Wszystko o skalniakach:Skalniak i chwasty. Materiał skalny, Podłoże pod rośliny skalne

[marmati]

Witajcie. Mam spory ogród i szykuje mi się praca z naprawdę dużym skalniakiem. Mam pytanie : co dać pod kamienie żeby nie wyłaziły chwasty. Skalniak jest spory a raczej będzie bo właśnie przystępukemy do jego budowy i będzie podstawą tarasu. Będzie od strony poludniowej. Oprócz problemu z chwastami, doraźcie jakie roślinki zakupić, żeby kwitły cyklicznie to raz a dwa zrobiły efektowny dywan na kamieniach. No i co z tymi chwastami?

[Pawel Woynowski]

Witam wszystkich,

Może i ja dorzucę swoje trzy grosze.
Jaki materiał skalny będzie dominował na skalniaku, to ważne, nie wszystkie rośliny lubią np skały wapienne. Kamienie powinny być kanciaste (łamane) lepiej się układają i wyglądają bardziej naturalnie, szczególnie na alpinariach. Bardzo dobre dla roślin wapieniolubnych, są tufy wapienne. Mają ciekawą i oryginalną strukturę i można je stosować jako samodzielne elementy dekoracyjne na skalniaku obsadzone małymi roślinkami. Mają jeden mankament, są drogie.

Musisz się też zastanowić, jakie rośliny chciałabyś tam widzieć. Czy to mają być typowe rośliny skalne, czy wymieszane np. z miniaturowymi iglakami płożącymi. Chodzi o to, aby te rośliny miały odpowiednie warunki glebowe.
Podłoże powinno być przepuszczalne i dość sypkie, rośliny skalne nie lubią zastoin wody w podłożu. Najlepszym podłożem jest substrat złożony z ziemi ogrodniczej, odłamków skalnych (bardzo dobry jest grys wapienny 0 - 8 mm), i kompostu (lub ziemi do pikowania) w stosunku 3:2:1 podłoże powinno wykazywać wartość pH pomiędzy 6,5 a 8,0 (wartość od obojętnej do zasadowej)

Dla roślin, które wymagają podłoża kwaśnego stosuje się domieszki ziemi ogrodniczej, torfu, piasku kwarcowego i kompostu z igliwia (lub kwaśnego torfu (pH 3,5 do 4,5) w stosunku 2:2:1:1, pH podłoża powinno wynosić od 4,5 do 5,5.

Dla roślin lubiących podłoże wapienne jako domieszkę do podłoża można zastosować delikatny wapienny miał o ziarnach grubości do 8 mm, ewentualnie można go zastąpić zasadowym piaskiem lub żwirem. Po nałożeniu odpowiedniego substratu i wypełnieniu nim przestrzeni między kamieniami powinno się go lekko wymieszać (najlepiej motyką) i uklepać z macierzystym podłożem.

Po przygotowaniu odpowiedniego podłoża w zależności od wymagań glebowych roślin, to trzeba sobie wcześniej zaplanować gdzie mają rosnąć i jakie rośliny, najlepiej to rozrysować, powinno się dać warstwę pokrywającą, jako warstwę ochronną przed wypłukiwaniem podłoża oraz chroniącą przed nadmiernym wysychaniem, co pozwoli zachować swoisty mikroklimat ogrodu skalnego. Dzięki takiemu zabiegowi rzadziej będzie dochodzić do kiełkowania roznoszonych przez wiatr nasion chwastów, w takiej "ściółce" nie znajdują one odpowiedniej ilości substancji odżywczych i obumierają.

Skład chemiczny takiej "ściółki" powinien również odpowiadać wymaganiom roślin. Dla roślin lubiących podłoże wapienne, odpowiedni będzie żwir lub tłuczeń wapienny o grubości ziaren 2 - 16 mm (najlepszy był by żwir pumeksowy, w takiej ziarnistości w jakiej jest w sprzedaży, lecz jest stosunkowo drogi). Kolor warstwy osłaniającej powinien komponować się z zabarwieniem zastosowanych kamieni. W ogrodzie urządzonym ciemnymi kamieniami np. ciemnym wapieniem, dobrze będzie się komponował żwir bazaltowy lub diabazowy, takie żwiry używa się do budowy dróg asfaltowych.

