liści są widoczną ozdobą roślin: wiosną, latem i pod koniec sezonu wegetacyjnego.
Zimnolubny cyklamen, to miły dodatek do jesiennego ogrodu, zapewniający kolory w czasie, gdy nie ma już wielu innych kwitnących roślin. Nietypowe , gwiazdeczkowe kwiaty cyklamena, pojawią się jesienią we wrześniu, październiku i listopadzie.
Kilka gatunków ma kwiaty wcześniejsze, a niektóre odmiany zakwitają w styczniu i lutym.
W północno-zachodniej Ameryce, ogrodowe cyklameny kwitnące jesienną, są bardzo popularne. Kwiaty na łodygach wysokości od 5 do 12cm wysokości, mają odcienie różów, różowych fioletów i bieli.
STANOWISKO - Zimotrwałe cyklameny powinny być sadzone w miejscach, gdzie są chronione przed słońcem i przegrzaniem. Idealnym miejscem do nasadzeń , jest stanowisko pod drzewami lub wysokimi, rozgałęzionymi krzewami albo nawet na wschodniej stronie domu. Ponieważ cyklameny nalezą do niskich roślin, można je umieszczać z przodu rabaty kwiatowej, np. jako obwódki, gdzie są najlepiej widoczne. Są to także wspaniałe rośliny do ogrodów skalnych.
PRZYGOTOWANIE GLEBY W OGRODZIE – wymaga poświęcenia odrobiny czasu, gdyż cyklameny potrzebują podłoża dobrze odprowadzającego wody i zawierającego wiele związków humusowych, w mieszance glebowej. Dobrą praktyką jest mieszanie rodzimego podłoża z mchem torfowcem lub przekompostowanym obornikiem. Do mieszanki należy dodać też kilka garści piasku w celu zapewnienia lepszego odprowadzania wody.
SADZENIE INSTRUKCJA – małe bulwy cyklamenów sadzimy płytko, zagłębiając piętkę w ziemi, na ok. 1,5cm. W nasadzeniach zespołowych, bulwy cyklamenów powinny być rozmieszczone w odległości około 10 - 15cm, od siebie.
Bulwy można rozmnażać przez podział, ale dopiero gdy mają one cztery do sześciu lat. Jest to dobry sposób, aby poszerzyć kolekcję lub uzyskać materiał do wymiany z innymi pasjonatami.
Najlepszą porą sadzenia lub przesadzania jest okres spoczynku odmian, okres po zakończeniu kwitnienia. Cyklameny kupowane w doniczkach mogą być wysadzane do ogrodu w dowolnej chwili.
Jeśli chcemy uzyskać cyklameny z nasion, to siejemy je w mieszance składającej się w 50% z piasku i w 50% z mchu torfowca. Nasiona mieszamy z podłożem, siejąc np. w multipaletach i zacieniamy ( bez światła).
Następnie przetrzymujemy materiał w temperaturze pomiędzy 12 a 25 C.
Kiełkowanie następuje w przeciągu 28 do 42 dni, w zalezności od warunków ( temp., wilgotność)
GATUNKI CYKLAMENA ZIMOODPORNEGO
Chyba c.pseudoibericum
Większość gatunków ogrodowych cyklamenów, posiada odporność do -25 do -30 stopni C:
Cyclamen coum – kwitnienie przełom zimy i wczesnej wiosny; kwiaty są białe lub różowo- bordowe. Odmiana pochodząca z Kaukazu.
Odmiany o kolorowych liściach np. C. coum, syn. Cyclamen orbiculatum. Dobrze czuje się wśród Rh, w lekkim, zacienionym podłożu.
2*Cyclamen hederifolium – pochodzi z Azji Mniejszej i południowej Europy. Kwiaty ma późnym latem i płatki są białe, różowe z ciemnymi środkami. ( u nas wymaga starannego okrycia bulwy!) dawniej nazywany cyclamenem neapolitańskim- w zw. z występowaniem w rejonie śródziemnomorskim - Grecja, Włochy, pd. Francja. Zwykle kwiaty pojawiają się przed liśćmi.
2*Cyclamen pseudibericum - kwiaty są często dwukolorowe w stonowanych odcieniach pąsu lub purpury z białymi krawędziami. Pochodzi z Azji Mniejszej. Kwitnie pod koniec zimy lub wczesną wiosną.
