Najpiękniejsze rośliny ogrodów skalnych - BAZA

[Janusz100]

FUNKIA OGRODOWA Hosta x hybrida
Formy mieszańcowe - tylko odmiany karłowe i miniaturowe.

"Stiletto"
"GoldenTiara'

Bylina okrywowa o pokroju krzaczastym i ozdobnych liściach. Jedna z najważniejszych ogrodniczo bylin i jedna z najstarszych roślin ozdobnych, uprawianych już 2000 lat temu w Chinach. Tworzy malownicze kępy. Kłącza ma krótkie, które z czasem przekształcają się w karpy oraz grube, mięsiste, białawe korzenie. Liście liczne, odziomkowe, osadzone są na długich ogonkach i tworzą rozety. Pokrój w zależności od odmiany może być miniaturowy 15 cm lub do 2 m średnicy. W zależności od odmiany liście różnią się wielkością, kształtem (sercowate, nerkowate, lancetowate) i kolorem ( ciemnozielone, szarozielone, seledynowe, żółtawe lub wielobarwne z białymi lub żółtymi smugami, brzegami ). Powierzchnie liści mogą być matowe lub błyszczące, mocno żyłkowane. Jesienią liście porzebarwiają się na żółtawo i tak pozostają do pierwszych przymrozków, zaczynają zamierać we IX-X. Kwiatostany dzwonkowate zebrane w grona na prostych łodygach. Kolor kwiatów biały, niebieski, fioletowy lub fioletoworóżowy. Kwitnie około 2 tygodni. Kolekcjonerzy wyróżniają ponad 2 tysiące odmian w stałej uprawie jest ich ponad 100. Roślina długowieczna na jednym miejscu do kilkudziesięciu, a nawet do 100 lat. 13/

Ocena * Dekoracyjna roślina skalna. Najbardziej dekoracyjna do ogrodu skalnego jest ?Golden Tiara?, polecana przez 33/.
T-2. Łatwa w uprawie. Roślina wytrzymała, niewybredna i długowieczna.

Mrozoodporność USDA 6
Kwitnie VI-VIII w zależności od odmiany

W naturze rosną w miejscach cienistych, nadwodnych i stale wilgotnych.
Występowanie w Rosji Wschodniej, Chinach, Korei i Japonii.
Stanowisko półcieniste (wystawa wschodnia) do cienistego, umiarkowanie wilgotne do wilgotnego, chłodne. Roślina wrażliwa na suszę i bardzo silne nasłonecznienie. Im roślina ma ciemniejsze liście tym wymaga bardziej cienistego stanowiska. W miejscach nasłonecznionych słabo rośnie i wymaga podlewania.Wg. "Poradnik uprawy funkii" - Andrzej Marzec, odmiany o liściach zielonych i niebieskich wymagają stanowiska cienistego lub półcienistego, odmiany o liściach żółtych słonecznego poranka i popołudnia, o liściach kolorowych - półcienia, a o liściach białych - cień bez słońca, ale jasno.
Gleba organiczna, gliniasto ilasta, próchnicza, żyzna. Każda średnio żyzna i wilgotna gleba.
Podłoże :
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : piasek gruboziarnisty : torf odkwaszony 3 : 1 : 2 : 3
- ziemia ogrodowa : torf odkwaszony : kora sosnowa, drobno zmielona, przekompostowana 1 : 1 : 1 + perlit wg. "Encyklopedia host" - Andrzej Pach.
Odczyn pH 6,6 - 7,2 obojętny 2/. Wg. A.Pacha odczyn lekko kwaśny o pH ok. 6,0.
Wymagania Podlewać regularnie rzadziej, ale dość obficie. Nie moczyć liści. Nawozić regularnie, wczesną wiosną nawozem wieloskładnikowym np.Azofoska, latem wolnodziałającym, a jesienią kompostować lub obornikować. Młode rośliny nie należy intensywnie nawozić. Młode liście chronić przed wiosennymi przymrozkami.Ściółkować ostrym grysem lub korą, igliwiem. Chronić przed ślimakami. Ogławiać pędy kwiatostanowe po kwitnieniu. Stare, uschnięte liście usuwać wiosną. Funkie o liściach białych wymagają okrycia na zimę i ochrony oprzed zimnym wiatrem..
Rozmnażanie Podział kłączy wiosną lub póżną jesienią - odmiany - łatwo. Siew - tylko typ, nie powtarza cech rośliny matecznej. Metoda in vitro w laboratoriach.
Zastosowanie
Roślina ozdobna, okrywowa, do ogrodów skalnych (odmiany niskie), rabaty bylinowe, ogrody naturalistyczne, ogrody japońskie, pod drzewa i krzewy, w parkach, na brzegi oczek wodnych, do pojemników, na balkony i tarasy. Ładnie wygląda w towarzystwie iglaków, paproci, tawułek, bergeni, zawilców japońskich, barwinka, bluszczu, konwalii i żurawek. Roślina jadalna - młode liście i łodygi . Roślina trująca. Kwiaty nadają się na kwiat cięty.
Odmiany Do ogrodów skalnych należy wybierać odmiany niskie, takie jak np.
"Golden Tiara" 12/25 cm Liście oliwkowozielone z żółtym obrzeżeniem * * AGM
"Stiletto" 15/20 cm Liście zielone z pofałfdowanym, białym, wąskim obrzeżeniem
Etymologia Nazwa "Hosta" na cześć austryjackiego botanika Hosta Thomasa Nicholasa
lekarza cesarza Franciszka II (1771-1834 r.). Był pierwszym dyrektorem ogrodu botanicznego we Wiedniu.

[Janusz100]

FUNKIA LANCETOWATA Hosta lancifolia Syn. F.lancetolistna, Hosta lancifolia, H.japonica.





Kiedyś uważana za odrębny gatunek, kupiona przez Kaempfera w 1692 r. na targu w Osace
i sprowadzona do Europy. Obecnie przez jednych uznawana za odmianę uprawną Hosta x hybrida "Lancifolia" lub po prostu Hosta"Lancofolia"13/24/A.Pach/, gdyż w stanie naturalnym nigdy takiej funkii nie znaleziono, a przez innych - np. RHS uważana jest nadal za odrębny gatunek. Jest bardzo podobna
i przez niektórych uważana za H. cathayana ( Akikaze Giboshi ),mylnie, bo różni się od niej. H.cathayana pochodzi z Chin, ma mniejsze i bardziej błyszczące liście, tworzy mniejsze kępy, częściej zawiązuje nasiona i szybciej rozrasta się przez rozłogi ? Wg.G.Schmidt.
Bylina okrywowa o pokroju okrągłym, kępiastym, fontannowym i ozdobnych liściach .
Z kłączy wyrasta płytki i dość lużny system korzeniowy. Tworzy gęste, zwarte kępy, 10-15 cm wysokości. Liście układają się warstwami i zwieszają jak w fontannie. Liście wąskie, lancetowate, cienkie, długie, spiczaste, oliwkowozielone, błyszczące, spodem bardzo błyszczące, jaśniejsze, na brzegu nieco pofałdowane z 5- 6 parami zagłębionych żył, osadzone na długich ogonkach. Ogonki jasnozielone, z purpurową kropkowaną nasadą. 4/ Liście zimą opadają. Pęd kwiatostanowy, przewisający, wiotki, wyrasta ponad liście odziomkowe. Na pędzie 3-5 dużych liści. Kwiaty trąbkowate, sześciopłatkowe, jasnofioletowe, dość długie - 4 cm, dzwonkowate, pachnące z białymi słupkami, zebrane w niezbyt duże grona. Kwiatostan złożony z 10 - 20 kwiatów. Rośnie umiarkowanie. Roślina długowieczna do 10 lat. 13/ Tworzy rozłogi, chociaż nie jest ekspansywna.

Ocena * Dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 2/ 31/.
T-2. Łatwa w uprawie.