Dla roślin kwasolubnych idealną warstwą okrywającą będzie tłuczeń zawierający kwarc.
Grubość warstwy okrywającej zależy od wielkości i szybkości rozrastania się roślin, które chcemy posadzić. Dla roślin małych tworzących kobierce oraz dla karłowatych bylin wystarczy warstwa grubości od 1 do 2,5 cm., Jeśli po posadzeniu i nasypaniu warstwy okrywowej zamierzamy sadzić jeszcze jakieś rośliny, to warstwę okrywową delikatnie odsuwamy na bok i sadzimy roślinę, po posadzeniu układamy ponownie żwir wokół rośliny lekko go uklepując, podczas podlewania czy deszczu warstwa ta szybko połączy się z podłożem.

Większości roślin skalnych pasuje nie za bogata w składniki odżywcze gleba, inaczej będą rosły nadmiernie i stracą swój naturalny pokrój (rojniki, rozchodniki), są i takie które lubią podłoże kwaśne (wrzosy, wrzośce, dzwonek alpejski Campanula alpina i inne.), lub wapienne (skrzydlinka Aethionema oppositifolium, Alyssium, Aubrieta, Linaria alpina i inne).

Rośliny skalne powinny rosnąć w ubogim w składniki odżywcze podłożu, dlatego nie trzeba ich właściwie nawozić. Jeśli jest już taka potrzeba, to można je w sezonie letnim raz podlać połową dawki nawozu naturalnego.
Zbyt duża zawartość składników odżywczych spowoduje, nadmierny i nie naturalnym pokrój roślin. Na przykład rozety rozchodników będą osiągały duże rozmiary, natomiast łuski będą zamieniały się w wąskie, rozchylone od wnętrza na zewnątrz rozety długopędy, a to z kolei osłabia roślinę.

Nie był bym sobą, gdybym nie zaproponował Ci wody na skalniaku. Bardzo pasowała by przy tarasie kamienna kaskada z miejscami na rośliny skalne wilgociolubne. Plusk wody dział kojąco na nasze nerwy i bardzo mi pasuje coś takiego przy tarasie w miejscu lekko zacienionym gdzie mogłyby rosnąć paprocie (zanokcica skalna Asplenium trichomanes, śledzionka skalna Caterach officinarum, Polypodium vulgare 'Cornubiense', Cryptogramma crispa ta lubi kwaśne podłoże i trochę większy bardzo ładny paprotnik szczecinkozębny Polystichum setiferum 'Divisilobum' i Polystichum setiferum 'Proliferum')

No i masz "babo placek", miało być trzy grosze, a wyszło jak zwykle, ten typ tak już ma, jak pisze o roślinach to może bez końca.
Przepraszam za to "gadulstwo".

[Nalewka]

O rany!!! Jestem pod wrażeniem Toż to cała praca naukowa na temat

Pisz Pawle, nie mityguj się, tylko pisz jak najwięcej, bo ciekawie piszesz i same bardzo użyteczne rzeczy

[mora1]

Super Pawle napisałeś, dobór kamieni i ipt. Same przydatne porady. Jak masz zdjęcia to wstawiaj koniecznie. Sama pracuje nad skalniakiem, najbardziej chciałabym uzyskać naturalny wygląd, jakby kamienie leżały tam od zawsze a roslinność pięknie je dopełniała. Masz duszę artysty, chciałabym mieć takich sasiadów .

[Pawel Woynowski]

O rany!!! Jestem pod wrażeniem Toż to cała praca naukowa na temat Pisz Pawle, nie mityguj się, tylko pisz jak najwięcej, bo ciekawie piszesz i same bardzo użyteczne rzeczy

Dziękuję, w takim razie teraz może coś o roślinkach na skalniaku.

W ogrodzie skalnym największe wrażenie wywołuje nie tylko układ, kształt i barwa zastosowanych kamieni, lecz również, a może przede wszystkim, posadzone tam rośliny.

Przy wyborze roślin kierujemy się głównie sposobem kwitnienia poszczególnych roślin. Często nie uwzględniamy roślin, które nie kwitną okazale, lecz tworzą za to piękne kobierce lub układy rozetowe. Co jest w zasadzie błędem, jako że piękno ogrodu skalnego, charakteryzuje się przede wszystkim różnorodnością barw i form. Byliny, drzewka i rośliny cebulowe tworzą wspólnie kompozycję roślinną, która o każdej porze roku powinna wyglądać wspaniale.
Również należy brać pod uwagę ich zdolność i szybkość rozrastania się, aby zapobiec dominacji jednego gatunku nad drugim i wypieraniu roślin słabszych przez silniejsze.

