Czy ogród wiejski nosił cechy regionalne

vernus · Post » 16 mar 2009, o 19:38

Mam niewielką działkę na wsi i chciałem urządzić na niej ogród utrzymany w stylu wiejskim.
Czy ogródek na Pomorzu różnił się czymś od tego na Kurpiach lub Śląsku??
Kiedyś przeczytałem,że inne ogrody były na Podhalu, inne na Podlasiu lub Mazowszu lecz nigdzie nie mogę znaleść informacji czym tak na prawdę te ogrody się różniły.

Fallenangelv · Post » 16 mar 2009, o 21:40

Ciekawy temat.
Domyślam że się różnił(jak bardzo też nie wiem:( ).
inna ziemia,inny mikroklimat,inne zwyczaje.To i ogród trochę inny

vernus · Post » 17 mar 2009, o 10:46

Czyli wszyscy mamy podobne przypuszczenia. A może było by to łatwiej ustalić gdyby każdy opisał ogrody w swojej okolicy? Napiszcie jeżeli wiecie coś o ogrodach w swojej okolicy

gienia1230 · Post » 17 mar 2009, o 11:21

Vernus, czy chodzi Ci o ogrody (przedwojenne- dworskie) u hrabiego? czy o wiejskie przydomowe ogródki?
W tym pierwszym przypadku Ci nie pomogę, bo moja mama i sąsiad (dworski ogrodnik) już od dawna nie żyją, a oboje pracowali u hrabiego.
Jeśli chodzi o dawne ogródki wiejskie, napiszę Ci to, co pamiętam (do dzisiejszych nawet nie da się porównać): Krzewy ozdobne to; bzy, kaliny, jaśminy. Byliny: piwonie, floksy, serduszka, konwalie, marcinki. Z kwiatów jednorocznych zapamiętałam nagietki, nasturcje, groszek pachnący. Z cebulowych i bulwiastych pamiętam mnóstwo przeróżnych dalii i mieczyków. A jak był usytuowany?, wszystko zależało od miejsca wokól domu i wiejskiej drogi, bo to co było widać z drogi, to to się najbardziej liczyło, wyraźnie wyczuwało się rywalizację między sąsiadkami

.
No i pamiętam prawdziwe zimy.

vernus · Post » 17 mar 2009, o 18:08

Interesują mnie te przydomowe bo wśród założeń przydworskich dominowały założenia naturalistyczne jedynie w bliskim otoczeniu dworu spotykało sie kwiaty.

Gienia1230 czyli co? W ogródkach na podkarpaciu rosły te same rośliny co w innych rejonach kraju? wiec gdzie ten regionalizm? chyba tylko w budownictwie

100krotka · Post » 17 mar 2009, o 18:41

Vernus, w ogrodach wiejskich rosły w całej Polsce te rośliny, które łatwo się rozmnżają, mało chorują i są odporne na mróz, i to właśnie te, które wymieniła Gienia. Regionalizacja moze dotyczyć pewnie tylko roślin, które nie wytrzymują niektórych stref mrozoodporności. Reszta jest jak sądzę - uniwersalna.

Przykład - może troskzęzaskakujący - jak się w Polszcze mówi na kalinę Roseum? U nas - Buldynos. Oczywiście jest to zniekształcony francuski Boulle de Neige

Jeśli ludkowie na Podkarpaciu usłyszeli tę nazwę i ją zniekształcili - dla mnie to znak, że ta roślina po prostu MUSIAŁA występować w całej Polsce

A mieczyki i dalie? Przecież one też w naturze w Polsce nie zimują, pochodzą z innych stref klimatycznych, czyli jeśli trafiły na Podkarpacie, to i musiały trafić wszędzie.

Zastanawiam sie, czy w jakichś regionach kraju są takie "endemity ogrodowe" które gdzie indziej nie występują (oczywiście nie chodzi mi o gatunki żyjace dziko, bo te wiadomo, że wybierają sobie stanowisko samodzielnie).

gienia1230 · Post » 17 mar 2009, o 19:08

Vernus, nie wiem co rosło w ogródkach np na Podhalu czy w Suwałkach, napisałam to co rosło w moim rodzinnym domu.

vernus · Post » 17 mar 2009, o 19:51

100krotka kiedys wyczytalem ze sa miejscowe odmiany roslin ktore wystepuja na terenie jednej lub kilku wsi rozniace sie od siebie np kolorem kwiatow ale nie bylo tam zadnego przykladu co to za rosliny lub gdzie wystepuja

pelagia72 · Post » 17 mar 2009, o 20:06

Ja też myślę,że nie było aż takiego zróżnicowania,po za architekturą domów itp. Słoneczniki, malwy,bzy, dalie, rudbekie,aksamitki, kwiaty zmieszane z warzywami i ziołami ( chociaż u moich Dziadków były osobne grządki,) Ogródek kobiety z kieleckiego niewiele się różnił od rodowitych Mazurów, Niemców,czy wspomnianych moich Dziadków, którzy przybyli z innych stron. Ten ogród z mojego dzieciństwa ( teraz trochę zmieniony- Babcia żyje, ale nie ma siły zajmować się kwiatami) był wzorem dla mojego ogrodu.