Wysokość 10-15 (30-50 cm kwiatostany)
Szerokość 35-50 cm
Kwitnie VIII-IX
Kolor jasnofioletowy (purpurowy)
Mrozoodporność USDA 4

Hosty rośną w miejscach cienistych, nadwodnych, stale wilgotnych.
Występowanie Góry Azji Wschodniej, Japonia, Korea, Chiny.
Stanowisko półcieniste do lekko cienistego ? wystawa północna lub wschodnia, stale umiarkowanie wilgotne, osłonięte, chłodne.
Gleba organiczna, zwięzła, gliniasto ilasta, próchniczo torfowa, bardzo żyzna.
Podłoże :
-ziemia darniowa : ziemia liściowa : piasek gruboziarnisty : torf odkwaszony 3 : 1 : 2 : 3
-ziemia ogrodowa : torf (np. z pieczarkarni) : kora sosnowa(drobno zmielona) 1 : 1 : 1 wg.Andrzeja Pacha
Odczyn pH 6,6-7,2 obojętny 2/. Najlepszy pH 6 wg.A. Pacha.
Znosi nasłonecznienie i bardziej suche gleby. W cieniu liście mają ciemniejszy odcień. Toleruje przeciętną ogrodową z wyjątkiem bardzo jałowej i suchej.
Wymagania Wiosną usuwać uschłe liście a młode chronić przed przymrozkami. Podlewać regularnie zwłaszcza w razie suchej ziemi. Ściółkować regularnie jesienią kompostem lub obornikiem, potem nawozem dla roślin kwitnących. Starsze rośliny można nawozić nawozem granulowanym, wolnodziałającym. Można ściółkować korą wokół rośliny, by utrudnić dostęp ślimakom. Zimą lekko okrywać i chronić przed zimnym wiatrem.( w bezśnieżne zimy może przemarzać). Patrz też H. x hybrida.
Rozmnażanie Podział starszych egzemplarzy wczesną wiosną lub póżnym latem na części z co najmniej 1 pąkiem i wiązką korzeni - łatwo. Siew w jesieni - bardzo rzadko tworzy owoce.
Zastosowanie
Roślina ozdobna, okrywowa, do ogrodów skalnych, na skarpy, na rabaty bylinowe, obwódki, do ogrodów naturalistycznych, do zieleni publicznej, na brzegi oczek wodnych, do nasadzeń pojedynczych na skraju drzew lub w grupach parkowych, na cmentarze, do pojemników. Ładnie wygląda z hostami o odmiennym kolorze liści, paprociami, brunnerami. Roślina jadalna jako warzywo w Japoni. Kwiaty nadają się na kwiat cięty. Roślina miododajna.
Etymologia Nazwa "Hosta" jak przy Hosta x hybr.
Nazwa gatunku "lancifolia" od "lancea" = lancetowaty i "folium" = liść; lancetowate liście.

[Janusz100]

FUNKIA FALISTA Hosta undulata
Syn. Hosta hybrida "Undulata", H.fortunei, Funkia undulata.

https://www.google.com/search?client=fi ... z&dpr=1.25

Bylina o pokroju kępiastym, rozłożystym i ozdobnych liściach. Rozrasta się tworząc szerokie, gęste, zwarte kępy. ...?Nazwa wspólna dla odmian mieszańcowych?... 10/
Kłącza ma podziemne, korzenie niemal odkryte. Liście ukazują się póżną wiosną w kwietniu i są wówczas całkowicie zielone. Liście są lancetowate, wydłużone, 18 cm długości, pofałdowane, skręcone, zwykle o ostrym wierzchołku podwiniętym ku dołowi. Liście zielone na brzegach w środku białe lub kremowe, na powierzchni górnej matowe a na dolnej błyszczące. Ogonek liściowy wyprostowany. Kwiaty niepozorne, jasnofioletowe, lejkowate w kształcie dzwonków na szczytach wysokich, sztywnych, ulistnionych łodyg wyrastających ponad liście. Kwiastostany jednostronne, lużne, złożone z 15-25 kwiatów. Traci ozdobny wygląd w lipcu, sierpniu - roślina nie zimozielona. Roślina długowieczna od kilkunastu do kilkudziesieciu lat. 13/

Ocena * Dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 31/, ładniejsza jest odmiana ?udulata? polecana przez 33/.
T-2. Łatwa w uprawie. Roślina mało wymagająca, długowieczna.

Wysokość 25-35 cm
Szerokość 30 - 60 cm
Kwitnie VI-VII
Kolor jasnofioletowy
Mrozoodporność USDA 4

Jest hybrydą powstałą w ogrodzie jako odmiana międzygatunkowa. Hosty występują w Górach Azji Wschodniej, Chinach, Korei, Japoni, gdzie rosną w cienistych, nadwodnych, stale wilgotnych lasach i zagajnikach.
Stanowisko półcieniste do cienistego, umiarkowanie wilgotne do wilgotnego, osłonięte, chłodne. Roślina cieniolubna. W słońcu liście mogą ulec poparzeniu.
Gleba organiczna, przepuszczalna, ciężka, gliniasto ilasta, próchniczo torfowa, żyzna.
Podłoże :
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : piasek gruboziarnisty : torf odkwaszony 3 : 1 : 2 : 3.
Odczyn pH 6,0-7,0 lekko kwaśny, obojętny 2/. Gleby wapienne hamują wzrost rośliny.
Wymagania Dzielić kępy usuwając części z niepożądanym zabarwieniem ulistnienia - roślina często wraca do koloru zielonego liści. Wiosną chronić przed przymrozkami. Uwaga funkie uwielbiają ślimaki. Podlewać regularnie, zwłaszcza gdy rosną w bardziej słonecznych miejscach. Roślina wrażliwa na poparzenia liści, dlatego lepiej sadzić w cieniu, ale w głębokim cieniu wzory na liściach są mniej wyrażne. Nawozić regularnie wczesną wiosną nawozem wieloskładnikowym (Azofoska) i pod koniec jesieni -nawozem organicznym, kompostem. Zimą lekko okrywać i chronić przed zimnym wiatrem.
Rozmnażanie Podział starszych roślin wczesną wiosną III - IV lub pod koniec lata IX,X - łatwo. In vitro.
Zastosowanie
Roślina ozdobna do ogrodów skalnych, nad brzegi oczek wodnych i wraz z roślinami bagiennymi, do ogrodów naturalistycznych (parków), ogrodów japońskich, na rabaty bylinowe, obwódki, cmentarze, do pojemników, pod drzewa i krzewy, na skraju drzew. Ładnie wygląda z innymi funkiami, żurawkami, rodgezjami, języczkami, bergeniami, kokoryczami, miodunkami, tawułkami i cebulowymi kwitnącymi wiosną. Kwiaty nadają się na kwiat cięty. Liście stosowane do przybierania bukietów.
Odmiany różnią się barwą, wielkością liści oraz wysokością kwiatostanów.
var. udulata Liście zielone pośrodku białe lub kremowe ** AGM 1993
var. Erromena Liście całe zielone
"Albomarginata" Liście na brzegach białe lub kremowe w środku zielone.
"Mediovariegata" Liście na brzegach zielone a w środku białe lub kremowe.
"Uniwittata" Liście na brzegach zielone , w środku białe , a pomiędzy tymi kolorami zielonożółte.
Etymologia Nazwa "Hosta" na cześć austryjackiego botanika Hosta Thomasa Nicholasalekarza cesarza Franciszka II (1771-1834 r.). Był pierwszym dyrektorem ogrodu botanicznego we Wiedniu.
Nazwa gatunku "undulata" = faliste, chodzi o liście.