Rośliny kobiercowe powinno się sadzić u podnóża ogrodu, aby stwarzały wrażenie łagodnego przejścia od ogrodu właściwego na skalny.

Szerokie szczeliny miedzy kamieniami, obsadza się małymi i delikatnymi roślinami, rosnącymi słabo i powoli i wystarcza im mała ilość podłoża

Silnie i bujnie rozrastające się byliny tworzące kobierce, znoszą zagęszczenie 3-5 roślin na 1m?, np. żagwin (Aubrieta), czy rogownica (Cerastium).

Odmiany roślin słabo rosnących można sadzić w zagęszczeniu 8-12 roślin na 1m?, np. zawciąg (Armeria) lub pierwiosnek (Prymula).

Karłowate byliny, tworzące kobierczyki lub rozety, będą dobrze rosnąć nawet w zagęszczeniu 20 lub więcej roślin na 1m?, np. skalnica (Saxiffraga) lub głodek (Draba).
Karłowate drzewka sadzimy pojedynczo lub w grupach, biorąc pod uwagę ich zdolność rozrastania się. Nie naturalnie wygląda jedno drzewko wyróżniające się kształtem lub kolorem od innych roślin, posadzone w centralnym punkcie ogrodu. Takie drzewka powinniśmy sadzić w tle lub na obrzeżach ogrodu. Nie korzystnie wygląda również ogród obsadzony w całości wysokimi i strzelistymi roślinami.

Tutaj taki mój pomysł na sadzenie karłowatych drzewek nie koniecznie musimy sadzić je pionowo, można je posadzić całkiem na ukos, co z czasem będzie imitować fragment naturalnego krajobrazu, przypominającego wysokogórskie drzewa tulące się do skał pod wpływem sinych wiatrów. Przed takim sadzeniem trzeba jednak poznać jak takie drzewko rośnie w naturze. Następnie formować je w sposób bardzo zbliżony do formowania Banzai.

Rośliny cebulowe i bulwiaste proponuję sadzić w kratownicy lub doniczkach (te ostatnie 3-5 krotnie większe niż średnica cebuli lub bulwy) zagłębionych w podłożu i przykrytej warstwą powierzchniową. Rośliny te mają dużą tendencję do rozprzestrzeniana się po ogrodzie, np. kokorycz (Corydalis) czy rannik (Eranthis) są takimi ?wędrownikami?, że potrafią zepsuć całą kompozycję ogrodu. W takiej kratownicy czy doniczce rośliny cebulowe i bulwiaste rozwiną się z czasem w duże zwarte kępy.

Rośliny wilgocio i cieniolubne, a są nimi również i paprocie np. zanokcica (Asplenium) czy śledzionka skalna (Ceterach officinarium), bardzo ładnie komponują się posadzone w szczelinach kaskady wodnej wykonanej na skalniaku i w bliskim sąsiedztwie drewna. Mogą to być sękate korzenie obumarłych drzew, najlepiej dębowych, sosnowe, jodłowe i świerkowe szybko próchnieją. W lasach dębowych łatwo jest znaleźć taki korzeń, dobrze by było, aby był porośnięty mchami. Przed tym jednak uzyskać pozwolenie od gospodarza lasu. Te większe powinno się wkopać, co najmniej w 1/3 w podłoże. Najlepsze jednak będą małe fragmenty takich korzeni czy gałęzi, łatwiej się je układa. Korzenie takie można również znaleźć na brzegach jezior i rzek, szczególnie górskich. Z tych ostatnich cenne do dekoracji są wybielone przez słońce i kamienie korzenie i gałęzie górskich drzew.

I tu moja prośba, nie przesadzajmy z takim dekoracjami, aby nasz skalniak nie wyglądał jak obumarły las.

[Mariola54]

Pawle dałeś piękną wykładnie budowy skalniaka.
Duży zasób wiedzy u Ciebie.

[paco]

Pawle dałeś piękną wykładnie budowy skalniaka.
Duży zasób wiedzy u Ciebie.

Również jestem pod wrażeniem wiedzy i fachowych rad Pawła.

Mam kilka skalniaków (klombów z roślinami skalnymi), ale taki skalniak z "prawdziwego zdarzenia" postanowiłem założyć w tym roku. Odkryłem darń z powierzchni około 20 m2, w myślach zaplanowałem ogólny zarys skalniaka, zacząłem liczyć i.....Wylałem sobie na głowę kubeł zimnej wody.