vernus · Post » 17 mar 2009, o 23:33

Znalazlem jedna informacje w "Wiejskim ogrodzie przydomowym" Henryka Plessnera. napisał tam że w wielkopolsce występowały dywany kwiatowe obsadzone bukszpanem, na kurpiach ogródki miały geometryczne rabaty i ze m.in na pomorzu występowal tzw. gaik

100krotka · Post » 18 mar 2009, o 07:05

Ja gdzieś słyszałam, że Śląsk specjalizował sięw różanecznikach, choć chyba niekoniecznie chodziło o ogrody wiejskie

Ale jedna rzecz mi się nasunęła - piszesz, że chcesz urządzić ogródek w swoim regionalnym stylu - bardzo sięchwali przywiązanie do tradycji, ale zobacz, co robili nasi przodkowie i jak kształtowali swoj ogrody: oni się nie zastanawiali, czy to co sadzę, jest dopasowane do stylu regionalnego, tylko sadzili (również nowości) i patrzyli, co z tego będzie. Może warto pójść w tę stronę, a nie ograniczać się tylko i wyłącznie tradycję? Przecież tradycja też żyje...

Ciekawa jestem, co o tym sądzisz

PS. Aha - Gieniu, zapomniałaś o sumaku, no jakże można ;-) A w naszych stronach sumaków całe hordy

Ewadz34 · Post » 18 mar 2009, o 08:52

Ja w dzieciństwie pomagałam babci (rocznik 1905) w pielęgnowaniu ogrodu. Ogród mojej babci różnił się od tego, co mam teraz. Co było u nas charakterystyczne? pamiętam, że wzdł?ż płotu, graniczącego z działką sąsiada, rosły równiutko w rządki posadzone białe narcyzy, a bliżej ogrodzenia marcinki, takie wysokie fioletowo-różowe i kępy białych lilii, zwanych liliami św. Antoniego.

Ogródek kwiatowy był od strony ulicy. W rogu, przy ogrodzeniu, rosły wysokie rudbekie-słoneczniczki, nazywane u nas dawniej "człowiekami", przy ścianie domu (zawsze malowanym na biało) rosły różowe floksy i pomarańczowe liliowce, nazywane liliami. W ogródku królował kosmos, nagietki (ich potomstwo wysiewa się do dzisiaj, są inne niż te wysiewane z torebki). W centralnej części ogródka rósł olbrzymi krzak różowej piwonii. Wokół niej kępy pierwiosnków, takich ciemnoczerwonch, mówiono na nie "ranne kule". Obowiązkowo rosła "paprotka" czyli szparag, którego liście pełniły funkcje asparagusa

Poza tym: "smolinosy", pomarańczowe lilie, maciejka, lak. Były tulipany, ale tylko czerwone i żółte, których nikt nigdy nie wykopywał.

To były rośliny mało wymagające troski. Robiłam z babią grządki, czyli rysowałam na skopanej szpadlem ziemi wzory geometryczne, deptałam na liniach ścieżki i powstawały grządki, gdzie rosły kwiatki.

Do dzisiaj mamy na podwórku jaśmin, krzak liczy sobie grubo ponad 50 lat i jest NIESAMOWITY. Udziela schronienia jeżom i ptakom, pewnie też innym stworzeniom. Pamiętam też czarny bez, który babcia darzyła szczególną sympatią i nie pozwalała wyciąć

No i białe bzy, ale to u sąsiada...

Troszkę mi się łza zakręciła w oku... Bo teraz mam skalniak, iglaki.

Z babcinego ogródka pozostała mi piwonia o niesamowitym zapachu i nagietki i wspomnienia:)

Takie i podobne ogródki miał większość gospodyń z naszej wsi, sąsiadki wymieniały się między sobą roślinami.

Przepraszam za długi post

ale temat bardzo ciekawy i dziękuję zań

I jeszcze: w każdym ogródku w mojej wsi rosły OBOWIĄZKOWO kępy żółtej nawłoci. Gałązki tej rośliny umieszczano w bukietach święconych 15 sierpnia, w Matki Bożej Zielnej, rosliny się zminiały, ale nawłoć musiała w wiązeczce być. Do dzisiaj stare ogródki zarasta u nas nawłoć.

Młode pokolenie uznaje nawłoć za chwast, a przecież Niemen tak pięknie śpiewał o tej roślince: "Mimozami jesień się zaczyna..."

gienia1230 · Post » 18 mar 2009, o 09:29

100krotko, w mojej okolicy sumaków nie było, ale zapomniałam o rudbekiach, które zawsze przewalały się przez płot, o białych i żółtych narcyzach i oczywiście o szparagu, który rósł obowiązkowo w każdym ogródku. Rosły też dzike róże - takie do smażenia, ale nie w ogródku, tylko na miedzach. Czarny bez i czerwona dzika kalina rosły za stodołą. Pewnie wspólnymi siłami przypomnimy sobie wszystkie rośliny.
Pamiętam też doskonale, jak ojciec na mamę wrzeszczal "znowuś w te kfiotki wlazła! siano trza kopić!"