Najpiękniejsze rośliny ogrodów skalnych - BAZA

[Janusz100]

ŚNIEŻYCA WIOSENNA Leucojum vernum Syn.Gładyszek



Bylina cebulowa, górskich lasów, gatunek reglowy o pokroju zwisającym i kwiatach. Tworzy kępy. Jedna z najwcześniej po przebiśniagach kwitnąca wiosną roślina...."U nas powinniśmy stosować głównie śnieżycę karpacką...w parku w Kórniku (łąka ze zwartym łanem tysięcy kwiatów.)"...3/ Roślina rodzima.
Cebula kulista, wydłużona, średnicy 2-2,5 cm, otoczona brunatnymi, suchymi łuskami. Z cebuli wyrastają
2-3 liście odziomkowe oraz 1 lub 2 bezlistne łodygi. 26/ Liście odziomkowe, równowąskie, długie, trawiaste, zaokrąglone na końcu, ciemnozielone, błyszczące. Łodyga kwiatowa cienka, wzniesiona, nierozgałeziona. Kwiaty dzwonkowate, 2,5 cm średnicy, sześciopłatkowe , silnie pachnące, zwieszone, białe z żółtozielonymi plamkami na końcach po obu stronach płatków (zwykle jeden kwiat na szypułce). Kwitnie 3 - 4 tygodnie. Roślina lekko trująca. Rośnie wolno, ale bywa ekspansywna. Roślina długowieczna do 10 lat. Samosiew. W odróżnieniu od przebiśniegów jej wszystkie płatki mają tą samą długość i na wierzchołku każdego płatka znajduje się żółta plamka. Przebiśniegi mają plamki tylko na wewnętrznych, krótszych płatkach.

Ocena * * AGM 1993 Bardzo dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 2/ 3/ 25/ 31/ 33/ 53/.
T-1 Bardzo łatwa w uprawie.

Wysokość 10-20 cm(30 cm)
Szerokość 7-15 cm
Kwitnie III-IV
Kolor biały
Mrozoodporność USDA 4

Rośnie na kwaśnych wilgotnych łąkach, w zaroślach, na wzgórzach, górskich i w podgórskich lasach liściastych łęgowych (olszynach), w pobliżu zbiorników wodnych .
Występowanie Europa Południowa i Środkowa ( z wyjątkiem obszaru śródziemnomorskiego) od Belgii i Pirenejów do Rumuni i Rosji Zachodniej, Polska Południe kraju ? Karpaty Wschodnie i Sudety, na nizinach rzadka ( Nizina Śląska,Wielkopolska ), w Bieszczadach - Śnieżyca karpacka, 530-1180 m.npm. Endemit wschodniokarpacki.
Stanowisko Półcieniste do umiarkowanie cienistego, stale umiarkowanie wilgotne, chłodne. Wiosną bardzo wilgotne i słoneczne, latem półcień - pod drzewami lub krzewami liściastymi, ale z dala od ich korzeni. Wg. 53/ słoneczne- wystawa południowa lub zachodnia.
Gleba normalna, przepuszczalna, średnio zwięzła, dość ciężka, piaszczysto gliniasto ilasta, próchniczo liściowa, żyzna. Wymagania pokarmowe średnie.
Podłoże : 
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : żwir drobny 1 : 1 : 1
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : perlit : torf odkwaszony 2 : 1 : 2 : 3 
Odczyn pH 6,2-7,8 lekko kwaśna, obojętna, lekko zasadowa 2/. Obojętny ? tolerancyjna.
Wymagania Sadzimy jesienią na głębokość 3 ? 5 cm. 30/  Co 4 lata cebule wykopać i przesadzać, zwłaszcza gdy słabiej kwitną. Nie lubi przesadzania. Sadzić w podłoże wzbogacone nawozem organicznym lub próchnicą. Kiedy kwiaty usychają zastosować nawóz dla roślin cebulowych. Wiosną podlewać regularnie, dość często, ale nie obficie. W lecie podlewać nawet po zaschnięciu liści. Przekwitłe kwiatostany usuwać, liście również ale dopiero wówczas gdy całkowicie uschną. Jesienią ściółkować kompostem.
Rozmnażanie Podział - cebule przybyszowe bezpośrednio po kwitnieniu wykopać i sadzić lub wykopać w VI-VII, sadzić w VIII - nie przesuszać cebul,lub wykopaś i sadzić bezpośrednio po zżółknięciu liści. Siew jesienią, kwitnie po 4 - 5 latach. Metoda siewu 2.
Zastosowanie Roślina ozdobna, okrywowa, do ogrodów skalnych, w cieniu murków, na brzegi oczek wodnych, na rabaty bylinowe, na obrzeża drzew i krzewów. Ładnie wygląda w małych grupach jednogatunkowych lub w połączeniu z innymi wcześnie kwitnącymi roślinami jak erantis, epimedium, helleborus. Kwiaty nadają się na kwiaty cięte o do pędzenia. Gatunek objęty ścisłą ochroną, narażony na wyginięcie.
Odmiany
ssp. vernum typ z reguły jednokwiatowy, plamki na kwiatkach zielonożółte. 
ssp. carpaticum Śnieżyca karpacka. Kwiaty białe (po 2 kwiaty na szypułce , plamki na płatkach żółte) 
Etymologia Nazwa "Leucojum" jak przy L. aestivum.Nazwa gatunku "vernum" od "ver,veris" = wiosna

[Janusz100]

LEWIZJA LIŚCIENIOWA Lewisia cotyledon
syn. L gruboszowata , L. zagłębiona, Calandrina cotyledon, Oreobroma cotyledon.

https://www.google.com/search?client=fi ... z&dpr=1.25

Zimozielona bylina górska, o pokroju rozetowym i ozdobnych kwiatach...." Należy do najpiękniejszych , lecz nie najłatwiejszych w uprawie roślin skalnych"...9/ Tworzy zwarte, symetryczne rozety.
Ma długie mięsiste korzenie podobne do korzeni marchwi od góry, a dołem rozgałęzione, drobne, wrzecionowate. Liście szerokie, łyżeczkowate, skórzaste, mięsiste, gruboszowate, ząbkowane, brzegami pofałdowane, siedzące, zebrane w okazałe, płaskie rozetki, średnicy do 20 cm. Wielkość, kształt i kolor liści i całych rozetek jest bardzo zmienna. Z każdej rozety wyrasta kilka rozgałęzionych, przebarwionych na czerwono łodyg kwiatowych zakończonych szerokimi, lużnymi, wiechowatymi kwiatostanami. Kwiaty duże, średnicy 2 - 3 cm, gwiazdkowate, 7-10 płatkowe, białoróżowe, żyłkowane żółto, biało, różowo lub szkarłatnie, zebrane w wiechy. Roślina długowieczna - około 5 lat. Rośnie wolno.

Ocena * * AGM 1993 Bardzo dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 2/ 8/ 9/ 15/ 25/ 31/ 33/ 53/.
T-3. Średnio wymagająca . Roślina wrażliwa na wilgoć i upał w lecie, zimą wymaga suchego podłoża.