Ponieważ jest to płaski teren i nie posiadam żadnego gruzu czy innego materiału, aby przy jego pomocy ukształtować wzniesienie i stoki, to postanowiłem zakupić w tym celu gruby żwir. Zakupu dokonam w pobliskiej piaskowni (odległość 10 km) - 10t żwiru z transportem to koszt 160 PLN - to idzie przeżyć.

Zakup agrowłókniny zabezpieczającej przed wypłukiwaniem mieszanki ziemi do żwiru to koszt około 50 PLN - również do przyjęcia

Teraz najważniejsze - kamień - również z pobliskich kamieniołomów (odległość 20km)
Minimalna ilość kamienia na taki teren, aby wykonać jedynie kilka załomów skalnych to 3-4 tony. Aby wyglądał on super atrakcyjnie potrzeba około 10-15 ton.
Transport to jedynie do 100 PLN (bardzo blisko) natomiast koszt odłamów skalnych to 140 PLN za tonę

Tak wiec minimalny koszt to - (żwir) 160 + ( agrowłóknina) 50 + (transport i 4t odłamków skalnych) 660 = 870 PLN. Do tego trzeba w kamieniołomach wybrać kamień (min. 100PLN) zakupić trochę ziemi ....... myślę, że minimalny sumaryczny koszt to 1000 PLN.

Wniosek z tego, że wykonanie skalniaka jest dużo droższe niż jego obsadzenie (nie myślę o rarytasach).
A ile kosztowałoby mnie zrobienie skalniaka przy 15 t skał - (2500- 3000 PLN).

I co wy na to czy opłaca się "skórka za wyprawkę"

Andrzej.

[Pawel Woynowski]

I co wy na to czy opłaca się "skórka za wyprawkę"
Andrzej.

Myślę że tak.
Po pierwsze, skalniak to inwestycja na lata, nie na jeden sezon, dlatego powinna być zrobiona solidnie i nie na łapu capu. Dobrze wykonany skalniak zaczyna zachwycać dopiero po kilku latach od pierwszych nasadzeń i czym starszy tym ładniejszy.
Po drugie nie powinno się go wykonywać z byle jakiego materiału skalanego. Nie każdy materiał nadaje się do tego celu np. granit (kamień polny) nie lubi kwaśnego podłoża, piaskowiec nie nadaje się na kaskady wodne, łatwo wchłania wodę i łatwo kruszeje w zimie.
Po trzecie aby uzyskać TAKIE efekty trzeba niestety zainwestować.

[paco]

Myślę że tak.
Po pierwsze, skalniak to inwestycja na lata, nie na jeden sezon, dlatego powinna być zrobiona solidnie i nie na łapu capu. Dobrze wykonany skalniak zaczyna zachwycać dopiero po kilku latach od pierwszych nasadzeń i czym starszy tym ładniejszy.
Po drugie nie powinno się go wykonywać z byle jakiego materiału skalanego. Nie każdy materiał nadaje się do tego celu np. granit (kamień polny) nie lubi kwaśnego podłoża, piaskowiec nie nadaje się na kaskady wodne, łatwo wchłania wodę i łatwo kruszeje w zimie.
Po trzecie aby uzyskać TAKIE efekty trzeba niestety zainwestować.

No wreszcie :P
Odwiedziłem kilka for i wreszcie znalazłem kogoś, kto nie uważa skalniaki, ogrody skalne czy w ogóle rośliny skalne za małe, niewdzięczne i nie warte uwagi.
Nie jestem kompletnym laikiem, rośliny skalne to dla mnie nie tylko zajęcie ale i swego rodzaju pasja. Mam ich wydaje mi się dosyć dużo - ale brakowało mi dla nich odpowiedniej oprawy - to jak brylant bez oprawy (pierścionka).
Zawsze, gdy próbowałem rozpocząć dyskusję na temat roślin skalnych, czy budowy skalniaków - to trafiałem na brak zainteresowania tym tematem lub na ludzi, którzy zajmują się jedynie dużymi bylinami a rośliny skalne ich nie interesują.

I wreszcie słyszę - TAK WARTO ROBIĆ PRAWDZIWY SKALNIAK!

No to biorę się za dokładne rozplanowanie prac i obsadzeń - "dałeś mi wiatr w żagle".
Piękne te skalniaki na zdjęciach - mogą być wielką inspiracją dla innych.