*2Cyclamen purpurascens syn. C. europaeum L. - ma pachnące kwiaty późnym latem i jesienią. Kwiaty w odcieniach od ciemnego różu do głębokich odcieni czerwieni. Występuje w Europie i w Alpach. W Polsce - pod ścisłą ochroną, w siedliskach naturalnych, lesnych.
**Cyklamen cilicium - najmniej odporny z w/w ale sprawdzi się w cieplejszych rejonach Polski, pod przykryciem z igliwia. W naturze występuje w lasach szpilkowych , na piargach i skałach Turcji, na wysokości 700 2000 np.m. Kwitnie miedzy wrześniem a listopadem, kwiatostan stulony z ciemnym oczkiem. Liście owalne, często z wzorem ciemnozielonej " choinki" wewnątrz jaśniejszej obwódki. Istnieje odmiana czysto biała album .Cyklamen cilicium var. intaminatum
************
Kwiaciarskie odmiany cyklamena, CZYLI KWIATKI DOMOWE
W handlu roślinami ozdobnymi, w kwiaciarniach, pojęcie cyklamena, stosuje się głównie do jednego gatunku - Cyclamen persicum, powszechnie zwany- błędnie- „fiołkiem alpejskim”
(Cyclamen alpinum - występuje w Alpach, i ma płatki wykręcone, jak śmigła, pod kątem 90 stopni)
*2 
2*Rośliny te, wystawione na zewnątrz w MIEJSCU OSŁONIETYM, będą tolerować temperatury ok. 0/-2 stopni C. Przy niższych temperaturach, cyklamen perski, wymaga przeniesienia do pomieszczeń zamkniętych, gdyż nie jest zimotrwały i nie jest odporny na spadki temperatur.
W pomieszczeniach zamkniętych, cyklameny PERSKIE muszą mieć wystarczającą wilgotność.
Jednym ze sposobów na zapewnienie im odpowiedniej wilgotności, jest umieszczenie cyklamena w pobliżu płaskiego zbiornika z wodą . W miarę podnoszenia temperatury, woda parując, zapewnia odpowiedni stopień nawilżenia powietrza. Innym sposobem, jest umieszczenie cyklamena w 10 cm szerszej niż donica osłonce. Dno osłonki wykładamy gruboziarnistym keramzytem lub kamieniami i zalewamy wypełnienie wodą tak, by nie przykrywała ona kamyków. Ważne, by dno donicy z cyklamenem, nie dotykało wody rozlanej między kamieniami.
Drugim ważnym wymogiem hodowli cyklamena „ mieszkaniowego” jest potrzeba schłodzenia temperatury otoczenia. Przechowuj je w pomieszczeniu, gdzie temperatury wahają się między 13 a 17 stopni C.
Utrzymuj glebę lekko wilgotną, ale nie stale mokrą. Podlewaj wodą miękką ( przegotowaną) o temperaturze pokojowej.
Stosując właściwą opiekę nad bulwami cyklamena perskiego, możemy z roku na rok, mieć coraz więcej kwiatów z przyrastających bulw.
Właściwie prowadzone cyklameny pokojowe, mogą cieszyć nas kwiatami nawet przez kilka, kilkanaście tygodni w roku. Po zakończeniu kwitnienia, poddajemy je okresowi spoczynku przez ok. 3-4 miesiące, lekko zasuszając.Potem budzimy do ponownego kwitnienia, wnosząc do ciepłego pomieszczenia, wznawiając nawożenie i podlewanie.
********
Źródła ; swobodne dywagacje na podstawie:
1.http://www.humeseeds.com/efcycl.htm
2. zdjęcia miniatur z Wikipedii i Wikimedii:
*- http://pl.wikipedia.org/wiki/Cyklamen
i mozliwośc obejrzenia pełnych formatów zdjęć w galerii
2* - http://commons.wikimedia.org/wiki/Cyclamen
Co będzie jak przyjdzie duży mróz 
].........jak mam kaprys na EGZOTYKE to sadzę Męczennicę, Szarłat,Liliowce,Paci orecznika i Rącznika 
ale nie zapomnij o cyklamenie 