Wysokość 10-25 cm
Szerokość 10-30 cm
Kwitnie V-VI (VIII)
Kolor białoróżowy (biały, żółty, pomarańczowy, czerwony, łososiowy, różowy, fioletowy)
Mrozoodporność USDA 6 

Rośnie w skalistych, górskich rejonach, w stepach, na ocienionych ścianach skalnych, w szczelinach skalnych i zagłębieniach skał o północnej wystawie na podłożach kwaśnych na wysokości 300-2290 m.npm.
Występowanie Góry USA- część zachodnia, Góry Skaliste, Kalifornia Północna, Oregon Południowy. 
Stanowisko półcieniste do umiarkowanie słonecznego w południe osłonięte - wystawa wschodnia lub północna 53/, umiarkowanie wilgotne (w okresie wegetacji) do suchego (jesienią i zimą), osłonięte, chłodne. Roślina bardzo wrażliwa na wilgoć (przez cały rok) oraz nadmierny upał. Toleruje suszę.
Gleba mineralna, przepuszczalna, lekka, lużna, piaszczysto ilasta, żwirowo kamienista, próchnicza, umiarkowanie zasobna, bezwapienna. 
Podłoże : 
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : żwir drobny : grys 1 : 1 : 1 : 1 + bardzo dobry drenaż
Odczyn pH 5,8-6,8 lekko kwaśny, obojętny. Roślina kwasolubna 9/. Toleruje odczyn obojętny.
Wymagania  Nie przesadzać - korzeń palowy. Sadzić pod nawisem skalnym, na stoku lub pod okapem domu, w miejscu nie narażonym na południowe nasłonecznienie i opady. Konieczny dobry drenaż. Do dolnej warstwy należy dodać dojrzałego kompostu, powyżej tylko żwir i grys kamienny. Ściółkować wokół rośliny żwirkiem. Nawozić przed kwitnieniem nawozem przeznaczonym dla kaktusów a po kwitnieniu ? florovitem. ...?Pożądane jest nawet nawiezienie miejsca uprawy mieszanką podstawowych nawozów mineralnych lub obornikiem?? 31/ Podlewać tylko wiosną, gdy sucho. Cały rok a zwłaszcza od VIII chronić przed opadami - zapewnić suche podłoże. Zimą bardzo sucho (daszek). Zimą lekko okrywać lub przenieść do zimnego pomieszczenia. 
Rozmnażanie Podział wielorozetkowych, starszych roślin latem - ukorzeniaja się łatwo. Sadzonkowanie pojedynczych liści. Siew bezpośrednio po zbiorze (stratyfikacja) do doniczek- trudno. Metoda siewu 2. Pikować gdy wytworzą dwa liście właściwe. Kwitną w 3 roku uprawy.
Zastosowanie
Roślina ozdobna, do ogrodów skalnych, alpinariów botanicznych, do ogrodów żwirowych, w szczeliny murków i ścian o wystawie wschodniej, na obwódki, do pojemników i mis. Ładnie wygląda z rojnikami, rozchodnikami i dzwonkiem dalmatyńskim. Roślina jadalna korzeń używany przez Indian.
Odmiany Gatunek intensywnie krzyżowany w wielu krajach.
"Sunset Group" Kwiaty ciemnoróżowe. Powtarza z nasion.  ** AGM 1993
var. heckneri Liście ząbkowane. ** AGM 1993
"Regenbogen" Kwiaty białe , pomarańczowe , łososiowe lub różowe Powtarza z nasion. Złoty medal IGA Stutgard 1993
Etymologia Nazwa "Lewisia" pochodzi od Meriwether Lewis ( 1774-1809 r.) amerykańskiego podróżnika i odkrywcy, który brał udział w latach 1804-1806 w wyprawie Lewisa i Clarka z Luizjany do obecnego Oregonu. W czasie tej wyprawy okryli oni kilkaset nowych, nieznanych dotychczas roślin w tym lewizję.

[Janusz100]

LEWIZJA DŁUGOPŁATKOWA Lewisia longipetala
Syn.L.pygmaea var.longipetala, Oreobroma lingipetalum.


Little Peach
"Little Plum"

Niska, górska bylina zimozielona o pokroju rozetowym, ozdobnych liściach i kwiatach. Należy do najpiękniejszych i najmniej wymagających w uprawie roślin.
Posiada długi, mięsisty korzeń palowy. Liście, długie, lancetowate, mięsiste, ciemnozielone, skórzaste, zebrane w przyziemne rozetki szerokości do 20 cm. Z pomiędzy liści, z rozet wyrastają liczne łodygi kwiatostanowe, bezlistne, i mocno rozgałęzione. Kwiaty gwiazdkowate, średnicy 2 - 4 cm w kształcie miseczki zebrane są w lużne wiechowate kwiatostany złożone z kilku kwiatów na krótkich szypułkach. Kwiaty są różowawe z białym obrzeżeniem, 5-10 płatkowe i są większe od kwiatów L.cotyledon. Płatki są ciemniej paskowane, u szczytu nieco wcięte. Kwitnie długo. Po przekwitnięciu liście odziomkowe zamierają.

Ocena * Dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 9/ 25/ 53/.
T-2. Łatwa w uprwie. Najmniej wymagający gatunek lewizji.

Wysokość 10-15 cm
Szerokość 15-25 cm
Kwitnie V-VI Powtarza IX
Kolor różowawe ( brzoskwiniowe, żółtopomarańczowe, białe)
Mrozoodporność USDA 5

Rośnie w górach, w skalistych siedliskach, szczelinach skalnych, na wilgotnych piargach, bezpośrednio poniżej lodowców górskich na granicy topniejącego śniegu na wysokości 1000 - 2600 m.npm. 
Występowanie USA, Góry Skaliste, Góry Sierra Nevada, Kalifornia. Endemit kalifornijski.
Stanowisko półcieniste do słonecznego - wystawa wschodnia lub północna (w południe ocienione), stale umiarkowanie wilgotne, ciepłe. Roślina tolerancyjna na suszę.
Gleba normalna, przepuszczalna, głęboka, piaszczysta, u góry piaszczysto kamienisto żwirowa, głębiej - gliniasto próchnicza zasobna w humus. Roślina wrażliwa na nadmiar wilgoci przez cały rok.
Podłoże : 
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : żwir drobny 1 : 1 : 1 + bardzo dobry drenaż
- ziemia darniowa : piasek gruboziarnisty : torf kwaśny 3 : 1 : 1 + bardzo dobry drenaż
W okolicy grubych korzeni powinien się znajdować czysty żwir i grys kamienny, głębiej może być nieco gliny i próchnicy.
Odczyn pH 5,8-6,8 lekko kwaśny, obojętny.
Wymagania Takie jak L.cotyledon. Sadzić na stoku, poziomo w szczelinach skalnych, najlepiej pod nawisem skalnym chroniącym roślinę przed opadami. Nie podlewać na liście i kwiaty. Jesienia i zimą sucho (daszek). Zima lekko okrywać lub przechowywać w zimnym pomieszczeniu.
Rozmnażanie Podział wielorozetkowych starszych roślin latem - trudno. Siew bezpośrednio po zbiorze. Metoda siewu 2.
Zastosowanie
Roślina ozdobna, do ogrodów skalnych, żwirowych, na murki, na rabaty bylinowe, do pojemników i mis, na balkony i tarasy. Ładnie wygląda w dużych skupiskach w towarzystwie wyższych roślin.
Odmiany
"Little Peach" Kwiaty pomarańczowożółte 
"Soranda" Kwiaty różowopomarańczowe
Etymologia Nazwa "Lewisia" jak przy Lewisia cotyledon.
Nazwa gatunku "longipetala" od słów "longus" = długi i "petalus" = płatek : długie płatki kwiatostanowe.

Inne gatunki Lewisia nagrodzone AGM i przeznaczone do ogrodu skalnego
Lewisia brachycalyx Lewizja krótkokielichowa 5-10 cm Kwiaty białe do różowawych. ** AGM 1993 polecana przez 33 , ale uznana za trudną w uprawie przez Z.Rehacka.
Lewisia tweedyi Lewizja Tweedyego 20 cm Kwiaty bladoróżowe. ** AGM 1993 polecana przez 9/ 15/ 25/ 31/ 33/ 53/.
przez 9/ 15/ 25/ 31/ 53 polecany jest ponadto gatunek
Lewisia rediviva Lewisia trwała Zachodnia Ameryka Północna 5 cm V-VI Kwiaty bladoróżowe.