Pozdrowienia, Andrzej

[Pawel Woynowski]

I wreszcie słyszę - TAK WARTO ROBIĆ PRAWDZIWY SKALNIAK!
No to biorę się za dokładne rozplanowanie prac i obsadzeń - "dałeś mi wiatr w żagle".
Piękne te skalniaki na zdjęciach - mogą być wielką inspiracją dla innych.
Pozdrowienia, Andrzej

Dodałem jeszcze kilka fotek do ALBUMU
Szczególnie podoba mi się, nie typowe wykorzystanie traw w "przedogródku" (fotka nr. 10 i 11) oraz roślin kobiercowych na ścieżkach, między kamiennymi płytami (fotka nr. 15 i 16)
Osobiście jestem zwolennikiem ogrodów skalnych wraz ze strumykiem i oczkiem wodnym u podnóża, wykończonym luźno położonymi kamieniami, choćby takie jak (fotka nr. 17).
Dopiero wtedy ogród skalny wraz z roślinami, wygląda jak skrzący się diament w pięknej oprawie:D

[paco]

Witaj Pawle!

.....oraz roślin kobiercowych na ścieżkach, między kamiennymi płytami (fotka nr. 15 i 16)

Oczywiście piszesz o zdjęciach nr 13 i 14 - efekt jest ciekawy - chociaż bardziej podoba mi się to co znalazłem w niemieckiej encyklopedii "Blumen & Garten". (scan nie jest rewelacyjny)



Robiłem próby z Bielistką siną (Leucorbryum glaucum), która tworzy piękne zielone poduchy...



... ale wiosną gnieżdżące się w pobliżu duże ilości kosów (upodobały sobie ten materiał na gniazda) w ciągu kilku godzin nawet ogromną kępę roznosiły na strzępy.
Zdjecie to jednak zainspirowało mnie do zaplanowania i wykonania takiego zakątka, planuję tam jednak użyć przede wszystkim różne gatunki traw i roślin skalnych tworzących takie poduchy.

Osobiście jestem zwolennikiem ogrodów skalnych wraz ze strumykiem i oczkiem wodnym u podnóża, wykończonym luźno położonymi kamieniami, choćby takie jak (fotka nr. 17).
Dopiero wtedy ogród skalny wraz z roślinami, wygląda jak skrzący się diament w pięknej oprawie:D

Oczko wodne mam już w innym miejscu, ale zastanawiam się... może nie tyle nad strumieniem co nad sączącą się leniwie wodą na którymś zboczu

Andrzej.

[paco]

.... Nie każdy materiał nadaje się do tego celu np. granit (kamień polny) nie lubi kwaśnego podłoża ....

Pawle, czy mógłbyś przybliżyć mi ten wątek?

Czy granitowi to szkodzi - czy myślisz o szybszym wietrzeniu tych skał, czy też o tym, że przez wprowadzenie skał krzemianowych powodujemy zubożenie i zakwaszenie gleby (niska wartość pH czyli 4,5-5,5)?

Andrzej.

[Pawel Woynowski]

Pawle, czy mógłbyś przybliżyć mi ten wątek?
Czy granitowi to szkodzi - czy myślisz o szybszym wietrzeniu tych skał, czy też o tym, że przez wprowadzenie skał krzemianowych powodujemy zubożenie i zakwaszenie gleby (niska wartość pH czyli 4,5-5,5)?
Andrzej.

Dokładnie, Andrzeju, dodatkowo reaguje na kwasy i w kwaśnym podłożu ulega powolnemu rozpadowi. Przede wszystkim zaś, kamienie polne nie wyglądają naturalnie na skalniaku z prawdziwego zdarzenia.
Moimi nr 1 na skalniak są Serpentynit, Gnejs i lupki Serycytowe, na murki, kaskady i warstwowo ułożone na skalniaku jako imitacja warstw skalnych przebiegających przez zbocze tzw. wychodne. Między warstwami sadzi się rośliny typowo skalne. Te materiały są odporne na wypłukiwane przez wodę.
Innym skałami które śmiało mogę polecić są Amfibolit, Diabaz, Lupek Filitowy na ścieżki. A przede wszystkim twarde skały Wapienne. Większość roślin skalnych lubi podłoże zasadowe ideałem jest Tuf wapienny, lecz jest on w zasadzie nie dostępny w Polsce, a jak już jest, to diablo drogi. :x