Winorośle Dolnoślonzoka - część 2

[Dolnoslonzok]

Wczoraj +24, dzisiaj ma być +25 st. C, a Riesling pięknie nabiera kolorów i jest coraz bardziej słodki. O tym jak jest, a jak mogło być napiszę na podsumowanie sezonu. Na gliniastej madzie rzecznej w uprawie historycznej jest już latem cień od godz. 16. Wiosną dosadzam 100 szt. Rieslinga, ale już na piachu, gdzie jest słonecznie cały dzień. A tymczasem, zacząłem wczoraj przerabiać poplon w uprawie, czyli gorczycę, którą przekopuję glebogryzarką. Gorczyca odstrasza owady, szkodniki korzeni, odkaża glebę z patogenów i wirusów oraz stanowi doskonały nawóz zielony.

[Dolnoslonzok]

Przymrozek z niedzieli na poniedziałek (-2 st. C) zważył już wszystkie liście na winoroślach. Odkryłem zapomniane grona Chasselas Schoenedel, którego zebrałem 4 października. Te przeoczone grona miały wspaniale słodkie owoce z parametrem cukru 21 Brix (odmiana zbiera do 20 Brix cukru). Miód w ustach. Zdjęcie z września:

[Dolnoslonzok]

W Saksonii, od Lipska po Drezno (zaliczmy tu również Brandenburgię, bo tamtejszych winiarzy włącza się do saksońskiego okręgu winiarskiego), jest coraz więcej biowinzerów, czyli ekologicznych winiarzy. Jednym z nich jest p. Hartmut Rühlmann. Ten ekorolnik prowadzi na 0,4 ha swoją uprawę winorośli wg starej formy vertikel (vertiko), a ponadto wyrabia wino z winorośli Gutedel, czyli Chasselas.

zmoderowane.linki do niemieckich stron usuniete/K

[Dolnoslonzok]

Chasselas Schoenedel 2020 wytłoczone 3 października zlałem wczoraj po raz pierwszy znad osadu. W smaku czuć dobrą kwasowość, nie jest płytkie, jednak nadal wyczuwane są drożdże, a wino po zlaniu jeszcze lekko pracuje. Musi się wyklarować.



11 listopada to dzień patrona winiarzy - św. Marcina. Na naszej Ziemi Brzeskiej od XIII/XIV w. winiarze żyli niegdyś rytmem pracy wyznaczonym choćby przez święta kończące winiarski rok, czyli od wrześniowego winobrania na Michała do Marcina. Jak przystało zatem na region o tradycjach winiarskich sięgających średniowiecza, a żywych jeszcze do początku XIX w. jako IV. okręg winiarski na Śląsku (powiaty-Brzeg, Oława, Niemodlin, Opole), czas na odtwarzanie również tradycji dawnych świąt winiarskich.
Wszystkim winiarzom życzę zatem udanego sezonu 2022 i zdrowia przede wszystkim!
Na zdjęciu toast świętomarciński sprzed 3 lat moim Pinot Blanc na tle krzewów Merlot.
Mapa regionów winiarskich na Śląsku z przełomu XVIII i XIX w. oraz dawny IV., brzeski region winiarski z oznaczeniem winnic wzmiankowanych w dokumentach od XIV do przełomu XVIII i XIX w.

[Dolnoslonzok]