[Janusz100]

LITODORA ROZPIERZCHŁA Lithodora diffusa
syn. Lithospermum diffusum , Nawrot, L. prostrata, L.rozpostarta



Niska, zimozielona krzewinka, o pokładających się pędach i ozdobnych lazurowoniebieskich kwiatach. Tworzy kobierce. ..."Pożądane (ze wględu na barwę kwiatów) na każdym skalniaku"... 9/
Łodygi szeroko rozpostarte ponad podłożem, długości 60 cm, pokryte włoskami i dość gęsto, naprzeciwlegle ulistnione. Liście lancetowate, wąskie, drobne, ciemnozielone, szorstko orzęsione, eliptyczne. Łodygi i liście owłosione. Pączki kwiatowe różowe. Kwiaty lejkowate, średnicy 1-2 cm, gwiazdkowate, pięciopłatkowe, intensywnie niebieskie z gęstymi białymi włoskami w gardzieli. Kwiaty zebrane w wierzchołkowe, główkowate małe kwiatostany na szczytach pędów. Kwitnie obficie i długo. Rośnie wolno. Obsługa może powodować reakcje alergiczne.

Ocena * Dekoracyjna Roślina skalna. Polecana przez 1/ 9/ 15/ 25/ i 53/.
Odmiana ?Haevenly Blue? uznana za***najpiękniejszą, najbardziej dekoracyjną roślinę skalnę wg.34/
a ?Grace Word? za ** bardzo dekoracyjną przez 33/.
T-3. Średnio wymagająca. Wg. Zdenka Rehacka trudna w uprawie. W moim ogrodzie bezproblemowa.

Wysokość 10-15cm
Szerokość 25-50 cm
Kwitnie (V) VI-VII Powtarza pojedynczo IX
Kolor jaskrawo niebieski (biały, fioletowoniebieski)
Mrozoodporność USDA 6

Rośnie na górskich, skalistych stanowiskach, w borach sosnowych, zaroślach lub nadmorskich wydmach, piaskach do wysokości 1200 m.npm.
Występowanie Nadmorskie rejony Południowo - Zachodniej Europy, Francja Północno Zachodnia, Hiszpania - Pireneje, Portugalia, Turcja, Afryka Północna - Maroko.
Stanowisko słoneczne (co najmniej 6 godzin w pełnym słońcu- w południe osłonięte), umiarkowanie wilgotne ( zwłaszcza w czasie wegetacji), ciepłe. Toleruje nieco zacienione, ale bez słońca słabiej kwitnie. Dobrze rośnie na stanowiskach górskich. 1/
Gleba normalna do organicznej, bardzo przepuszczalna, piaszczysto ilasta, próchniczo żwirowa, żyzna, kwaśna.
Podłoże : 
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : żwir drobny 1 : 1 : 1 lub 1 : 2 : 0 + torf kwaśny + drenaż
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : piasek gruboziarnisty : torf kwaśny 4 : 1 : 2 : 4 + drenaż
Odczyn pH 5,6-6,5 lekko kwaśny. Roślina kwasolubna. Na glebie zasadowej liście żółkną a kwiaty będą fioletowe lub purpurowe. Toleruje odczyn obojętny. Nie znosi gleb ciężkich, gliniastych. 
Wymagania Nie przesadzać. Ściółkować glebę wokół rośliny żwirkiem lub drobną korą. Wiosną nawozić nawozem dla różaneczników, dla roślin kwitnących lub wolnodziałającym, o zwiększonej ilości P i K. Latem regularnie podlewać deszczówką, gdy gleba sucha przez kilka dni. Jesienią usuwać uschnięte pędy. Rozrośnięte rośliny przyciąć w IV o 1/3. Po kwitnieniu przycinać w celu odmłodzenia - szybko się starzeje, co widać po ogałacaniu się pędów środkowej części rośliny. Nowe pędy przycinać o 1/2- 1/3 póżnym latem. Zimą sucho (daszek). Zimą okrywać i kopczykować np.korą. 
Rozmnażanie Sadzonkowanie półzdrewniałych ubiegłorocznych pędów latem. Siew kryty jesienią(stratyfikacja) 6 tygodni.
Zastosowanie
Roślina ozdobna, okrywowa, do ogrodów skalnych, żwirowych, alpinariów, na wrzosowiska, murki, na rabaty bylinowe, obwódki oraz do pojemników na tarasy, balkony.
Odmiany
"Haevenly Blue" Pokrój zwarty. Kwiaty jaskrawoniebieskie.* * * AGM 
"Grace Word" Kwiaty ciemnoniebieskie** AGM 1993
"Blue Star" Kwiaty lazurowoniebieskie z białym obramowaniem 
"Alba"Kwiaty białe. Liście jasnozielone. 
"Picos" Kwiaty niebieskogranatowe
Etymologia Nazwa "Lithodora" wywodzi się z nazwy łacińskiej "lithos" = kamień z uwagi na skaliste siedlisko rośliny i "odora" jest związane z zapachem, ale to tylko prawdopodobieństwo, bo roślina nie pachnie lub od ?doron?= dodaje urody skalistym miejsco w których rośnie.Nazwa gatunku "diffusa" = lużno rozprzestrzeniać się

[Janusz100]

FIRLETKA POSZARPANA Odmiana karłowa Lychnis flos-cuculi "Nana" Syn. Silene flos-cuculi, Agrostemna flos-cuculi , Firletka łąkowa.

"Nana"

Niska bylina kłączowa o pokroju wzniesionym i ozdobnych kwiatach. Jedna z piękniejszych roślin polskich trzcinowisk. Tworzy przyziemne, wypukłe poduszki. Roślina rodzima.
Ma kłącza z licznymi korzeniami przybyszowymi, z których wyrastają pędy boczne. Łodyga owłosiona, pojedyncza, wyprostowana, nierozgałęziona lub widlasto rozgałęziona, górą czerwonawo przebarwiona. Tworzy kępki odziomkowych liści. Liście odziomkowe są krótkoogonkowe, łopatkowate, owłosione, długie, o sinozielonej barwie, matowe. Liście łodygowe są lancetowate, siedzące, naprzeciwległe. Kwiaty osadzone na 10cm, nieregularnie rozłożonych łodyżkach. Kwiaty pięciopłatkowe, średnicy 2 - 4 cm, przypominają dzwoneczki, różowo karminowe, zebrane w lużną wielokwiatową wierzchotkę. Płatki postrzępione, głęboko rozcięte na 4 wąskie łatki, z których dwie są dłuższe. Kwitnie ponad miesiąc. Samosiew. Ziele rośliny w większych ilościach jest trujące.

Ocena * Dekoracyjna roślina skalna. Tylko odmiana ?Nana?, typ jest zbyt wysoki. Polecana przez 9/ 53/.
T-2. Łatwa w uprawie. 