[Janusz100]

DZIURAWIEC ROGOWNICOWATY Hypericum cerastoides
syn. H. rhodopeum




Bardzo atrakcyjna karłowata krzewinka górska o pokroju wzniesionym do płożącego i ozdobnych kwiatach. Tworzy gęste, zwarte kępy Najbardziej zwarty i niski gatunek dziurawca. ..."Gatunek ...doskonały do sadzenia w ogrodach skalnych"...1/
Pędy ma liczne, owalne, łukowato wygięte, gęsto pokryte drobnymi włoskami i gęsto ulistnione. Silnie się rozkrzewia, tworzy gęste kępy. Liście ma naprzeciwległe, jajowate, szarozielone, owłosione, drobne, gładkie. Cechą charakterystyczna liści są rzędy małych dziurek w liściach, które są widoczne jeśli się na nie spojrzy pod światło - stad nazwa rośliny. Kwiaty duże, średnicy 2-5 cm, wyrastają na szczytach pędów. Kwiaty jasnożółte, miseczkowate, pięciopłatkowe płaskie. Kwiaty z wystającymi pręcikami wystającymi na zewnątrz płatków, po 1 - 5 zebrane są w szczytowe pojedyncze, groniaste kwiatostany. Kwitnie obficie i długo. Roślina długowieczna

Ocena * * * Najpiękniejsza, najbardziej dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 1/ 15/ 24/.
T-2. Łatwa w uprawie.

Wysokość 5-15 cm
Szerokość 30-50 cm
Kwitnie V-VII Powtarza VIII-IX
Kolor jasnożółty
Mrozoodporność USDA 6

Rośnie w miejscach kamienistych,na kamienistych łąkach, szczelinach skalnych i trawiastych zboczach u podnóża gór, w zaroślach na glebach bezwapiennych na wysokości 100 -1500m.npm.
Występowanie Południowo - Wschodnie Bałkany, Rhodopy, Bułgaria Południowa, była Jugosławia, Grecja Północno Wschodnia i Azji Mniejszej. Endemit bałkański.
Stanowisko słoneczne ? wystawa południowa lub zachodnia do półcienistego, umiarkowanie wilgotne, chłodne.Roślina światłolubna.
Gleba normalna, przepuszczalna, lekka, piaszczysto gliniasta, próchnicza, żyzna, bezwapienna.
Podłoże :
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : żwir drobny 1 : 1 : 1 + drenaż
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : piasek gruboziarnisty : torf odkwaszony 4 : 1 : 2 : 4 + drenaż
Odczyn pH 6,6 - 7,5 obojętny, lekko zasadowy. Wg. innych żródeł 5,8 - 7,2 bezwapienny.
Wymagania Ściółkować wokół rośliny grysem kamiennym. Podlewać rzadko, póżną wiosną i latem, gdy susza częściej. Nawozić nawozem dla roślin kwitnących lub wolnodziałającym lub dobrze rozłożonym kompostem. Po kwitnieniu przycinać. Zimą sucho. Zimą umiarkowanie okrywać - liście, gałęzie świerka.
Rozmnażanie Podział. Sadzonkowanie latem - półzdrewniałe sadzonki. Siew jesienią lub wczesną wiosną. Metoda siewu 2.
Zastosowanie
Roślina ozdobna, okrywowa, do ogrodów skalnych, na rabaty bylinowe, do parków, nad brzegi oczek wodnych i do pojemników, koryt.
Roślina lecznicza niektóre gatunki wykorzystywane w ziołolecznictwie.
Roślina miododajna.
Etymologia Nazwa"Hypericum" pochodzi od greckich słów "hiper" = powyżej, nad i "eikon" = obraz i oznacza "ponad objawienie". Wierzono, że jeżeli kwiaty były złożone w domu ponad obrazami to ich zapach odstrasza złe duchy.
Nazwa gatunku "cerastoides" pochodzi od greckich słów "keras" = róg i "eidos" = podobny do : ze względu na wygląd owocu. Synonim "rhodopaeum"od nazwy gór Rhodopy - siedliska rośliny.

[Janusz100]

DZIURAWIEC OLIMPIJSKI Hypericum olimpicum



Niska i szeroka krzewinka, częściowo zimozielona, górska, o pokroju kępiastym i bardzo dekoracyjnych kwiatach. ..."Typowy lokator słonecznych, kamienistych skarp, tarasów, półek skalnych"... 9/
System korzeniowy ma rozbudowany, ale płytki. Pędy liczne wzniesione, łukowato wygięte lub prawie poziome, drewniejące u nasady. 1/ Liście siedzące, ułożone naprzeciwlegle, skórzaste, wąskie, szerokoeliptyczne, zaokąglone na końcach, szarozielone, błyszczące, pokryte woskowatym nalotem. 4/ Liście traci w zimie. Kwiaty pięciopłatkowe, jasnożółte, duże, średnicy 3 - 6 cm, z dużą ilością wystających pręcików, zebrane w 5 kwiatowe nibybaldachy. Roślina długowieczna - w jednym miejscu do 10 lat. Samosiew.

Ocena * * * AGM 1993 Najpiękniejsza, najbardziej dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 1/ 8/ 9/ 15/ 24/ 33/ 34/ 53/.
T-2. Łatwa w uprawie.

Wysokość 20 - 30 cm
Szerokość 20-30 cm
Kwitnie VI-VII Powtarza.
Kolor jasnożółty
Mrozoodporność USDA 6

Rośnie na skalistych słonecznych zboczach gór i skałach wapiennych do wysokości 1500 m.npm.
Występowanie Europa Południowo - Wschodnia, Bałkany, Grecja, Bułgaria, dawna Jugosławia, Azja Mniejsza - Turcja.
Stanowisko bardzo słoneczne ? wystawa południowa lub zachodnia 53/, do umiarkowanie półcienistego, suche do umiarkowanie wilgotnego, ciepłe. Roślina światłolubna, w miejscach ocienionych słabo kwitnie.
Gleba normalna, przepuszczalna, lekka, głęboka, miękka, piaszczysto gliniasta, próchnicza, umiarkowanie żyzna, wapienna.
Podłoże :
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : żwir wapienny 1 : 1 : 1 + dobry drenaż + Ca
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : piasek gruboziarnisty :torf odkwaszony 4 : 1 : 2 : 4 + dobry drenaż + Ca.
Odczyn pH 5,6-7,8 lekko kwaśny, obojętny, lekko zasadowy. RHS podaje odczyn zasadowy lub obojętny.
Wymagania Podlewać regularnie póżną wiosną i latem, ale nie nadmiernie. Wiosną nawozić nawozem dla roślin kwitnących, wolnodziałającym lub dobrze rozłożonym kompostem. Po kwitnieniu przycinać. Na zimę lub wczesną wiosną przycinać nisko. Zimą sucho (dobry drenaż). Zimą lekko okrywać.
Rozmnażanie Podział wczesną wiosna lub jesienią. Sadzonkowanie wiosną i latem. Siew w jesieni (stratyfikacja) XII-III - dotyczy tylko gatunku. Kwitnie w 2 -3 roku po siewie.
Zastosowanie
Roślina ozdobna do ogrodów skalnych, alpinariów i na rabaty bylinowe, obwódki, do pojemników, do parków.
Roślina lecznicza. Jak przy H.cerastoides.
Roślina miododajna.
Odmiany
f. uniflorum"Citrinum" Kwiaty cytrynowożółte * * AGM 1993
Etymologia Nazwa "Hypericum" jak przy Hypericum cerastoides.

8/24/ i 53/ polecają ponadto gatunek Hypericum coris Dziurawiec woniejący Francja Szwajcaria Włochy10-15 cm VI-VII Kwiaty złocistożółte
a 24/ 31/ i 53/. Hypericum polyphyllum Dziurawiec wielolistny Bałkany, Azja Mniejsza 15-20 cm V-VIII Kwiaty żółte.

[Janusz100]

UBIOREK SKALNY Iberis saxatilis



Zimozielona górska krzewinka o pokroju zwartym, krzaczastym i ozdobnych kwiatach. Roślina nisko płożąca się. Tworzy poduszkowate, okrągłe, płaskie kępy. Najbardziej wartościowy z gatunków górskich 3/, niezbędny w ogrodzie skalnym.
Korzenie ma grube, zdrewniałe i głębokie. Łodygi ma pokładające się, rozgałęzione i drewniejące
u nasady. Liście wąskie, lancetowate, ostro zakończone, skórzaste, ciemnozielone, błyszczące, ułożone w rozetki. Liście??na łodygach bezkwiatowych są prawie walcowate, na łodygach kwiatowych ? płaskie.?...31/ Kwiaty czteropłatkowe z dwoma płatkami znacznie większymi, duże białe
z odcieniem fioletu i z żółtymi środkami, zebrane w gęste, duże, wypukłe nibybaldachogrona,
w środkowej części z widocznymi, fioletowo zabarwionymi pączkami. Kwiaty wyrastają ponad liście i są pachnące. Kwitnie bardzo obficie. Rośnie powoli . Roślina długowieczna, rośnie i kwitnie obficie do 10 lat. Samosiew. Od I.sempervirens różni się znacznie krótszymi pędami i półcylindrycznymi liśćmi.