Podsumowanie sezonu 2021
Po tegorocznej zimie z minimalną temperaturą -16 st. C w nocy 18 stycznia (normalne temperatury zimowe), co nie wyrządziło szkód w uprawie, sezon rozpoczął się 27 lutego, gdy pojawiły się szlachetne łzy, czyli nastąpił płacz łozy u winorośli. Wegetacja była nieco opóźniona (lekko ponad 2 tygodnie- mirabelki kończyły kwitnienie dopiero 24 kwietni) przez kwietniowe chłody (choć i tak od 9 kwietnia winorośl zaczęła wchodzić w fazę wełnistego, a wkrótce różowego pąka). Nad Odrą na majówkę od 2011 r. mamy pierwsze zielone na winoroślach (nie mówię o szalonych latach 2018-2020, gdy były już latorośle). Kwiecień, choć bez mrozów, a z typowymi przymrozkami, jednak bez wysokich temperatur w ciągu dnia, był najchłodniejszy od 1997 r., a niektóre portale meteo piszą, że nawet od 35 lat. Historyczny dzień wypadł 28 kwietnia, ponieważ nie pamiętam, aby dopiero o tej porze zakwitły wiśnie i stare odmiany czereśni Późnej Schneidera (spóźnione o blisko trzy tygodnie). Natomiast agrest, który wystartował w lutym, zawiązał już wtedy owoce. Mimo to, 28 kwietnia pojawiło się zielone w pąkach winorośli. Maj był chłodny i z częstymi deszczami. Kwitnienie winorośli rozpoczęło się natomiast 8 czerwca u Pinot Blanc (Riesling- 18 czerwca). Lato było gorące z cotygodniowymi nawałnicami idącymi znad Czech i Niemiec. Utrudniło to wielce prowadzenie biouprawy, a tym bardziej, że popełniłem błąd. Zrezygnowałem ze sprawdzonej w 2020 r. wersji oprysków, wprowadzając inne, naprzemienne środki ekologiczne, zakłócając tym samym cykl oprysków. W efekcie, patogeny poturbowały uprawę niemiłosiernie już w sierpniu. Mimo zatem bardzo korzystnego dla winorośli września i października, parametry podczas zbiorów były słabe (jedynie Chasselas Schoenedel osiągnął należyte wyniki). Wniosek- należy trzymać się planu ochrony biologicznej winorośli z 2020 r.

[garom]

W takim razie Michale jakie środki ekologiczne zawiodły Cię w tym roku...?

[Dolnoslonzok]

Romanie, nie zawiodły mnie środki ochrony, a zaburzenie przeze mnie cyklu oprysków. Już to przedstawiam. Po konsultacjach i warsztatach na terenie mojego weingarten w roku 2019, dr Mazurek pozostawił mi wiele materiałów i informacji. W roku 2020 opracowałem strategię, a raczej wdrożyłem taką, jaką mają w Austrii czy Niemczech, a nawet w odleglejszej Francji w biouprawach. Dlatego podstawą moich oprysków w roku 2020 był Armicarb, siarka i miedź. Rok z powodu przekroczenia trzykrotnie normy opadów od czerwca do października był straszny dla biouprawy. Dzięki jednak ścisłemu trzymaniu się strategii grona i liście Rieslinga dotrwały w zdrowiu do końca października (pisałem już o tamtym sezonie, zatem do rzeczy). W tym roku podobnie od maja zacząłem stosować Armicarb/siarkę/betachikol (w zamian szkodliwej miedzi). Niestety wskutek tego, że zakłóciłem w czerwcu i lipcu cykl stosowania co 10-14 dni ww. oprysku (wprowadziłem do ochrony algi,więcej lecytyny i budowałem odporność czosnkiem), wydłużając okresy między Armicarbem. Spowodowało to brak nakładania się na siebie okresu działania tego środka. No i miałem atak mączniaka rzekomego. Utrzymałem uprawę na piachu w dobrej kondycji, jednak na glinie była totalna katastrofa. Szkoda, bo jak pisałem, wrzesień i październik były wspaniałe dla winorośli, jednak moje z porażonymi od lipca liśćmi nie miały już jak zbytnio korzystać ze słońca. Nauka i wniosek na nowy sezon. Jak w piosence Andrzeja Waligórskiego o starszym sierżancie armii austriackiej za Kajzera Josefa: "(...)Słuchaj synu, najważniejsza rzecz to trzymać się regulaminu".