Wysokość 10-15 cm
Szerokość 5-15 cm
Kwitnie V-VI(VIII)
Kolor różowokarminowy (biały, różowy)
Mrozoodporność USDA 6 

Rośnie na podmokłych, wilgotnych wiosną łąkach nizinnych i podgórskich, na pastwiskach, wzdłuż dróg, na niskich torfowiskach, moczarach, bagnach, mokradłach, w zaroślach i podmokłych lasach, latem obsychających na wysokości do 1600 m.npm. Występuje masowo, tworzy łany. Roślina wskażnikowa zasięgu rozlewisk rzecznych.
Występowanie Europa od Wielkiej Brytanii i Hiszpanii do Azji (Zakaukazie, Syberia Zachodnia i Wschodnia). W całej Polsce - roślina pospolita, w górach w niższych położeniach do 600 m.npm
Stanowisko umiarkowanie słoneczne ? w południe osłonięte 53/ do półcienistego, stale umiarkowanie wilgotne, ciepłe. Tolerancyjna na wystawę słoneczną, na stanowisku słonecznym obficiej kwitnie.
Gleba normalna, przepuszczalna, średnio zwięzła, cięższa, gliniasto piaszczysto ilasta, próchnicza, umiarkowanie żyzna do żyznej, lekko kwaśna. 
Podłoże : 
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : żwir drobny 1 : 1 : 1 + drenaż + torf kwaśny
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : piasek gruboziarnisty : torf kwaśny 4 : 1 : 2 : 4 + drenaż
Toleruje przeciętną ogrodową.
Odczyn pH 6,1-7,5 lekko kwaśny, obojętny. Wg. Jelitto 5,8-6,8 lekko kwaśny
Wymagania Podlewać okazjonalnie gdy sucho. Przekwitłe kwiaty ścinać. Zimą lekko okrywać.
Rozmnażanie Podział jesienią lub wczesna wiosną. Sadzonkowanie wiosną. Siew jesienią lub wiosną bezpośrednio po zbiorze. Metoda siewu 2.
Zastosowanie
Roślina ozdobna, okrywowa, do ogrodów skalnych, ogrodów naturalistycznych, ogrodów bagiennych i na rabaty bylinowe, nad brzegi oczek wodnych. Ładnie wygląda w dużych grupach.
Roślina lecznicza używana była w medycynie ludowej. Używana była z uwagi na zawarte saponiny, do prania, mycia włosów itp. Roślina miododajna.
Odmiany
"Nana" Karłowa odmiana o różowych kwiatach.
"Nana Alba" Kwiaty białe.
Etymologia Nazwa "Lychnis" jak przy Lychnis alpina.
Nazwa gatunku "flos-cuculi" od słów "flos" = kwiat i "cuculus" = kukułka : kwiat kukułki , bo kwitnie w sezonie śpiewu godowego kukułek tj. w V-VI

[Janusz100]

FIRLETKA JOWISZOWA Lychnis flos-jovis
syn. Silene flos-jovis, F.Jowisza, Agrostemna flos-jovis

https://www.google.com/search?client=fi ... z&dpr=1.25

Niska, górska bylina o pokroju wzniesionym, zwartym i ozdobnych kwiatach. Tworzy kępy. Roślina zadarniająca o zakrywających podłoże liściach. 
Łodygi wyprostowane, nierozgałęzione, srebrzyście, biało owłosione. Liście wełniście owłosione, szarozielone, dolne, odziomkowe łopatkowate tworzą rozety, łodygowe - mniejsze, lancetowate. Ponad liście wyrastają niewielkie wierzchotki po 4-10 jasnoróżowych kwiatów na szczycie łodygi. Kwiaty średnicy 2 - 3 cm, są pięciopłatkowe, głęboko wcięte na szczycie każdego płatka. Rośnie szybko. Roślina długowieczna do 10 lat.

Ocena * * AGM 2002 Bardzo dekoracyjna roślina skalna. Tylko odmiany niskie. Polecana przez 25/ 33/ i 53/.
T-2. Łatwa w uprawie.

Wysokość 25-30 cm
Szerokość 20-30 cm
Kwitnie (V) VI-VII
Kolor jasnoróżowy (białe, karminowe)
Mrozoodporność USDA 5

Rośnie na górskich murawach, łąkach i pastwiskach na jasnych polanach, obrzeżach lasów na glebach ubogich w wapń na wysokości 1000-2400 m.npm.
Występowanie Alpy Południowe i Zachodnie, Apeniny.
Stanowisko bardzo słoneczne ? wystawa południowa lub zachodnia 53/ do półcienistego, umiarkowanie wilgotne, ciepłe. W półcieniu rośnie wyższa i bardziej rzadka. Nie lubi dużej wilgoci w glebie. Toleruje suszę.
Gleba normalna, przepuszczalna, piaszczysto ilasta, próchniczo żwirowo, kamienista, przeciętna. 
Podłoże :
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : żwir drobny 1 : 1 : 1 + drenaż
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : piasek gruboziarnisty : torf kwaśny 4 : 1 : 2 : 4 + drenaż
Toleruje przeciętną ogrodową. Nie znosi gleb gliniastych, ciężkich.
Odczyn pH 6,1 - 7,8 lekko kwaśny, obojętny, lekko zasadowy. Na glebach zasadowych liście żółkną i zamierają.
Wymagania Przekwitłe kwiaty ścinać. Nie nawozić nawozem mineralnym tylko wiosną kompostować. Zimą sucho. Zimą okrywać - w Polsce przemarza.
Rozmnażanie Podział jesienią lub wczesna wiosną. Sadzonkowanie wiosną 
i wczesną jesienią. Siew wczesną wiosną. Metoda siewu 1.(stratyfikacja)
Zastosowanie
Roślina ozdobna do ogrodów skalnych, żwirowych, wrzosowiskowych, na skarpy, na rabaty bylinowe, obwódki i do pojemników. Ładnie wygląda w grupach.
Kwiaty nadają sie na kwiat cięty.
Roślina chroniona we Włoszech i Szwajcarii.
Odmiany niskie
"Nana Peggy" 25 cm V-VII Kwiaty różowoczerwone
"Nana" 25 cm Kwiaty jasnoróżowe
Etymologia Nazwa "Lychnis" jak przy Lychnis alpina.
Nazwa gatunku "flos-jovis" od słów "flos"= kwiat i "jovis" = Jowisz w mitologii greckiej, bóg nieba, ojciec wszystkich bogów : kwiat Jowisza.

[Janusz100]

TOJEŚĆ ROZESŁANA Lysimachia nummularia
Syn.L. repens, Pieniężnik.

https://www.google.com/search?client=fi ... z&dpr=1.25

Niska bylina leśna, okrywowa o pokroju płaskim, ozdobna z uwagi na ulistnienie, kwiaty i pokrój . Roślina płożąca. Roślina rodzima.
Pędy czterokanciaste, czerwonawe, długości do 50 cm, gęsto ulistnione na całej długości, ścielą się i zakorzeniają w podłożu. Tworzy rozległe niskie kobierce i nawisy na kamieniach. Liście na bardzo krótkich ogonkach, okrągłe, jajowate, tępe, jasnozielone, naprzeciwległe, ułożone w pary. Kwiaty pięciopłatkowe, delikatne, gwiazdkowate, ciemnożółte z czerwonymi kropkami w środku, kubeczkowe osadzone pojedynczo lub po 2 w kątach liści na krótkich szypułkach.1/ Kwiaty średnicy 1,5 cm mają miły zapach. Kwitnie długo. Rośnie silnie. Gatunek ekspansywny. Może rosnąć pod wodą, ale wtedy nie zakwita. 

Ocena *Dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 2/ 3/ 31/. Ładniejsza od typu jest odmiana ?Aurea? polecana przez 9/ i 33/.
T-1. Bardzo łatwa w uprawie. ...?Roślina jest niewybredna?? 31/

Wysokość 5-10 cm
Szerokość 50-70 cm
Kwitnie VI-VII (VIII)
Kolor żółty
Mrozoodporność USDA 5

