Wanda,
spec. Mikrobiologii Żywności i Technicznej
Artykuł na podstawie literatury:
1)Efektywne Mikroorganizmy w domu i w ogrodzie dla lepszego wzrostu roślin i dla zdrowia. Fundacja Źródła Życia, Franz-Peter Mau, 2007
2)Rewolucja w ochronie ziemi I, Teruo Higa, Tokio 1996
3)Rewolucja w ochronie ziemi II, Teruo Higa, Tokio 1998
Efektywnych Mikroorganizmy na działce i w ogrodzie
Kompleksowe wykorzystanie Efektywnych Mikroorganizmów w uprawie roślin obejmuje: szczepienie gleby, zaprawianie nasion, bulw i kłączy oraz bezpośredni oprysk na rośliny. Efektywne Mikroorganizmy służą również do sporządzania odżywczych i ochronnych wyciągów roślinnych, kompostów i nawozów oraz uszlachetniania obornika i gnojowicy. W praktyce mamy do czynienia z formą aktywną – EMa - gotową do użycia, powstałą z jednokrotnego namnożenia formy podstawowej – EM-Farming. Zastosowanie EM daje przede wszystkim możliwość uzyskania większego plonu o wyższej jakości.
Szczepienie gleby EM-Farming
Ostatnimi czasy mamy do czynienia głównie z „wyjaławianiem” gleby, spowodowanym nadmiernym stosowaniem środków chemicznych. Dochodzi do tego, że gleba zupełnie pozbawiona jest pożytecznych drobnoustrojów. Wprowadzanie do gleby EM-Farming ma na celu zwiększenie ilości, a w niektórych przypadkach wręcz odbudowę pozytywnej mikroflory. Ich głównym zadaniem jest poprawa żyzności i urodzajności gleby oraz jej zdolności obronnych. Efektywne Mikroorganizmy dokonują tego poprzez stworzenie roślinie najbardziej optymalnych warunków rozwoju. Przede wszystkim metabolizują materię organiczną, nagromadzając substancje próchniczne, co daje również zwiększenie pojemności wodnej gleby (ważne w okresach suszy). Przekształcają niedostępne formy pożywienia w formy przyswajalne. Tworzą strukturę gruzełkowatą gleby, dzięki czemu roślina ma szansę na rozbudowę swojego systemu korzeniowego i czerpanie pokarmu z głębszych warstw. Po zastosowaniu EM roślina wytwarza znacznie większą ilość włośników i intensywniej pobiera substancje odżywcze. Poza tym EM wiążą azot atmosferyczny i wprowadzają w obieg pierwiastki niezbędne dla roślin. W prowadzenie EM do gleby skutkuje wyparciem drobnoustrojów niebezpiecznych dla roślin. Dodatkową zaletą EM-Farming jest detoksykacja gleby z pozostałości po pestycydach oraz dejonizacja metali ciężkich, dzięki czemu substancje te nie przedostają się do roślin.
W przypadku przygotowania gleby pod wysiew i sadzenie roślin należy ok. 3 tygodnie przed planowanym siewem polać ziemię (stosując 50ml EMa/m2 przy 20-krotnym rozcieńczeniu wodą). Ziemię należy utrzymywać w wilgotności, żeby nasiona chwastów pobudzone przez EM-Farming zaczęły kiełkować. Kiedy pojawią się pierwsze rośliny, należy płytko wzruszyć grządkę, tak by usunąć chwasty tylko z górnej warstwy gleby. Głębszych warstw gleby nie należy ruszać, żeby kolejne nasiona chwastów nie zostały pobudzone do kiełkowania. Jeśli dzięki EM-Farming wykiełkowała większość nasion z górnej warstwie gleby i zakłóciliśmy wzrost kiełków, to w późniejszej uprawie roślin będziemy mieli mniej problemów z pieleniem chwastów.
Ogrodnicy i działkowcy wielkoobszarowi mogą szczepić glebę EM-Farming w trakcie uprawek oraz zastosować oprysk na ścierniska, poplony i obornik przed przyoraniem (w dawce 1 litr EMa/ar, przy 20 krotnym rozcieńczeniu wodą).
Zaprawianie (bejcowanie) nasion, bulw i kłączy EM-Farming
Bejcowanie nasion, bulw i kłączy preparatem EM-Farming powoduje ich wzmocnienie w fazie kiełkowania i wzrostu. Zaprawione nasiona szybciej i równiej wschodzą, natomiast wyrosłe z nich rośliny lepiej się krzewią i są odporniejsze na choroby w tym na choroby grzybowe. Technika bejcowania jest bardzo prosta: polewamy lub umieszczamy nasiona w przygotowanym roztworze (stosując 100ml EMa na 1 litr wody). Nasiona muszą być wilgotne przez:
• 20–30 minut w przypadku nasion drobnych (np. rzepak, koniczyna, marchew, kwiaty itd.)