Ocena * Dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 1/ 2/ 3/ 8/ 9/ 24/ i 31/ a var.pygmaea przez 53/.
T-2. Łatwa w uprawie.

Wysokość 5-10 cm
Szerokość 20-30 cm
Kwitnie IV-V . Powtarza VIII,IX
Kolor biały
Mrozoodporność USDA 6

Rośnie w rejonach górskich, na pochyłych zboczach skalnych, wapiennych skałach i piargach, w szczelinach skalnych, ale również w zaroślach, lasach sosnowych i odkrytych suchych stepach i pastwiskach na wysokości 500-2600 m.npm.
Występowanie Góry Europy Południowej ( Alpy, Bałkany ) od Hiszpanii przez Francję, Włochy, Szwajcarię, b. Jugosławię, Grecję, Rumunię po Krym.
Stanowisko słoneczne - wystawa wschodnia do umiarkowanie półcienistego, umiarkowanie wilgotne do suchego, ciepłe. Roślina odporna na okresową suszę.
Gleba normalna, przepuszczalna, lekka, piaszczysto gliniasto próchniczo żwirowa, kamienista, wapienna. Wymagania pokarmowe średnie.
Podłoże :
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : żwir wapienny 1 : 1 : 1 + drenaż + Ca
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : piasek gruboziarnisty : torf odkwaszony 4 : 1 : 2 : 4 + drenaż + Ca.
Miejsce cieniste i podmokłe podłoże nie nadaje się do jej uprawy.
Odczyn pH 6,1-7,8 obojętny, lekko zasadowy. Na podłożach zasadowych kwitnie obficiej.
Wymagania Wiosną nawozić kompostem lub nawozem organicznym. ( Nie lubi nawozów sztucznych). W czasie suszy podlewać. Po kwitnieniu przekwitłe kwiatostany usuwać, a pędy przycinać nisko o 1/3. Zimą lekko okrywać.
Rozmnażanie Sadzonkowanie - sadzonki półzdrewniale w VIII ? trudno się ukorzeniają. Siew jesienią lub wczesną wiosną po stratyfikacji. Metoda siewu 2. Jeśli nie wykiełkuje po miesiącu należy poddać ponownej stratyfikacji.
Zastosowanie
Roślina ozdobna, okrywowa, do ogrodów skalnych, ogrodów żwirowych, na skarpy, murki, w szczeliny skalne, na rabaty bylinowe, obwódki i do pojemników, na balkony, "zielone dachy" i cmentarze. Ładnie wygląda w towarzystwie "piątki" bylin wiosennych oraz z kokoryczą, rozchodnikiem, tymiankiem, karłowymi tulipanami i irysami. Kwiaty nadają się do cięcia.
Roślina lecznicza, dawniej stosowana przy rematyżmie i dnie moczanowej, obecnie jako lek homeopatyczny, przeciw bólom mięśni. Roślina miododajna.
Odmiany
"Fruhlings-gruss" - Kwiaty białe
"Pigmaea" odmiana karłowa
Etymologia Nazwa "Iberis" pochodzi od nazwy "Iberia" = starożytnej nazwy Hiszpani, prawdopodobnie z uwagi na to, że większość gatunków tej rośliny stamtąd pochodzi.
Nazwa gatunku "saxatilis" od łacińskiego słowa "saxum" = skała, kamień : rośnie wśród skał.

[Janusz100]

UBIOREK WIECZNIE ZIELONY Iberis sempervirens



Zimozielona, górska krzewinka o pokroju zwartym półkulistym, poduszkowym. Ozdobna z liści, kwiatów i pokroju. Tworzy szerokie kępy i nawisy naskalne....."Są to wysoko cenione rośliny ozdobne"..."doskonale nadające się do ogródków skalnych"...1/ Należą do podstawowej "piątki bylin wiosennych".
Pędy ma pokładające się, częściowo wzniesione, silnie rozgałęzione, nieco zwisające, nagie, zielone, drewniejące i brązowiejące z wiekiem. Liście są drobne, wąskie, błyszczące, lancetowate, skórzaste, równowąskie, ciemnozielone, osadzone gęsto na młodych pędach. Kwiaty ma małe 2 - 4 mm, czteropłatkowe (w tym dwa płatki dolne są znacznie większe), białe z fioletowymi pręcikami. 4/ Kwiatostany promieniście zebrane w płaskie, zbite, duże, baldachowate grona szerokości 4- 5 cm. Kwiaty bezwonne. W miarę rozkwitania kwiatostany wydłużają się groniasto i przebarwiają się na różowo. Kwitnie obficie i długo. Rośnie silnie. /1, 31 Samosiew. Roślina długowieczna w jednym miejscu do 10 lat.

Ocena * Dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 1/ 2/ 8/ 9/ 15/ 24/ 31/ 53/ a odmiana ?Snowflake? przez 33/.
T-2. Łatwa w uprawie. 31/ Niewybredna mimo górskiego pochodzenia.

Wysokość 15-20 cm(30cm)
Szerokość 30-90 cm ( i więcej)
Kwitnie V-VI Powtarza VII-VIII
Kolor biały (beżowy, kremowy, różowy, różowofioletowy)
Mrozoodporność USDA 5

Rośnie w rejonach górskich w szczelinach skał wapiennych, na zboczach skalnych, piargach
i w jasnych lasach na wysokości 700- 3000 m.npm.
Występowanie Góry Europy Południowej Rejon Morza Śródziemnego- Pireneje, Apeniny, Bałkany- Dalmacja, Góry Azji Mniejszej - Syria, Turcja, Afryka Północna (Algeria, Maroko).
Stanowisko słoneczne - wystawa wschodnia do półcienistego, umiarkowanie wilgotne, ciepłe. Roślina ciepłolubna. Toleruje krótkotrwałą suszę. W półcieniu ma mniej zwarty pokrój i słabiej kwitnie, ale dłużej.
Gleba normalna, przepuszczalna, lekka, piaszczysto ilasta, żwirowo kamienista, próchnicza, umiarkowanie żyzna, wapienna. Wymagania pokarmowe średnie. Toleruje każdy typ gleby ogrodowej.
Podłoże :
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : żwir wapienny 1 : 1 : 1 + dobry drenaż + Ca
Odczyn pH 6,6-8,5 obojętny, zasadowy 2/. Wg. A.Musur - zasadowy
Wymagania Gdy słabiej kwitnie należy przerzedzić i rozsadzić, przycinając na wysokość 10 cm. Wiosną stosować nawóz wolnodziałajacy lub nawóz organiczny, potem nawóz dla roślin kwitnących. Podlewać skąpo- w czasie suszy. Przycinać po kwitnieniu o 1/3 do 1/2 i obsypać ziemią z obornikiem i torfem, a co dwa lata wycinać zdrewniałe pędy. Zimą sucho. Zimą lekko okrywać liśćmi lub słomą.
Rozmnażanie Podział bryły korzeniowej jesienią VIII-IX lub wiosną - trudno. Oddzielanie ukorzenionych pędów. Sadzonkowanie-sadzonki wierzchołkowe pędów płonych wII-III lub VIII-IX - łatwo. Siew wiosną V-VI lub jesienią - dot . gatunku i niektórych odmian po selekcji. Metoda siewu 1.
Zastosowanie
Roślina ozdobna, okrywowa do ogrodów skalnych, żwirowych, na murki, skarpy, rabaty bylinowe, obwódki np. w połączeniu z różami, pojemniki, na balkony i tarasy, między krzewami, większymi kamieniami, nad brzegi oczek wodnych i na cmentarze. Ładnie wygląda z tulipanami i kosaćcami, żagwinem, smagliczką, floksami a także z innymi wczesnymi, wiosennymi cebulowymi i sukulentami. Roślina lecznicza w leczeniu reumatyzmu, astmy, zapalenia oskrzeli. Roślina miododajna.
Odmiany Z wysiewu nasion otrzymuje się często małowartościowe i wymarzające odmiany.
"Snowflake" syn."Shnneeflocke" 20-25 cm IV-V Kwiaty białe. Liście ciemnozielone. Powtarza z siewu. * * AGM 1993
"Litlle Gem" syn. "Weisser Zwerg" 10-15 cm IV-V Kwiaty białe, mniejsze niż u typu. Odmiana karłowa
Etymologia Nazwa "Iberis" jak przy Iberis saxatilis. Nazwa gatunku "sempervirens" od słów "semper" = zawsze i "virens" = zielony: zimozielony.