Rośnie na podmokłych stanowiskach nizinnych, na łąkach, w rowach, na brzegach wód, w wilgotnych lasach i zaroślach na wysokości do 1800 m.npm.
Występowanie Europa od Wielkiej Brytani i Hiszpanii do Szwecji i Północnej Grecji, Azja Zachodnia, Turcja, Kaukaz. Polska - pospolita na niżu i w niższych położeniach górskich.
Stanowisko półcieniste do cienistego, stale wilgotne nawet podmokłe. W miejscach stale wilgotnych znosi pełne nasłonecznienie. ( "Aurea" w cieniu jest intensywnie zielono wybarwiona w słońcu złotozielona).
Gleba normalna, średnio zwięzła, cięższa gliniasto piaszczysto ilasta, próchnicza, liściasta, uboga do przeciętnie żyznej. W miejscach suchych liście zasychają, w przypadku silnego nasłonecznienia liście bieleją a potem zasychaja.
Podłoże : 
- ziemia darniowa :ziemia liściowa : żwir drobny 1 : 1 : 1 
- ziemia darniowa : ziemia liściowa :piasek gruboziarnisty : torf odkwaszony 4 : 1 : 2 : 4 
Roślina tolerancyjna na typ gleby - może być przeciętna ogrodowa.
Odczyn pH 6,1-7,8 lekko kwaśny, obojętny, lekko zasadowy 2/. Wg.9/ -obojętny. Wg.1
Wymagania Sadzić w miejscach oddzielonych od innych roślin np.kamieniami, bo rozrasta się szeroko i jest trudna do usunięcia gdy się zakorzeni. Podlewać regularnie w okresie bezdeszczowym. Po zimie można wygrabić podeschnięte, brązowe liście. Wiosną nawozić nawozem wolnodziałającym (zwłaszcza ?Aurea?). Ograniczać wzrost pędów . Zimą lekko okrywać.
Rozmnażanie Podział kęp IV - VIII - łatwo. Podział - oddzielanie ukorzenionych łodyg IV -VIII - łatwo. Sadzonkowanie - odcinków pędów wierzchołkowych w IV - IX - łatwo. Siew w uprawie amatorskiej zbędny.
Zastosowanie
Roślina ozdobna, okrywowa, do ogrodów skalnych, na obwódki, do ogrodów naturalistycznych, do pojemników, na obrzeża drzew i krzewów, jako runo, jako namiastka trawnika- znosi okazjonalne deptanie. 9/ Ładnie wygląda wokół zbiorników wodnych, wzdłuż strumieni - znosi zalewanie wodą. Może być stosowana jako roślina akwariowa, ale wówczas nie kwitnie. Roślina jadalna - herbata z liści i kwiatów.
Roślina lecznicza jako lek przeciwszkorbutowy, ściągający, moczopędny, wspomagający gojenie się ran, przeciw krwawieniu wewnętrznemu i biegunce. Ma działanie antyseptyczne, odtruwające i przeciwzapalne. 
Odmiany
"Aurea" 5 cm V-VII Kwiaty żółte. Liście i łodygi złotozielone. Mniej ekspansywna od typu. *** AGM 1993
Etymologia Nazwa rodzajowa "Lysimachia" pochodzi od "lizy" = rozlużnienie, uwolnienie i "mach" = walki, kłótnie, może w nawiązaniu do właściwości kojących rośliny. Król Tracji Lysimachos (355-281 p.ne) odkrył własciwości lecznicze tej rośliny. Nazwa "Lisimachia" może też się odnosić do starożytnych generałów króla Macedoni Aleksadra Wielkiego lub do hellenistycznego, greckiego miasteczka w Tracji. 
Nazwa gatunkowa "nummularia" pochodzi od łacińskich "numulus" drobnych, małych monet z uwagi na zaokrąglony kształt liści tej rośliny.

[Janusz100]

MOKRZYCA MODRZEWIOLISTNA
Minuartia laricifolia syn. Arenaria laricifolia , M.Kitaibela, Alsine laricifolia.

https://www.google.com/search?client=fi ... z&dpr=1.25

Bylina górska o pokroju kępiastym.Tworzy lużnokępkową darń.4/..."Doskonałe, popularne rośliny skalne, bujnie rosnące i niewybredne...Najczęściej stosowany ,najlepszy gatunek"... (3) Rośliona rodzima.
Łodygi pokładające się, nierozgałęzione, u nasady drewniejące, szorstko owłosione. Pędy płone płożące się, kwiatostanowe podnoszące. Liście nakrzyżległe, małe, wąskie, sztywne, igiełkowate, nieco odgięte w kształcie sierpa, z nasadami orzęsionymi. Pąki kwiatowe fioletowe. Kwiaty pięciopłatkowe, średnicy 1-1,5 cm, białe, duże, z trzema wyraźnymi nerwami, zebrane w lużne grona, po 1- 6 sztuk. Obficie kwitnie. Rośnie wolno. W jednym miejscu ok. 5 lat.

Ocena * Dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 1/ 3/ 53/.
T-1. Bardzo łatwa w uprawie.

Wysokość 10-20 cm
Szerokość 30-40 cm
Kwitnie VI-VII(VIII)
Kolor śnieżnobiały
Mrozoodporność USDA 5

Rośnie w górskich rejonach, na skałach, piargach, murawach naskalnych, w skalistych wąwozach, lasach sosnowych, żwirowiskach rzecznych, na glebach zasobnych w wapń na wysokości 800 - 2450 m.npm. 
Występowanie Góry Europy Południowej, Zachodniej i Środkowej, Pireneje, Alpy Wschodnie, Karpaty, Apeniny do Rumunii. Polska - Tatry, Pieniny.
Stanowisko umiarkowanie słoneczne, umiarkowanie wilgotne, chłodne . Latem sucho. Toleruje suszę.
Gleba normalna, przepuszczalna, średnio zwięzła, piaszczysto gliniasta, żwirowo próchnicza, kamienista, uboga do przeciętnej, wapienna.
Podłoże :
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : żwir wapienny 1 : 1 : 1 + Ca 
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : piasek gruboziarnisty : torf odkwaszony 4 : 1 : 2 : 4 + Ca
Odczyn pH 6,8-7,8 obojętny, lekko zasadowy. Lubi zasadowy bo w naturze rośnie na glebach wapiennych.
Rozmnażanie Podział w IV - V - łatwo. Sadzonkowanie - sadzonki z piętką IX - X. Siew jesienią. Metoda siewu 2. Jeśli nie wykiełkuje po miesiącu poddać ponownej stratyfikacji przez okres 1 miesiąca. Nasiona drobne - nie przysypywać ziemią, zraszać drobnym spryskiwaczem.
Wymagania
Podlewać co 1-2 tygodnie tak by zwilżyć głęboko. Wiosną usunąć uschłe łodygi.
Zastosowanie
Roślina ozdobna do ogrodów skalnych, alpinariów, na murki, skarpy, rabaty bylinowe, obwódki. Ładnie wygląda z niskimi dzwonkami np. C.cochlearifolia. 4/
Podgatunki
subsp. laricifolia w Alpach i Pirenejach
subsp. ophiolitica w Apeninach Północnych.
Etymologia Nazwa "Minuartia" została nadana na cześć Juana Minuart (1693-1768 r.) hiszpańskiego lekarza i botanika. Był on twórcą Królewskiego Ogrodu Botanicznego w Madrycie i bliskim przyjacielem Linneusza. Nazwa gatunku "larocifilia" od słów "laricis" = modrzew i "folium" = liść : z liśćmi jak modrzew, igiełkowatymi.

[Janusz100]

SZAFIREK BŁĘKITNY Muscari azureum syn. Sz. Lazurowy, Bellevalia azurea, Hyacinthella azurea, Hyacinthus azureus, Psaeudomuscari azureum.





Bylina cebulowa o pokroju rozłożystym, ozdobna z uwagi na kwiaty. Jest to najwcześniej kwitnący szafirek, czasem już w III.
Cebule ma kuliste z cienką, brązową łuską. Ma 2-8 liści odziomkowych odwrotnie wąskolancetowatych, rynienkowatych, srebrzystozielonych, pokrytych na górnej części woskowatym nalotem. Ma jasnoniebieskie, małe, pachnące, dzwonkowate kwiaty, zebrane w stożkowate gęste grona, jaśniejsze i mniejsze u góry ( płonne ), ciemniejsze i większe u dołu. W odróżnieniu od innych szafirków każdy kwiat ma ciemniejszy pasek pośrodku każdego ze zrośniętych płatków. Kwiat na końcu nie jest zwężony jak u innych szafirków, ale jest otwarty jak dzwon, zwężony na wierzchołku. Kwitnie 3 - 4 tygodnie. Kwiaty ma mniejsze niż M.armeniacum , ale piękniejsze. Rośnie umiarkowanie. Ładny w okresie kwitnienia, potem niezbyt atrakcyjny.1/ Roślina trująca. Obfity samosiew.