• 30–60 minut w przypadku nasion średniej wielkości np. ziarno zbóż (ok.1 litr EMa/100 kg )
• 2–3 godziny w przypadku nasion dużych, takich jak: groch, dynia, kukurydza, bób
• 2–3 godziny kłącza, bulwy
Należy wysiewać nasiona tak wilgotne, jak tylko jest to możliwe z uwagi na technologię wysiewu.
Oprysk EM-Farming w fazie wzrostu roślin
Dzięki temu, że EM wydzielają szereg substancji o charakterze hormonów i stymulatorów wzrostu, działających głównie w strefie wierzchołkowej - zastosowanie EM-Farming na rośliny wywołuje silniejszy wzrost i wigor. Rośliny osiągają swój optymalny rozmiar, obficiej kwitną i zawiązują więcej owoców. Dla porównania: w tradycyjnej uprawie ogórków, gdzie z jednej zalążni powstaje jeden ogórek, po zastosowaniu EM ilość wytwarzanych zawiązków przez roślinę zwiększa się do 4-5 na zalążnię. To samo dotyczy kukurydzy, gdzie można wyhodować 8 kolb na jednej łodydze, w uprawie pomidorów koktajlowych plon z jednej rośliny zwiększa się z 30 do 300 pomidorów. EM wydzielają również wiele witamin i antyoksydantów, dzięki czemu rośliny mają ładniejszy wygląd (lepszy kolor kwiatów, trawników, owoców i warzyw), lepszy smak, zapach i przede wszystkim – wyższą wartość odżywczą. Dodatkową zaletą antyoksydantów (przeciwutleniaczy) wydzielanych przez EM jest tworzenie na roślinie tzw. „płaszcza ochronnego” przeciw szkodnikom, szczególnie owadom roślinożernym. Rośliny traktowane EM-Farming są na trwałe silniejsze, przez co stanowią o wiele mniejszą atrakcję dla ślimaków. Zadaniem ich bowiem jest jedzenie chorych i słabych roślin, natomiast silne i zdrowe rośliny omijają szerokim łukiem. Ponadto oprysk EM-Farming zwiększa odporność roślin na suszę, przymrozki oraz patogeny. Jednocześnie rośliny wcześniej poszkodowane przez przymrozki, grad czy szkodniki dzięki EM szybciej się regenerują a uszkodzone części roślin wykazują większą odporność na atak grzybów.
Przygotowanym roztworem można bezpośrednio opryskiwać rośliny, stosując 1litr EMa na 50 litrów wody, przy czym w niektórych przypadkach dawka oraz okres pomiędzy kolejnymi opryskami jest różny dla różnych roślin (przykłady znajdują się w dalszej części artykułu). W uprawach szklarniowych można zastosować zamgławianie (1 litr EMa na 1000m3 kubatury), natomiast w uprawach hydroponicznych stosuje się 20 litrów EMa na 5000 litrów wody. Przy oprysku EM należy przestrzegać kilku zasad: opryski należy wykonywać przed, w trakcie lub po deszczu. Nie należy wykonywać zabiegów w czasie nasłonecznienia lub upalnej pogody, ponieważ promienie słoneczne zabijają mikroorganizmy! W takie dni stosujemy mikroorganizmy rano, wieczorem lub nocą. W razie konieczności (w okresie suchym) należy użyć większej ilości wody do rozcieńczeń.
EM-farming z wyciągami roślinnymi
Wyciągi roślinne z EM-Farming stosuje się jako silne odżywki oraz środki do zapobiegania chorobom i patogenom. Do najsilniej działających wyciągów sporządzanych na bazie EMa należą wyciągi z czosnkiem i cebulą (ze względu na zawartość fitocydów). Można je sporządzać również z takimi roślinami jak: pokrzywa, skrzyp, rumianek czy babka. Do 5 litrów EMa należy dodać 1 kg świeżych i drobno pociętych roślin. Roztwór ten poddajemy fermentacji beztlenowej przez 7 dni w temperaturze 18-35C. Po tygodniu trzeba odcedzić płyn, zlać do naczynia oraz szczelnie zamknąć. Przechowywać do 6 miesięcy w ciemnym i chłodnym miejscu. Rośliny należy opryskiwać w warunkach wysokiej wilgotności, w temperaturze powyżej 80C, w dawkach od 0,5 do 3 litrów na 100 m2, przy czym stężenie cieczy roboczej powinno wynosić do 10%. Po oprysku rośliny należy dokładnie spłukać wodą.