[Dolnoslonzok]

Koniec roku, zatem czas na finalizowanie zamówień na sezon 2022. Podobnie jak w ubiegłym roku, zamówiłem sadzonki bezpośrednio w niemieckiej szkółce zmoderowano/jagusia111. Właśnie opłaciłem fakturę , a rośliny przyjadą w połowie kwietnia. W nowym sezonie dosadzam w uprawie przerobowej na piachu Rieslinga. 100 szt. klonu Gm 358 na podkładce 5BB. Klon ten pochodzi od starych krzewów znad Renu, wybranych z najstarszych winnic.
W swojej uprawie historycznej na glinie mam 13 krzewów Króla Europy środkowej z lat 2010-2014. Planuję dosadzić tam wiosną sadzonki własnokorzeniowe. Niestety, miejsce ma to swoje mankamenty, czyli w okresie letnim i jesiennym jest zacienione już od godz. 15-16 i mało przewiewne, a grona są mocno zbite. Mimo to udało mi się zrobić dwa nastawy (wina wytwarzam dopiero od 2017 r.), które zachowały w smaku typowe cechy Rieslinga. Trzeba tylko dograć pewne niuanse.
Natomiast w uprawie przerobowej na piachu mam dla niego najlepsze miejsce w mojej uprawie tuż obok rosnących 100 szt. Pinot Blanc 2021. Jest tu słonecznie od rana do późnego wieczora i przewiewnie. Wybrany klon charakteryzuje się luźnymi gronami, co ułatwi dotarcie z opryskiem do ich środka.
Riesling (krzewy rocznik 2010-2014)








Nieco przypomnienia o Rieslingu:
Riesling- władca winnic
Król win Europy Środkowej, czyli Riesling. Pierwsza wzmianka o tej starej odmianie pojawia się w Niemczech 13 marca 1435 r. w dokumencie transakcji zakupu 6 sadzonek winorośli o nazwie „Riesling”. Do dzisiaj popularna i znana odmiana w Niemczech, Alzacji, Czechach oraz Austrii, jak i w całym świecie winiarskim nie traci nic ze swojej klasy. Więcej, Riesling zyskuje kolejne miejsca i tereny, ale i powraca tam, gdzie niegdyś już był.
Od Szczecina przez Gorzów Wielkopolski, Zieloną Górę po Opole i Górę św. Anny, Riesling stanowi od 20 blisko lat największy areał tej odmiany w Polsce. Będąc podstawą wielu winnic komercyjnych, szczególnie między Odrą a Sudetami, znajduje tu dogodne dla siebie warunki glebowe i klimatyczne. Przekłada się to na jakość wina honorowanego medalami nadawanymi winnicom nadodrzańskim i podsudeckim podczas konkursów winiarskich. Riesling jest silnie związany ze śląską ziemią. Pierwsza, pisana wzmianka o Rieslingu na Śląsku pochodzi z końca XV w. i jest młodsza zaledwie o 43 lata od poświadczenia go we wspomnianym, niemieckim dokumencie. W opracowaniu "Winnice na Przedgórzu Sudeckim. W sprawie uprawy winorośli na średniowiecznym Śląsku." (D. Adamska, K. Chrzan, A. Pankiewicz, Wrocław 2017) stwierdzono, na podstawie zachowanego do dziś w archiwum w Brnie listu, że jeden ze świdnickich winiarzy pisze w roku 1478 do winiarza z Moraw o przesłanie mu 100-200 sadzonek "reyseln", co ma oznaczać właśnie Rieslinga.
Warto zatem, aby wspierać i zachęcać nie tylko dużych, ale i mniejszych winiarzy do uprawy tej wymagającej, ale jakże szlachetnej winorośli.
Tym bardziej, że w świetle dowodów śląskiej historii Riesling jawi się nam jako odmiana regionalna.
Pan zmoderowano/jagiusia111 jest głównym dostawcą dla znanej polskiej firmy, jednak wielu winiarzy dużych i małych z zachodniej Polski zamawia bezpośrednio u zmoderowano/jagusia111. Skraca to mocno okres dostawy, ponieważ wcześniej sadzonki szły z Niemiec do Radomia, a z Radomia dopiero na zachód-tydzień w podróży. Teraz to ledwie dwa dni.

[Wroniarz]

Zachęcanie do uprawy Rieslinga nie ma sensu. Zdąży on dojrzeć tylko w w dobrych lokalizacjach w województwach lubuskim i dolnośląskim.

Zamiast Rieslinga polecam odmiany wcześniejsze np. Solaris i Hibernal, których sadzonki ostatnio przecenione w Dom i ... można nabyć jeszcze przez 3 dni po 3zł.