Na uwagę zasługuje również inny gatunek
Iberis gibraltarica?Betty Swaison? 25-30 cm Kwiaty białe, duże ** AGM 2012

[Janusz100]

KOSACIEC GRZEBIENIASTY Iris cristata




Niska bylina kłączowa o pokroju wzniesionym, ozdobna z uwagi na efektowne kwiaty. Najniższy z irysów kłączowych 9/. Tworzy lużne kępy. ..."Cenna bylin a na osłonięte od południa, szersze...półki skalne"... 9/
Ma delikatne i cienkie kłącza silnie rozgałęzione tuż pod powierzchnią ziemi, częściowo na jej powierzchni z mięsistymi korzeniami. Liście jasnozielone, wąskie, spiczaste, w kształcie miecza, żłobkowane, wyrastają z pełzających kłączy i wydłużają się po kwitnieniu. Pędy kwiatostanowe proste, krótkie z 1-2 kwiatami na wierzchołku. Kwiaty 3 ? 4 cm średnicy, sześciopłatkowe, zebrane po 3 w dwóch okółkach, 3 górne płatki tworzą okółek wewnętrzny, są węższe i płasko rozłożone, 3 dolne zewnętrzne płatki są szersze. 4/ Płatki liliowoniebieskie z białą plamą i trzema białożółtymi (białopomarańczowymi) naroślami na płatkach zewnętrznych, podobnymi do grzebienia. Płatki ma mocno pofałdowane brzegami. Roślina trująca ( zwłaszcza korzeń ). Powoduje alergie i podrażnienia skóry. Roślina długowieczna w 1 miejscu 10 lat.

Ocena * Dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 9/ 24/.
T-2 Łatwa w uprawie

Wysokość 5-15 cm
Szerokość 5-15 cm
Kwitnie IV-V(VI)
Kolor liliowoniebieski (biały)
Mrozoodporność USDA 6

Rośnie na obszarach leśnych, obrzeżach lasów, na zboczach wzgórz, w wąwozach i urwiskach , na piaszczystych terenach nadbrzeżnych i zalewowych, wdłuż strumieni na podłożach wapiennych.
Występowanie Południowo Wschodnie i Środkowe stany USA - Apallachy. Endemit wschodniej części USA.
Stanowisko półcieniste, cieniste do umiarkowanie słonecznego - wystawa wschodnia lub północna , umiarkowanie wilgotne, ciepłe. Roślina wrażliwa na suszę i nadmiar wilgoci. W słońcu gleba musi być stale wilgotna. Toleruje suchy cień.
Gleba normalna, bardzo przepuszczalna, gliniasto ilasta, żwirowo próchniczo torfiasta, przeciętna do żyznej, bezwapienna. 9/ Dobrze rośnie na stokach.
Podłoże
-ziemia darniowa : ziemia liściowa (z lasu sosnowego) : żwir drobny 1 : 1 : 1 + dobry drenaż
-ziemia darniowa : ziemia liściowa(z lasu sosnowego) : piasek gruboziarnisty : torf odkwaszony 4 : 1 : 2 : 4 + dobry drenaż W przypadku gleb cięższych dodajemy żwiru.
Odczyn pH 6,1-7,5 lekko kwaśny, obojętny. Wg. 24/ żródeł zasadowy, bo w naturze rośnie na podłożu wapiennym. Wg.9/- bezwapienny. Wg.Z.Litwin kwaśny.
Wymagania Kłącza sadzić w połowie lata, tak by ich górną część było widać na wierzchu, co 20-30 cm 30/ Dzielić i przesadzać co 3 - 4 lat - po kwitnieniu. Podlewać rzadko. Wiosną nawozić nawozem dla roślin kwitnących lub nawozem wolnodziałającym. Jesienią usuwać nadmiar liści. Zimą okryć liśćmi i gałązkami świerkowymi.
Rozmnażanie Podział kłączy wczesną wiosna lub w końcu VII po kwitnieniu - łatwo. Siew bezpośrednio po zbiorze - trudniej. Kwitnie po 2 - 3 latach.
Zastosowanie
Roślina ozdobna, okrywowa, do ogrodów skalnych, na skarpy, rabaty bylinowe, obwódki, ogrody naturalistyczne, nad brzegi oczek wodnych, w grupach na trawnikach. Ładnie wygląda z karłowatymi poprociami, floksem kanadyjskim, pełnikiem i sadzona w grupach. Roślina jadalna - korzeń był stosowany jako przyprawa. Roślina lecznicza - maść z korzeni stosuje się na wrzody. Herbata w leczeniu zapalenia wątroby.
Odmiany
"Alba" Kwiaty białe
Etymologia Nazwa "Iris" w mitologi greckiej Iris to bogini tęczy.
Nazwa gatunku "cristata" = grzebień, grzebieniowy.

W 1994 r. RHS przyznała AGM innym gatunkom Iris nadającym się do ogrodów skalnych, takim jak : I.lutescens Francja, Hiszpania, Włochy 10-30 cm IV Kwiaty żółte lub fioletowe. i I.winogradowii Kaukaz10-15 cm III-IV Kwiaty bladożółte ? polecany także przez 24/ 33/ i 53/.

[Janusz100]

KOSACIEC ŻYŁKOWANY Iris reticulata
obecnie zaliczany do Iridodictyum Irysek żyłkowany.




Górska bylina cebulowa o pokroju wzniesionym, ozdobna z uwagi na kwiaty. Kwitnie bardzo wcześnie, na przedwiośniu tuż za przebiśniegami, często przed krokusami. Jedyny trwały gatunek kosaćców cebulowych, uprawianych powszechnie w ogrodach skalnych. 9/
Cebulki ma wydłużone, ostre górą, pokryte skórką siatkowato włóknistą. Z każdej cebuli wyrastają po 2 - 4 liście i jeden pęd kwiatostanowy. Liście są cienkie, wąskie, długie, mieczowate, czterokanciaste w przekroju, żebrowane, szarozielone. Liście pojawiają się wraz z kwiatami i są wówczas krótkie, po przekwitnięciu stają się dłuższe.1/ Liście, usychaja w VI. Kwiaty są pachnące, fioletowoniebieskie z pomarańczowym paskiem u dołu biało obrzeżonym.. Kwiaty sześciopłatkowe (3 płatki odgięte do dołu, mniejsze a 3 wzniesione, większe) zebrane po 1-2 na pędzie z plamkami luib cętkami w gardzieli i na płatkach. Kwitnie ok. 6 tygodni w chłodzie, przy przedwczesnym ociepleniu kwitnie tylko do kilku dni. Kwiaty mają fiołkowy zapach. Roślina długowieczna, może rosnąć przez wiele lat w jednym miejscu,. Roślina trująca. Może powodować podrażnienia skóry i reakcje alergiczne.

Ocena * Dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 2/ 9/ 24/ 53/, a niżej wymienione odmiany przez 33/.
T-2 Łatwa w uprawie.