Ocena * * AGM 1993 Bardzo dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 9/ 25/ 33/
T-2. Łatwa w uprawie . Gatunek mało wymagający.

Wysokość 10-15 cm
Szerokość 7-15 cm
Kwitnie (III) IV-V
Kolor niebieskawy (biały, jasnoliliowy)
Mrozoodporność USDA 5

Rośnie na wilgotnych górskich łąkach i skalistych zboczach na wysokości 1450-2600 m.npm.
Występowanie Góry Turcji Północno Zachodniej, Kaukaz. 
Stanowisko umiarkowanie słoneczne do półcienistego, umiarkowanie wilgotne - wiosną, latem suche, chłodne. Roślina wrażliwa na suszę. Wg. 53/ słoneczne - wystawa południowa lub zachodnia.
Gleba normalna, przepuszczalna, lekka lub średnio zwięzła, piaszczysto gliniasto ilasta, próchnicza, umiarkowanie żyzna.Gorzej rośnie na podłożu ubogim i suchym.
Podłoże ; 
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : żwir drobny 1 : 1 : 1 + drenaż 
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : piasek gruboziarnisty : torf odkwaszony 4 : 1 : 2 : 4 + drenaż
Odczyn pH 6,1-7,8 lekko kwaśny, obojętny, lekko zasadowy. Wg. Z.Litwin odczyn lekko kwaśny lub obojętny.
Wymagania  Sadzić jesienią na głębokość zależną od wielkości cebul od 5 - 8 cm co 10 ? 12 cm. 30/Podłoże nie powinno zawierać nierozłożonych resztek organicznych, sadzić w 2 - 3 roku po oborniku. Przesadzać gdy kępy zbyt gęste co 2-3 lata. W czasie suszy podlewać. Nawozić wiosna nawozem wolnodziałającym a po przekwitnięciu nawozem dla roślin cebulowych. Po przekwitnięciu ścinać pęd kwiatostanowy - nie ścinać liści. Zima sucho (drenaż). Zimą umiarkowanie okrywać (kopczykować).
Rozmnażanie Podział - cebule przybyszowe wykopywać VI - VII. Sadzić IX - X. Przed sadzeniem zaprawić Topsinem lub Captanem. Nie uszkadzać, nie usuwać korzeni przy cebulkach. Siew.
Zastosowanie
Roślina ozdobna do ogrodów skalnych, żwirowych, na rabaty bylinowe, na obwódki, do pojemników, na tarasy i balkony. Ładnie wygląda z innymi cebulowymi, tulipanami, hiacyntami, kosaćcami, szachownicami i narcyzami oraz posadzona w grupach. Kwiaty nadają sie na kwiaty cięte, do pędzenia i uprawy doniczkowej.
Odmiany
"Album" Kwiaty białe 
Etymologia Nazwa "Muscari" jak przy Muscari armeniacum.
Nazwa gatunkowa "azureum" = błękitny.
RHS poleca ponadto gatunki
Muscari aucheri Szafirek Auchera 20 cm Kwiaty niebieskie ( białe ) ** AGM 1993
Muscari pseudomuscari 10-20 cm Kwiaty bladoniebieskie ** AGM 1993
Muscari latifolium oraz mieszańca ?Jenny Robinson?.

[Janusz100]

NARCYZ ŁUSKOWATY Narcissus bulbocodium
syn. Bulbocodium, Corbularia bulbocodium.





Roślina cebulowa, bulwiasta o pokroju wzniesionym i dużych, ozdobnych kwiatach. Narcyz niski "miniaturowy", botaniczny.
Z cebuli wyrasta nieraz już w II, 2-4 liście a nieco pózniej 5 łodyg kwiatostanowych. Liczba łodyg wzrasta w zależności od wielkości cebul, nawet do 20. Liście ma trawiaste, rynienkowate,wyprostowane, ciemnozielone. Liście usychaja po kwitnieniu, w VI. Kwiaty pojedyncze, sześciopłatkowe, trąbkowate, jasnożółte w kształcie lejka. Płatki bardzo małe, zredukowane, skręcone, trudne do zobaczenia, otoczone przez zrośnięty, długi, bardzo duży przykoronek. Przykoronek jest znacznie większy od płatków, do 4 cm średnicy. Listki okwiatu drobne i silnie odgięte. Kwitnie długo, 2 - 3 tygodnie. Roślina trująca. Obsługa może powodować podrażnienia skóry i reakcje alergiczne. Szybko rośnie. Roślina długowieczna na jednym miejscu do 10 lat.

Ocena * * AGM 1994  Bardzo dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 9/ 33/ i 53/.
T-1. Bardzo łatwa w uprawie.

Wysokość 8-15 cm
Szerokość 20 cm
Kwitnie IV-V
Kolor jasnożółte
Mrozoodporność USDA 6

Rośnie w jasnych lasach sosnowych i dębowych, na górskich pastwiskach, stromych wzgórzach,
w zaroślach, wrzosowiskach i miejscach skalistych na wysokości do 2600 m.npm.
Występowanie Góry Europy (zachodni rejon śródziemnomorski), Portugalia, Hiszpania, Francja Południowa, Afryka Północno Zachodnia (Góry Atlas - Marokko, Algeria do 3000 m.npm). 
Stanowisko  bardzo słoneczne ? wystawa południowa lub zachodnia 53/ do półcienistego, wilgotne w okresie wzrostu, latem suche, ciepłe. Roślina tolerancyjna na suszę.
Gleba normalna, przepuszczalna, lekka, piaszczysto gliniasto ilasta, próchnicza, umiarkowanie żyzna. 
Podłoże : 
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : żwir drobny 1 : 1 : 1 + drenaż 
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : piasek gruboziarnisty : torf odkwaszony 4 : 1 : 2 : 4 + drenaż
Roślina tolerancyjna na typ gleby - każda dobra ziemia ogrodowa. 
Odczyn pH 6,1-7,8 lekko kwaśny, obojętny, lekko zasadowy. Wg. innych żródeł lekko kwaśny.
Wymagania Sadzić jesienią na głębokość 12-15 cm co 10 cm. 30/ Kępy dzielić i przesadzać co 4 - 5 lat. Podlewać w okresie wzrostu do czasu usychania liści. Wiosną kompostować lub nawozić nawozem bogatym w N i K. Przekwitłe kwiatostany usuwać - nie liście. Zimą umiarkowanie okrywać (kopczykować torfem). Wg. RHS wytrzymuje temperatury do - 10 st C.
Rozmnażanie Podział - cebule przybyszowe. Wykopywać po uschnięciu liści w VI, VII sadzić w VIII, IX po przesuszeniu. Przechowywać w ciemnym przewiewnym miejscu. Nie rozmnaża sie generatywnie. In vitro.
Zastosowanie
Roślina ozdobna do ogrodów skalnych, ogrodów naturalistycznych, na rabaty bylinowe, w grupach na trawniki, pod drzewa i krzewy, na brzegach oczek wodnych, w donicach i pojemnikach.
Kwiaty nadają się na kwiat cięty i do pędzenia. 
Etymologia Nazwa W mitologi greckiej Narcyz (Narcissus) był pięknym młodzieńcem, w którym zakochała się nimfa Echo. Narcyz nie odwzajemnił jej uczuć wobec czego Nemezis bogini zemsty ukarała go miłością do własnego odbicia w wodzie. Narcyz zmarł z niezaspokojonej tęsknoty za samym sobą. Po jego śmierci bogowie zamienili go w kwiat zwany póżniej narcyzem. Wg.innych żródeł nazwa pochodzi od greckiego słowa "narkissos" = narkotyk z uwagi na narkotyczny zapach kwiatów. Nazwa gatunku "bulbocodium" od greckich słów "bulbus" = bulwa i "kodion" = kożuch z uwagi na to, że cebula pokryta jest łuskami.