[Dolnoslonzok]

To już proponuję bardziej "Johanna", czyli Johannitera. Wiele winnic ma go u nas nad Odrą i bliżej Sudetów. Sam mam 50 sztuk z tego roku i będzie on zapewne dosadzany przeze mnie.
Nie wiem skąd ta teza o Rieslingu od Kolegi z dalekiego Mazowsza. Klimat woj. opolskiego (Dolnośląska Dzielnica Klimatyczna Południowa, z Opolem, i Dolnośląska Dzielnica Klimatyczna Środkowa- powiat Brzeg) mają identyczny klimat jak sąsiednie woj. dolnośląskie (Dolnośląska Dzielnica Klimatyczna Środkowa i Zachodnia) oraz woj. lubuskie. Jeżeli spojrzeć na temperatury dla października (ważne z punktu widzenia uprawy Rieslinga), to wzdłuż Odry od 68 lat jest to średnio 9,0 st.C lub lekko ponad- Opole 9,3, a Wrocław i Zielona Góra 9,2. Centrum- Łódź to 8,5, wschód kraju natomiast to 8,5 Warszawa, a Sandomierz i Rzeszów 8,6. Dane te przy okresie wegetacyjnym Nadodrza 230 dni i więcej oraz SAT na poziomie ponad 2700 pozwalają na optymistyczne podejście do uprawy winorośli, w tym i Rieslinga co również sugeruje wzrost podanych wyżej wartości w świetle zmian klimatycznych i przy wynikach badań naukowych potwierdzających tendencje wzrostowe, które widzimy szczególnie od 2010 r. Nadodrze ze swoim klimatem jak w sąsiedniej Saksonii i Brandenburgii wpisuje się we wspólne tradycje kultury wina.
Riesling dojrzewa w woj.opolskim również, zapewniam- Paczków (Winnica Hople- medalowe Rieslingi), Opole (Winnica Opole- również dostają dobre noty i sprzedają), Winnica Ćwielong-Olszewski w okolicach Góry św. Anny (każdego roku wypuszczane są na sprzedaż kolejne roczniki), czy nawet winnica przy Pałacu Łucja w Zakrzowie koło Góry św. Anny, gdzie Rieslingi podaje się do obiadu. Riesling spod Szczecina z Winnicy Turnau tez mocno notowany. Ba, nawet Riesling z mojej historycznie dolnośląskiej Ziemi Brzeskiej, od Mateusza z Winnicy Jania z Krzyżowic, który dopiero co zarejestrował swoje 2 ha i sprzedaje wina od tego roku, też ładnie smakuje, choć na płaskim terenie całkowicie. Moje dane przedstawię w osobnym wpisie.
Ciepły pas podgórski przed Sudetami, między Paczkowem a Prudnikiem, gdzie są niebywale korzystne tereny, to jak dotąd jedynie Riesling we wspomnianym Paczkowie (5 ha) i powstała 2 lata temu Winnica Charbielin, między Głuchołazami a Prudnikiem (30 ha). Nie podają jeszcze odmian, dlatego jestem ich niezwykle ciekaw. Na południe 0d Opola są wyniosłe skarby nad Odrą o podłożu wapiennym (w okolicach Krapkowic), gdzie powstają właśnie kolejne winnice. Ciekawe.
Pas Nadodrza od Opola po Szczecin to stare tereny winiarskie (Przypomnę, że na przełomie XVIII i XIX w. Brzeg, Oława, Niemodlin i Opole stanowiły IV. , tzw. brzeski okręg winiarski, gdzie I. były tereny zielonogórskie, a o czym możesz poczytać w moim opracowaniu na poprzedniej stronie) o wspólnych tradycjach winiarskich (patrz- mapy poniżej).
Czy zachęcam do uprawy Rieslinga? Tak, w pasie między Odrą a Sudetami. Opisuję tu swoje doświadczenia mojej dolnośląskiej Ziemi Brzeskiej i tradycje oraz współczesność winiarską całego Nadodrza, od Opola po Szczecin, bo to tereny mi bliskie o wspólnych 700-800 letnich tradycjach. Winiarstwo od Wrocławia po Opole (wrocławsko-opolski obszar ciepła, III. i IV. okręgi winiarskie na Śląsku), podobnie jak w Brandenburgii i w rejonach wokół Lipska i północno-wschodniej Saksonii, dopiero zaczyna swój renesans (po 150 ponad latach przerwy, powoli od 2005r., ale wielohektarowo i z coraz większym rozpędem), zatem wierzę, że Riesling znajdzie się tu na piedestale, a medale dla niego już pozwalają tak sądzić.