Wysokość 10-15 cm
Szerokość 7-15 cm
Kwitnie III-IV
Kolor ciemnoniebieskofioletowy ( fioletowy, niebieski, błękitny, purpurowy )
Mrozoodporność USDA 5

Rośnie w niższych górach na skalistych, kamienistych zboczach, w zaroślach, dębowych lasach, na górskich łąkach i brzegach rzek na podłożu wapiennym na wysokości 600 - 2800 m.npm.
Występowanie Azja Południowo - Zachodnia, Kaukaz, Turcja, Gruzja, Rosja, Irak Północno Wschodni, Iran Północno Zachodni, Armenia, Azerbejdżan, Afganistan.
Stanowisko słoneczne do półcienistego, wiosną stale wilgotne, latem całkowicie suche (okrywać daszkiem), osłonięte, ciepłe. W okresie kwitnienia preferuje pełne słońce, po kwitnieniu lekki półcień (pod drzewami liściastymi). Wg. 53/ bardzo słoneczne - wystawa południowa lub zachodznia.
Gleba normalna, bardzo przepuszczalna, lekka, lużna, głęboka, piaszczysto gliniasto ilasta, żwirowo kamienista, próchnicza , wapienna.
Podłoże :
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : żwir wapienny 1 : 1 : 1 + dobry drenaż + Ca
Odczyn pH 6,1-7,8 obojętny, lekko zasadowy. Roślina wapniolubna 4/. Toleruje obojętny.
Wymagania Sadzić w X na głębokość 5-8 cm co 5-7 cm .Wykopywać i przesadzać co 2-3 lata. Przed sadzeniem ziemię wzbogacić nawozem organicznym lub nawozem wolnodziałającym a potem nawozem dla roślin cebulowych. Podlewać rzadko - raz na tydzień. Latem nie podlewać. Na lekkiej, piaszczystej i niezbyt wilgotnej glebie nie trzeba ich wykopywać co roku - zdania na ten temat są podzielone. Wg. innych żródeł należy je w lecie okrywać daszkiem przed opadami lub wykopywać w V, nawet gdy liście zielone i przechowywać przez lato w temperaturze pokojowej, a jesienia znowu posadzić. Latem i zimą sucho /daszek/. Zimą lekko okrywać liśćmi, torfem i stroiszem w przypadku zostawienia w gruncie.
Rozmnażanie Podział - odrywanie cebulek przybyszowych. W zasadzie należy je sadzić w koszyczkach, gdyż cebule lepiej corocznie w VI wykopywać i sadzić w IX-X. Siew bezpośrednio po zbiorze nasion - do gruntu. Wschodzą wiosną. Kwitną po 2-3 latach. Samosiew.
Zastosowanie
Roślina ozdobna do ogrodów skalnych, ogrodów żwirowych i ogrodów japońskich, na rabaty bylinowe, obwódki, rabaty cebulowe, pojemniki, misy, doniczki oraz na cmentarze, wzdłuż oczek wodnych i ścieżek. Ładnie wygląda w grupach na trawnikach, między roślinami okrywowymi oraz masowo pod drzewami. Można też sadzić na rabatach wiosennych wraz z kwitnącymi w tym samym czasie przebiśniegami, śnieżnikami i wczesnymi krokusami. Kwiaty nadają się na kwiaty cięte, chociaż są krótkotrwałe i do pędzenia.
Odmiany
?George? Kwiaty ciemnofioletowe z żółtymi plamkami** AGM 2002
?Katherine Hodgkin? Kwiaty jasnoniebieskie nieco paskowane z żółtymi plamkami ** AGM 1996
"Pixie" Kwiaty fioletowopurpurowe z pomarańczowymi plamkami.** AGM 2005
"Harmony" Kwiaty niebieskie z żółtymi strzałkami
Etymologia Nazwa rodzajowa "Iris" jak przy Iris cristata. Nazwa gatunku "reticulata" od słowa "reticulatus" = z siateczki, oczek sieci, siatkowaty z uwagi na wzór na zewnętrznej okrywie cebulki.

[Janusz100]

JASNOTA PLAMISTA Lamium maculatum



Bylina leśna, częściowo zimozielona o pokroju niskim, płożącym. Ozdobna z uwagi na pstre liście i kwiaty. Tworzy darnie i nawisy na kamieniach. Roślina rodzima.
Z rozgałęzionych kłączy wyrastają podziemne rozłogi. Łodyga wzniesiona lub podnosząca się, rozgałęziona, naga lub rzadko owłosiona, w przekroju czterokanciasta, najczęściej czerwonawo zabarwiona. Liście ułożone naprzeciwlegle, ogonkowe, ciemnozielone, sercowate, grubo karbowane, ząbkowane, ze srebrzystymi plamkami lub białą smugą w środku blaszki liściowej, 4/ delikatnie owłosione, aromatyczne. Liście ozdobne nawet w zimie. Kwiaty duże 2 - 3 cm, purpuroworóżowe zebrane w skąpe okółki w kątach liści. Kwiaty są dwuwargowe. Górna warga wygięta, ma duże, wyrażne, podłużne krawędzie, dolna warga ustawiona pod kątem prostym do górnej ma ciemniejsze, fioletowe plamki na środkowej klapie. Kwitnie długo. Szybko rośnie. Cała roślina aromatyczna. Samosiew. Roślina długowieczna do 10 lat. Gatunek bardzo zmienny. Mimo, że jest rośliną rozłogową nie jest ekspansywna, choć szeroko się rozrasta.

Ocena * Dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 3/ 25/ 53/ Bardziej dekoracyjna jest odmiana ?White Nancy? polecana przez 33/.
T-1. Bardzo łatwa w uprawie. Gatunek niewybredny i wytrzymały.

Wysokość 20-30 cm
Szerokość 60-90 cm
Kwitnie V-VII Powtarza IX,X.
Kolor purpuroworóżowy (biały, różowy)
Mrozoodporność USDA 4

Rośnie zarówno na łąkach, pastwiskach, skraju lasów jak i w lasach, w zaroślach, na przydrożach i w rowach, na niżu jak i w niższych górach do 2700 m.npm.
Występowanie Europa ? od Anglii i Skandynawii do Azji Zachodnie jn- Liban, Syria, Turcja, Kaukaz, Afryka Północna.Polska-pospolita na niżu i w górach.
Stanowisko Półcieniste do cienistego ( umiarkowanie słoneczne, w południe ocienione w przypadku odpowiedniej wilgoci ) , umiarkowanie wilgotne, osłonięte, chłodne. W miejscach zacienionych słabo kwitnie, ale nie znosi pełnego słońca. Toleruje okresową suszę.
Gleba normalna do organicznej, przepuszczalna, lekka lub średnio zwięzła, piaszczysta gliniasto ilasta, umiarkowanie próchnicza, przeciętnie żyzna do żyznej. Roślina azotolubna. Rośnie na każdym stanowisku z wyjątkiem bardzo suchych i jałowych.
Podłoże :
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : żwir drobny 1 : 1 : 1 lub 1 : 2 : 0 + drenaż
Odczyn pH 6,1-8,5 lekko kwaśny, obojętny, zasadowy. Wg. 2/ - kwaśny do lekko kwaśnego.
Wymagania Podlewać regularnie, ale nie nadmiernie. Można przystrzygać - formować dowolnie. Po kwitnieniu przycinać. Należy ucinać wyrośnięte stare pędy oraz jesienią usuwać uschnięte liście.
Rozmnażanie Podział ukorzenionych pędów rozłogowych wczesną wiosną lub póżną jesienią łatwo.
Sadzonkowanie płonych pędów. Siew nasion na wiosnę - typ. Metoda siewu 3.
Zastosowanie
Roślina ozdobna, okrywowa do ogrodów skalnych , na rabaty bylinowe, obwódki, skarpy, do pojemników, na balkony i tarasy, do wiszących koszy, zieleni miejskiej, pod drzewa i krzewy lub nad brzegi oczek wodnych. Ładnie wygląda w towarzystwie bratków, pierwiosnków, ciemiernika.Roślina miododajna.
Odmiany
Ładniejsze od typy są odmiany ogrodowe.
"White Nancy" syn."Silbergroscher" Kwiaty białe . Liście srebrnobiałe z zieloną obwódką * * AGM
"Golden Anniversary" Kwiaty różowe. Liście zielone żółt obrzeżone z białym paskiem pośrodku . Jedna
z atrakcyjniejszych odmian.
"Beacon Silver" Liście górą srebrzystobiałe. Kwiaty purpurowe.
Etymologia Nazwa "Lamium" pochodzi od greckiego "Lamia" = królowa Libii, jedna z kochanek boga Zeusa. Wg. mitologi, kiedy żona Zeusa Hera zobaczyła męża z ukochaną, zamieniła ją w kwiat.
Nazwa gatunku "maculatum" od słowa "maculosus" = łaciaty, centkowany, barwiony, nawiązujący do plam na liściach i kwiatach.