Nagrodami AGM uhonorowano ponadto w 1994 r. gatunki niskie
N.cantabricus o kwiatach białych , N. cyclamineus, N. minor, N.pseudonarcissus i N.rupicola o kwiatach żółtych.

[Janusz100]

KOCIMIĘTKA FAASSENA Nepeta x faassenii syn. N.mussinii





Bylina zimozielona o pokroju, zwartym, krzaczastym. Cenna z uwagi na srebrzyste ulistnienie, kwiaty i długi okres kwitnienia. Tworzy gęste kępy....."Szczególnie ładnie wygląda w sąsiedztwie kamieni ...lub w ogrodach skalnych"...(1)
Ma wzniesione, pokładające się, gęsto ulistnione, owłosione łodygi, dołem rozgałęzione. Liście ma szarozielone, pokryte włoskami, aromatyczne, jajowato lancetowate, pomarszczone, na krótkich ogonkach, na brzegu grubo ząbkowane, od spodu srebrnobiałe wyglądem przypominające liście mięty. Kwiaty pachnące, lejkowate, dwuwargowe, fioletowoniebieskie, drobne, długości 1,2 cm, bardzo liczne, zebrane w okółki, a te w kłosowate wierzchotki na wierzchołkach pędów. Górna warga, mniejsza wzniesiona do góry, dolna większa od górnej. Kwiaty zbliżone kolorem i kształtem do lawendy. Cała roślina charakterystycznie pachnie - zapach przyciąga koty. Długo i obficie kwitnie. Rośnie silnie i szybko, ale nie ekspansywnie.

Ocena * * AGM Bardzo dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 1/ 2/ 3/ 25/ 31/.
T-1. Bardzo łatwa w uprawie.
Wysokość 20-35cm
Szerokość 20-30 cm
Kwitnie V-VII Powtarza IX
Kolor fioletowoniebieski
Mrozoodporność USDA 5

Mieszaniec N. mussinii(N.racemosa) i N. nepetella z Gór Europy Południowej i Azji Mniejszej.
Stanowisko słoneczne do półcienistego ? wystawa południowa, wschodnia lub zachodnia, umiarkowanie wilgotne do umiarkowanie suchego. Toleruje suszę.
Gleba normalna, przepuszczalna, piaszczysto gliniasto ilasta, żwirowo kamienista, niezbyt żyzna, wapienna - każdy typ gleby z wyjątkiem ciężkich i podmokłych. Wymagania pokarmowe małe.
Podłoże 
- ziemia darniowa : ziemia liściowa :żwir drobny 1 : 1 : 1 + drenaż + Ca 
Odczyn pH 6,2-7,8 lekko kwaśny, obojętny, lekko zasadowy. Na glebach kwaśnych słabiej kwitnie.
Wymagania Co 3 lata wykopać i podzielić wiosną lub po kwitnieniu. Zasilać kompostem, a na ubogich glebach zasilać wiosną i po przycięciu, nawozem wieloskładnikowym granulowanym. Podlewać w czasie kwitnienia, gdy sucho. Przycinać po kwitnieniu w VII oraz wczesną wiosną do ziemi.
Rozmnażanie Tylko wegetatywne. Podział w IV - V lub po kwitnieniu. Sadzonkowanie - sadzonki wierzchołkowe w III -I V lub VIII ? IX. Nie zawiązuje nasion. 4/31/
Zastosowanie
Roślina ozdobna do ogrodów skalnych, żwirowych, na skarpy, murki, na rabaty bylinowe, obwódki, do ogrodów naturalistycznych, jako runo pod drzewa i krzewy i do pojemników. Ładnie wygląda w sąsiedztwie kamieni, na tle ścian 1/ i z różami oraz floksami. Roślina jadalna - jako przyprawa. Roślina lecznicza o działaniu uspokajającym, przeciwskurczowym i antybakteryjnym. Środek lekko halucynogenny. Zapach zwabia koty - narkotyk dla kotów. Odstrasza muchy, mszyce, komary - naturalny insektycyd. Roślina miododajna.
Odmiany 
"Snowflake" 30 cm VI-IX Kwiaty białe 
"Alba" 30 cm V-VIII Kwiaty białe
"Superba" Kwiaty ciemniejsze od typu, oibficiej kwitnie i ma ładniejsze liście. Polecana przez 3/.
Etymologia Nazwa "Nepeta"- nie wiadomo z całą pewnością, ale prawdopodobnie wywodzi się od nazwy miasta Nepete w Etrurii (starożytny kraj w środkowych Włoszech, obecnie w Toskanii) - siedlisko różnych gatunków kocimiętek. Starożytna łacińska nazwa "nepeta" = bardzo aromatyczne rośliny.
Nazwa gatunku "faasseni" od Johannes Hubertus Faassen - holenderskiego hodowcy roślin (1892 - 1963 r.)

Na uwagę zasługuje ponadto gatunek
Nepeta racemosa Kocimiętka groniasta Turcja, Kaukaz 20-50 cm Kwiaty fioletowoniebieskie ** AGM 2002

[Janusz100]

WIESIOŁEK MISSOURYJSKI Oenothera missouriensis
syn. Nazwa obecna -O. macrocarpa, W.ozdobny.




Niska bylina o pokroju lużnym, krzaczastym do płożącego i ozdobnych kwiatach. Tworzy pokładające się kępy. Najładniejsza wśród długo kwitnących roślin skalnych 8/.
Korzenie ma głęboko posadowione, silne, palowe z wiązkami korzeni bocznych, długości do 1 m. Ścielące się krótkie, czerwonawe pędy długości do 30 cm, rozgałęzione są od nasady i ulistnione. Liście skórzaste, lancetowate, wąskie, grube, jasnozielone z srebrzystym nerwem głównym, ostro zakończone, zebrane w duże rozety, kształtem przypominające liść wierzby. 31/ Kwiaty w kształcie miseczki, pojedyncze, bardzo duże, średnicy 8 - 12 cm, czteropłatkowe, atrakcyjne, cytrynowożółte, czerwieniejące w miarę przekwitania, pachnące, wyrastają z kątów liści. Atrakcyjne są również nie otwarte pąki, mają często kielich czerwono nakrapiany. Pojedynczy kwiat kwitnie 1 dzień. Kwiaty otwierają się wieczorem i otwarte są do rana oraz pachną tylko w tym okresie....? Żywot jednego kwiatu jest bardzo krótki, ciągle jednak pojawiają się następne?... 8/ Długo i obficie kwitnie. Na zimę nadziemne części rośliny obumierają. Ma ozdobne owoce, oskrzydlone torebki nasienne. Roślina ekspansywna. 