P.S.
Wkrótce dokonam korekty mapy, ponieważ natrafiłem wczoraj na mapę Opola z 1817 r. (poprawiona w roku zdaje się 1823) i widać na niej winnicę na terenie na południe od zamku piastowskiego na wyspie miedzy Młynówką a Odrą. Jest to zatem czwarta winnica na terenie dzisiejszego Opola, która muszę dodać do opisu.

[Dolnoslonzok]

Wczoraj po południu użyłem kupionego w tygodniu sprzętu, czyli gracy. Motyka, haczka typowo winiarska, jaką widać na ilustracjach francuskich z XIX w. Kopczykowałem nią w uprawie przerobowej 50 Johanniterów z tego roku i 10 Chasselas/Schoenedel 2020. Bardzo miło pracuje się takim sprzętem. Szybko i efektywnie. U tych 60 krzewów obsypałem nasady pni i miejsce krzewień w ledwie 30 min, kończąc około godz. 16.00, tuż po zachodzie Słońca. Dzisiaj zacznę od tegorocznych 100 szt. Pinot Blanc, a Chasselas/Schoenedel zostawię na jutro. W uprawie historycznej na glinie kopczykować będę po świętach. Tam są starsze, jedenastoletnie krzewy.

Ha! Ktoś powie: Dlaczego mam uprawiać winorośl, by tracić czas i siły na jej kopczykowanie każdego roku? Kopczykowanie miejsc krzewienia u młodych sadzonek i krzewów oraz nasady pni u starych krzewów, kiedy chroni się tak ich korzenie jest starą praktyką winiarską wyniesioną z krajów niemieckojęzycznych. Nad Renem jeszcze 30 lat temu zimy z temperaturami do -20 st. C nie były rzadkością, a w latach 50. zdarzały się, rzadko bo rzadko, ale nawet i takie z -30 st. C. Dlatego na przykład forma głowy (kopferziehung) stosowana niegdyś we Frankonii i Wirtembergii, a obecna jeszcze w latach 50. XX w. w niektórych tamtejszych winnicach, pozwalała na obsypanie ziemią miejsca krzewienia (na wys. ca. 15 cm) i zabezpieczenie tym samy krzewu przed mrozem (korzenie winorośli wymarzają przy temperaturze gruntu -7 st C).
Poniżej jeden z moich kultywarów Ziemi Brzeskiej prowadzony w tradycyjna formę frankońsko-wirtemberską, czyli głowy na trzy ramiona.

U nas, nad Odrą, zimy rzędu -20 st. C zdarzają się jeszcze (ostatnia w lutym 2011 lub lutym 2012 r.), a te powyżej -25 st. C to już ewenement (Na szczęście do dzisiaj nie zostały pobite rekordy zimna -28 st. dla Opola w 1985 r. i -30 st. dla Wrocławia w 1987 r.- wg danych IMGW z ostatnich 68 lat był to jedyny taki przypadek tak niskich temperatur). Jasną sprawą jest, że w winnicach obsypuje się jedynie nasady pni zarówno w Polsce , Czechach, jak i w Niemczech, co chroni i miejsce szczepienia i korzenie. Tak właśnie czynię w swojej uprawie historycznej na glinie, gdzie pnie mają do 50 cm lub ponad 1 m.

[Zatorzanin]

Brawo, cieszę się z Twoich sukcesów. Pamiętam, jak przed laty żartowano sobie z Ciebie, że się nie da, że nie będzie sukcesów. Zadałeś kłam niewdzięcznikom. Powodzenia w dalszej uprawie

[Dolnoslonzok]

Dziękuję Ci bardzo za miłe słowa, a co do uprawy i sukcesów, czyli uznanego wina, mimo pierwszych uznań i pozytywnych ocen, jest jeszcze długa droga, choć już z każdym krokiem coraz bliższa. Pozdrawiam