[Janusz100]

SZAROTKA ALPEJSKA Leontopodium alpinum Syn.Gnaphalium leontopodium, Antennaria leontopodioides


var.nivale

Niska bylina wysokogórska o pokroju zwartym, poduszkowym. Tworzy niskie kępy. Ozdobna z uwagi na ulistnienie i kwiaty. Należy do najbardziej lubianych roślin ogrodów skalnych, gdyż jest symbolem wysokich gór 8/ 31/ m.in. Alp, w Polsce Tatr...."Jeden z najbardziej znanych na świecie dzikich kwiatów"... Występuje od regla dolnego po piętro halne na murawach naskalnych, szczelinach skał, półkach skalnych.
Kłącza ma krótkie, brązowe, korzenie włókniste niezbyt głęboko sięgające. Cała roślina pokryta szarobiałym kutnerem. Pędy ma, słabo równomiernie ulistnione, wyprostowane, nierozgałęzione. Liście łodygowe są wąskolancetowate, szaroniebieskie, podłużne, zwężające się ku podstawie, prawie bezogonkowe, bardzo mocno filcowato owłosione, zwłaszcza na spodzie. Liście odziomkowe szersze i dłuższe od łodygowych i na dłuższych ogonkach tworzą gęstą kępę. Z rozety wyrastają pojedyncze łodygi zakończone biało filcowatymi "kwiatami". Na szczycie każdego pędu znajduje się kilka drobnych koszyczków (3-10 sztuk, długości 0,5 cm złożonych z niewielkich, zielonożółtych rurkowatych kwiatów ( 30 - 60 szt ) otoczonych liśćmi przekształconymi w gęsto owłosione, przysadki w ilości 5-15 sztuk, w jeden główkowaty kwiastostan. 26/ Kwiatostany mają do 5-8 cm średnicy. 1/ W naturze żyje 3 - 10 lat. Gatunek zmienny.

Ocena * Dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 1/ 2/ 3/ 8/ 9/ 15/ 25/ 31/ 53/.
T-1. Bardzo łatwa w uprawie. Niewybredna mimo górskiego pochodzenia.

Wysokość 5-20 cm
Szerokość 20-30 cm
Kwitnie VII-VIII (IX)
Kolor kwiaty zielonożółe, zielonobiałe z wiekiem brązowiejące otoczone białosrebrzystymi podkwiadkami.
Mrozoodporność USDA 5

Rośnie na wapiennych skałach, w szczelinach i na półkach skalnych, kamienistych zboczach, osuwiskach
i piargach, a najczęściej na naskalnych murawach na podłożu wapiennym na wysokości 1500 - 2600 m.npm
Występowanie Góry Europy Południowej i Środkowej - Alpy, Apeniny, Pireneje, Karpaty Wschodnie, Bałkany, Stara Planina, Pirin, Góry Azji - Himalaje, Syberia Turkiestan, Afganistan, Japonia. Polska - Tatry od 750 do 1840 m npm. Relikt epoki lodowcowej.
Stanowisko słoneczne, ale korzenie w miejscu chłodnym np. w szczelinie skalnej, stale umiarkowanie wilgotne, osłonięte, chłodne. Roślina wrażliwa na nadmiar wilgoci. Roślina światłolubna i wapniolubna.
Gleba mineralna, bardzo przepuszczalna, gliniasto piaszczysta, żwirowo kamienista, uboga do umiarkowanie żyznej, wapienna. Wymagania pokarmowe bardzo małe.
Podłoże
- ziemia darniowa : żwir wapienny : grys wapienny 1 : 1 : 1 + dobry drenaż + Ca
Odczyn pH 6,6-8,5 obojętny, zasadowy. Lubi zasadowy z dużą ilością wapna. Roślina wapniolubna 2//4/ 9/
Wymagania
Co 2-3 lata dzielić i przesadzać. W warunkach nizinnych i na glebach zasobnych traci wygląd jaki ma w warunkach wysokogórskich Wokół rośliny ściółkować grysem wapiennym. Nie podlewać i nie nawozić. W warunkach głodowych rośliny lepiej się wybarwiają , obficiej kwitną i mają bardziej zwarty pokrój. Usuwać same nasienniki po kwitnieniu. Uschnięte liście i łodygi usuwać dopiero wiosną. Jesienią i zimą sucho (dobry drenaż lub daszek). Zimą lekko okrywać.
Rozmnażanie Podział większych kępek w IV-VI lub we IX - łatwo. Siew bezpośrednio po zbiorze (stratyfikacja - konieczna selekcja) ? łatwo. 4/ Metoda siewu 1. Kwitnie w 2 roku po wysiewie.
Odmiany
ssp."nivale" Bałkany wys. 5 cm niższa od typu ma srebrzyście owłosione liście i kwiaty. Zimą sucho(daszek).
"Everest" słabo owłosiona, ale ma liczne kwiaty.
Zastosowanie
Roślina ozdobna do ogrodów skalnych, na murki, obwódki, pojemniki, koryta. Ładnie wygląda
w towarzystwie dzwonka drobnego, macierzanki piaskowej, letnich goryczek 8/. a także z gożdzikiem kropkowanym i pierzastym, chabrem i dzwonkami karpackimi.
Roślina lecznicza - cała roślina ma właściwości ściągające i przeciwkaszlowe, przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwbólowe. Przemysł kosmetyczny zaczął produkować kremy spowalniające procesy starzenia komórek w oparciu o stwierdzony w roślinie silny przeciwutleniacz. Kwiaty nadają się na kwiat cięty i kwiaty suszone. Roślina chroniona w wielu krajach w których występuje. Symbol Tatrzańskiego Parku Narodowego, narodowy kwiat Austri i Szwajcarii, , symbol alpinizmu i Alp.
Etymologia Nazwa "Leontopodium" z języka greckiego "leon = lew , "podion" = stopa , łapa. Inaczej "Lwia łapa" bo przysadki kwiatowe przypominają ślady lwich łap. Nazwa gatunkowa "alpinum" = z Alp.

[Janusz100]

ŚNIEŻYCA LETNIA Leucojum aestivum




Bylina cebulowa, o ozdobnych liściach i kwiatach. 
Cebule ma duże, jajowate, z brazowymi suchymi łuskami. Liście ciemnozielone, równowąskie, szerokie, długie, trawiaste, z zaokraglonymi wierzchołkami, po 3 - 5 liści z cebuli. Liście usychają po kwitnieniu. Kwiaty sześciopłatkowe, dzwonkowate, duże, średnicy 2 - 2,5 cm, zwisające białe z jasnozielonymi plamkami na wierzchołkach płatków. Kwiaty po 3 - 8 zebrane w baldach, zwieszone na szypułkach. Kwiaty pachnące, pojawiają się przed liśćmi. Kwitnie 2 do 3 tygodnie. Cebule łatwo się rozrastają i tworzą duże kępy. Roślina długowieczna w 1 miejscu wiele lat. Roślina lekko trująca. Samosiew. Od L.vernum różni się tym, że jest wyższa, pędy kwiatostanowe ma dłuższe od liści, kwiatostany ma wielokwiatowe i kwitnie póżniej.

Ocena * Dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 2/ 31/.
T-1. Bardzo łatwa w uprawie.