Ocena * * AGM Bardzo dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 2/ 3/ 8/ 9/ 15/ 25/ 31, 33/ 53/.
T-1. Bardzo łatwa w uprawie?.?Roślina bez specjalnych wymagań?? 31/

Wysokość 15-20 cm
Szerokość 30-60 ( 100 ) cm
Kwitnie VI - VIII (IX)
Kolor cytrynowożółty
Mrozoodporność USDA 5

Rośnie na preriach północnoamerykańskich z stepową roślinnością, sawannach, lasach i polanach cedrowych, nieużytkach przydrożnych w miejscach skalistych na podłożach wapiennych.
Występowanie USA stany środkowe i południowe - Oklahoma, Missouri, Arkansas, Nebraska, Kansas, Illinois, Teksas.
Stanowisko bardzo słoneczne - wystawa południowa lub zachodnia 53/, umiarkowanie wilgotne do suchego, ciepłe. Toleruje suche gleby.
Gleba normalna, przepuszczalna , raczej cięższa, gliniasto piaszczysto ilasta, próchnicza, jałowa do przeciętnej, wapienna. Na glebie żyznej rośnie bujnie, słabo kwitnie i zagłusza delikatniejsze rośliny.
Podłoże 
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : żwir drobny 1 : 1 : 1 + drenaż + nieco Ca
Odczyn pH 5,8-7,2 lekko kwaśny, obojętny wg innych np. A.Musur zasadowy 2/
Wymagania Żle znosi przesadzanie - korzenie palowe. Póżno rozpoczyna wegetację ? oznaczyć miejsce sadzenia. Silnie sie rozrasta i zagłusza inne rośliny. Podlewać w czasie suszy. Wiosną i latem stosować nawóz wolnodziałający. Pędy z owocami ścinać wiosną. Zimą sucho. Zimą lekko okrywać.
Rozmnażanie  Siew jesienią (stratyfikacja) lub wczesną wiosną ? łatwo. 4/ Metoda siewu 2. Jeśli nie wzejdzie po miesiącu poddać ponownej stratyfikacji przez okres 1 miesiąca.Sadzonkowanie - sadzonki wierzchołkowe, zdrewniałe póżną wiosną, latem. Podział wiosna lub jesienią po kwitnieniu - trudno.
Zastosowanie
Roślina ozdobna, okrywowa, do ogrodów skalnych, żwirowych, na murki, skarpy, rabaty , obwódki, do ogrodów naturalistycznych i pojemników, na balkony, tarasy. Ładnie wygląda z niskimi roślinami poduszkowymi oraz z dzwonkiem karpackim, przetacznikiem, kocimiętką Fassena 8/. Roślina jadalna - młode korzenie, liście i kwiaty. Roślina lecznicza okłady na siniaki i rany, olej do regulacji hormonalnej, na dolegliwości kobiece, przeciw egzemom i chorobom skóry, środek uspokajający, obniża cholesterol i ciśnienie krwi, zapobiega miażdżycy. Owoce nadają się do suchych bukietów. Roślina miododajna. 
Odmiany
ssp. incana 20 cm VI-IX Kwiaty żółte. Liście srebrzyste.
ssp. fremonti "Silver Wings" 15 cm VI-IX Kwiaty żółte. Liście ma igłowate, omszone srebrzystozielone.
Etymologia Nazwa "Oenothera" pochodzi od greckich słów "oinos" = wino i "thera" = polowanie, dzikie zwierzęta. Wierzono, że korzeń rośliny podawany z winem oswaja, poskramia dzikie bestie. Etymologia jest niepewna. Nazwa odmiany "missouriensis" z Missouri stan w środkowej części USA - siedlisko rośliny .

[Janusz100]

UŁUDKA WIOSENNA Omphalodes verna

https://www.google.com/search?client=fi ... z&dpr=1.25

Niska bylina rozłogowa, częściowo zimozielona o pokroju zwartym, krzaczastym ozdobna z uwagi na kwiaty i liście. Tworzy szerokie kępy...."Doskonale nadaje się jako rośliny okrywowa oraz do sadzenia w ogrodach skalnych"...1/ Roślina rodzima.
Pędy ma podkładające się i płożące. Pędy płożące zakorzeniaja się i są zakończone rozetą liści. 31/ Liście jasnozielone, odziomkowe, duże, sercowate, zaostrzone, pomarszczone, miękkie, krótko owłosione i szorstkie z wyrażnym unerwieniem, na długich ogonkach - łodygowe nieco mniejsze, eliptyczne, na krótkich ogonkach. 4/ Łodygę ma wzniesioną u góry rozgałęzioną. Kwiaty pięciopłatkowe, błękitne, drobne z białym oczkiem średnicy 0,8 ? 1,2 cm, zebrane w lużne, długie, szczytowe grona po kilka do 12 sztuk. Kwiatostany wyprostowane, lużne. Kwiaty podobne do kwiatów niezapominajki, ale znacznie większe. W przypadku ciepłej wiosny bardzo szybko przekwita. Po kwitnieniu w VI wytwarza płożące pędy długości 60-70 cm zakończone rozetkami przybyszowymi liści. Roślina ekspansywna.

Ocena * Dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 1/ 2/ 3/ 9/ 15/ 25/ 31/ 53/.
T-1. Bardzo łatwa w uprawie. ?Jako roślina łatwa w uprawie szczególnie nadaje się dla początkujących?...31/

Wysokość 10-20 cm
Szerokość 20-50 cm
Kwitnie IV-V
Kolor błękitny (biały, różne odcienie niebieskiego)
Mrozoodporność USDA 6

Rośnie w górskich lasach zwłaszcza bukowych, w zaroślach i na nieużytkach na wyskości od 0 - 1300 m.npm.
Występowanie Góry Europy Środkowej i Południowo Wschodniej, Alpy Południowo Wschodnie , Dolomity, Apeniny Północne, Góry Rumunii , Polska ? Pieniny.
Stanowisko umiarkowanie półcieniste ,wystawa północno-wschodnia, wilgotne do stale umiarkowanie wilgotnego (zwłaszcza wiosną), ciepłe. Roślina wrażliwa na suszę. Roślina cieniolubna - na słońcu liście żółkną. W cieni kwitnie mniej obficie.
Gleba normalna, przepuszczalna, piaszczysto ilasta, próchnicza, przeciętna do żyznej . Wymagania pokarmowe średnie. 
Podłoże 
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : żwir drobny 1 : 1 : 1 
Rośnie na każdej glebie ogrodowej, próchniczej, zasobnej i wilgotnej.
Odczyn pH 6,1-7,8 lekko kwaśny, obojętny, lekko zasadowy. Odczyn gleby ma wpływ na kolor kwiatów.
Wymagania Ograniczać rozrost przycinając i wykopując odrosty korzeniowe. Wiosna wycinać uschnięte liście i nawozić nawozem wieloskładnikowym. Można też ściółkować wokół rośliny warstwą kompostu grubości 2 - 3 cm. Latem często podlewać, by gleba była stale umiarkowanie wigotna. Zimą sucho. Zimą lekko okrywać zwłaszcza w bezśnieżne zimy. 
Rozmnażanie Podział II - III lub jesienią - łatwo. Sadzonkowanie - sadzonki rozłogowe póżną jesienią lub wiosną - łatwo. Siew po zbiorze lub w jesieni.(stratyfikacja)
Zastosowanie
Roślina ozdobna, okrywowa, szybko okrywa większe powierzchnie, do ogrodów skalnych, alpinariów, na większe powierzchnie, do ogrodów naturalistycznych, ogrodów japońskich, żwirowych, na rabaty bylinowe, obwódki, pod okapem drzew liściastych i krzewów i na ich skraju, nad brzegi oczek wodnych i strumieni, do pojemników na balkony i tarasy, na cmentarze. Ładnie wygląda z wiosennymi cebulowymi. Kwiaty nadają się na kwiat cięty.
Odmiany
"Alba" Kwiaty białe
"Grandiflora" Kwiaty większe od typu
Etymologia Nazwa gatunku "Omphalodes" od greckich słów "Omphalos" = pępek i " "eidos" = wygląd : w nawiązaniu do kształtu owoców.
Nazwa odmiany "verna" od "ver, veris" = wiosna

Bardziej ozdobnym gatunkiem jest Omphalodes cappadocica Ułudka kapadocka Kaukaz, Turcja 10-20 cm IV-VI Kwiaty niebieskie ** AGM 1993 polecana przez 2/ 15/ 31/ 33/. i jej odmiana ?Cherry Ingram? o kwiatach większych od typu ** AGM 1996.
15/ i 31/ polecają również Omphalodes luciliae Ułudkę lśniącą z Grecji, ale jest trudna w uprawie.