Wysokość 30-40 cm
Szerokość 45-60 cm
Kwitnie V-VI
Kolor biały
Mrozoodporność USDA 4

Rośnie na bagnach, wilgotnych łąkach w zaroślach wierzbowych w pobliżu zbiorników wodnych na wysokości 0 -1300 m.npm.
Występowanie Europa Zachodnia, Środkowa i Południowa od Francji i Hiszpani do Grecji , Azja Południowo Zachodnia od Krymu,Turcji i Kaukazu po Iran.
Stanowisko półcieniste do umiarkowanie słonecznego, stale umiarkowanie wilgotne do wilgotnego ( wiosną i jesienią ). Na stanowiskach słonecznych szybko przekwita.
Gleba normalna, przepuszczalna, cięższa, gliniasto piaszczysto ilasta, próchnicza, umiarkowanie żyzna. 
Podłoże: 
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : perlit : torf odkwaszony 3 : 1 : 2 : 4 + drenaż
Toleruje przeciętną glebę ogrodową.
Odczyn pH 6,1-7,8 lekko kwasny, obojętny, lekko zasadowy.
Wymagania  Sadzimy jesienią na głębokość 3 ? 5 cm. 30/ Kępy dzielić co 3 - 5 lat gdy są zbyt gęste lub słabo kwitną,. Sadzić w podłoże wzbogacone nawozem organicznym lub próchnicą. Gdy kwiaty więdną dać nawóz dla roślin cebulowych. Podlewać regularnie, dość często, ale nie obficie, wiosną i jeszcze przez kilka tygodni po kwitnieniu. Zimą lekko okrywać liśćmi i gałązkami iglastymi.
Rozmnażanie Podział - cebule przybyszowe. Wykopać w II poł VIII do IX sadzić bezpośrednio po zbiorze- nie przesuszać. Metoda siewu 2.
Zastosowanie
Roślina ozdobna do ogrodów skalnych, na skarpy, do ogrodów naturalistycznych, na obrzeżach drzew i krzewów liściastych, w parkach, nad brzegami oczek wodnych. Ładnie wygląda w większych grupach, na trawniku, wzdłuż ogrodzeń, ścian domów i ścieżek.
Roślina jadalna - bulwy gotowane.
Kwiaty nadają się na kwiaty cięte.
Podgatunki
ssp. aestivum Podgatunek niski.
ssp. pulchellum Kwiaty większe niż typ
Etymologia Nazwa "Leucojum" pochodzi od greckich słów "Leucon" = odnoszący się do koloru białego i "jon" = fioletowy, odnoszący się, nawiązujący do fiołków. "Biały fiołek"
Nazwa gatunku "aestivum" od "aestas" = lato, z uwagi na póżniejszy okres kwitnienia.

Na uwagę zasługuje również
Leucojum autumnalis ( syn.acis autumnalis )Śnieżyca jesienna 25-30 cm VIII-IX Kwiaty białe **AGM 1993, polecana przez 33/.

[Janusz100]

ŚNIEŻYCA WIOSENNA Leucojum vernum Syn.Gładyszek



Bylina cebulowa, górskich lasów, gatunek reglowy o pokroju zwisającym i kwiatach. Tworzy kępy. Jedna z najwcześniej po przebiśniagach kwitnąca wiosną roślina...."U nas powinniśmy stosować głównie śnieżycę karpacką...w parku w Kórniku (łąka ze zwartym łanem tysięcy kwiatów.)"...3/ Roślina rodzima.
Cebula kulista, wydłużona, średnicy 2-2,5 cm, otoczona brunatnymi, suchymi łuskami. Z cebuli wyrastają
2-3 liście odziomkowe oraz 1 lub 2 bezlistne łodygi. 26/ Liście odziomkowe, równowąskie, długie, trawiaste, zaokrąglone na końcu, ciemnozielone, błyszczące. Łodyga kwiatowa cienka, wzniesiona, nierozgałeziona. Kwiaty dzwonkowate, 2,5 cm średnicy, sześciopłatkowe , silnie pachnące, zwieszone, białe z żółtozielonymi plamkami na końcach po obu stronach płatków (zwykle jeden kwiat na szypułce). Kwitnie 3 - 4 tygodnie. Roślina lekko trująca. Rośnie wolno, ale bywa ekspansywna. Roślina długowieczna do 10 lat. Samosiew. W odróżnieniu od przebiśniegów jej wszystkie płatki mają tą samą długość i na wierzchołku każdego płatka znajduje się żółta plamka. Przebiśniegi mają plamki tylko na wewnętrznych, krótszych płatkach.

Ocena * * AGM 1993 Bardzo dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 2/ 3/ 25/ 31/ 33/ 53/.
T-1 Bardzo łatwa w uprawie.

Wysokość 10-20 cm(30 cm)
Szerokość 7-15 cm
Kwitnie III-IV
Kolor biały
Mrozoodporność USDA 4

Rośnie na kwaśnych wilgotnych łąkach, w zaroślach, na wzgórzach, górskich i w podgórskich lasach liściastych łęgowych (olszynach), w pobliżu zbiorników wodnych .
Występowanie Europa Południowa i Środkowa ( z wyjątkiem obszaru śródziemnomorskiego) od Belgii i Pirenejów do Rumuni i Rosji Zachodniej, Polska Południe kraju ? Karpaty Wschodnie i Sudety, na nizinach rzadka ( Nizina Śląska,Wielkopolska ), w Bieszczadach - Śnieżyca karpacka, 530-1180 m.npm. Endemit wschodniokarpacki.
Stanowisko Półcieniste do umiarkowanie cienistego, stale umiarkowanie wilgotne, chłodne. Wiosną bardzo wilgotne i słoneczne, latem półcień - pod drzewami lub krzewami liściastymi, ale z dala od ich korzeni. Wg. 53/ słoneczne- wystawa południowa lub zachodnia.
Gleba normalna, przepuszczalna, średnio zwięzła, dość ciężka, piaszczysto gliniasto ilasta, próchniczo liściowa, żyzna. Wymagania pokarmowe średnie.
Podłoże : 
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : żwir drobny 1 : 1 : 1
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : perlit : torf odkwaszony 2 : 1 : 2 : 3 
Odczyn pH 6,2-7,8 lekko kwaśna, obojętna, lekko zasadowa 2/. Obojętny ? tolerancyjna.
Wymagania Sadzimy jesienią na głębokość 3 ? 5 cm. 30/  Co 4 lata cebule wykopać i przesadzać, zwłaszcza gdy słabiej kwitną. Nie lubi przesadzania. Sadzić w podłoże wzbogacone nawozem organicznym lub próchnicą. Kiedy kwiaty usychają zastosować nawóz dla roślin cebulowych. Wiosną podlewać regularnie, dość często, ale nie obficie. W lecie podlewać nawet po zaschnięciu liści. Przekwitłe kwiatostany usuwać, liście również ale dopiero wówczas gdy całkowicie uschną. Jesienią ściółkować kompostem.
Rozmnażanie Podział - cebule przybyszowe bezpośrednio po kwitnieniu wykopać i sadzić lub wykopać w VI-VII, sadzić w VIII - nie przesuszać cebul,lub wykopaś i sadzić bezpośrednio po zżółknięciu liści. Siew jesienią, kwitnie po 4 - 5 latach. Metoda siewu 2.
Zastosowanie Roślina ozdobna, okrywowa, do ogrodów skalnych, w cieniu murków, na brzegi oczek wodnych, na rabaty bylinowe, na obrzeża drzew i krzewów. Ładnie wygląda w małych grupach jednogatunkowych lub w połączeniu z innymi wcześnie kwitnącymi roślinami jak erantis, epimedium, helleborus. Kwiaty nadają się na kwiaty cięte o do pędzenia. Gatunek objęty ścisłą ochroną, narażony na wyginięcie.
Odmiany
ssp. vernum typ z reguły jednokwiatowy, plamki na kwiatkach zielonożółte. 
ssp. carpaticum Śnieżyca karpacka. Kwiaty białe (po 2 kwiaty na szypułce , plamki na płatkach żółte) 
Etymologia Nazwa "Leucojum" jak przy L. aestivum.Nazwa gatunku "vernum" od "ver,veris" = wiosna