EM 5 – w walce z chorobami grzybowymi
Zarówno w ogrodzie, jak i w rolnictwie stosuje się tzw. EM 5 w charakterze regulatora chorób grzybowych. Środek ten zadziała w pełni skutecznie jedynie wtedy, gdy ziemia będzie zregenerowana w odpowiednim stopniu tzn. jeśli działanie mikroorganizmów będzie zadowalające. Chętnie sięga się po ten środek w uprawie owoców i winorośli , ponieważ zwłaszcza tam występują problemy z chorobami grzybowymi. EM 5 swoją nazwę zawdzięcza pięciu komponentom, z których się składa: woda, melasa, EM-Farming, ocet, alkohol.
EM 5 można sporządzić samodzielnie. Składniki w ilości 1 litr EMa, 1 litr wody, po 100 ml alkoholu min. 40% i octu należy wymieszać razem, szczelnie zamknąć w plastikowym pojemniku i pozostawić, żeby sfermentowało (fermentacja jest bardzo słaba, trwa około 1-2 tygodni). Dla wzmocnienia działania można dodać różne rośliny, np. pokrzywa, czosnek, liść babki. Przed użyciem EM 5 należy rozcieńczyć w wodzie w proporcjach 1: 300-500, po czym opryskać całą roślinę. Na większych powierzchniach stosuje się 2-5 litrów EM5 na 1 ha rozcieńczonych w 500 litrach wody.
Mrówki i inne oporne szkodniki
Mrówki nie należą do szkodników, lecz raczej do uciążliwych pożytecznych owadów, szczególnie, jeśli zbytnio się do nas zbliżą. EM-Farming nie szkodzi mrówkom, ale jeśli dostanie się do ich gniazd, to mikroorganizmy wytwarzają tam enzym, za którym mrówki nie przepadają i w efekcie przenoszą swoje gniazda. W tym celu należy zmieszać ½ litra EM5 z 5 litrami wody i wylać całość na ich gniazdo lub tak długo polewać ich drogi, aż mrówki znikną z naszego domu, ogrodu, działki. Rośliny, na których żerują szkodniki takie, jak tarczniki, mszyce, przędziorki, wciornastki…można spryskiwać roztworem przygotowanym z 1 litra EMa, 10 litrów wody, 10 mg pyretryny, oraz 10 g denaturatu. Roztwór należy rozcieńczyć wodą w stosunku 1:10. Roztwór nie poddany rozcieńczeniu jest skutecznym środkiem do walki z insektami na zwierzętach i w pomieszczeniach inwentarskich. Tak uzyskanym roztworem zamgławiamy-opryskujemy całe pomieszczenie : sufit, ściany i podłoże, oraz zwierzęta.
EM-Bokashi oraz komposty z EM-Farming
EM-Bokashi to wysokiej jakości nawóz organiczny do użyźniania gleby, wytwarzany w warunkach beztlenowych. Do sporządzenia tego nawozu stosujemy wszelkie odpadki organiczne, w tym kuchenne i inne roślinne, które umieszczamy w szczelnym pojemniku (może to być worek foliowy) i zaszczepiamy EMa. Całość mieszamy i pozostawiamy szczelnie zamknięte bez dostępu światła na ok. 7-10 dni. Zalecane proporcje do przygotowania EM-kompostu: około 64% materiału organicznego, 30% wody, 6% EMa. Gotowe EM-bokashi ma przyjemny słodko-kwaśny zapach i często biały nalot na powierzchni - jest to zjawisko naturalne. EM-kompost można przechowywać w warunkach beztlenowych do 6-ciu miesięcy. Po rozrzuceniu należy go przyorać lub przykopć.
Wszystkie pozostałości pożniwne, liście, głąby, łupiny, korzenie, chwasty itp. należy kompostować, stopniowo polewając roztworem EMa (1 litr na 10 litrów wody). Kompost taki stanowi dodatkową szczepionkę mikrobiologiczną dla gleby. Podstawą produkcji zdrowych płodów rolnych była, jest i będzie zdrowa gleba zawierająca optymalną ilość próchnicy. W glebie bogatej w witaminy i inne składniki odżywcze, w glebie o luźnej strukturze i łatwo wchłaniającej wodę, nie chcą rosnąć niektóre chwasty. Jako przykład można podać tutaj trudny do zwalczenia perz. W żyznej ziemi z dużą ilością próchnicy chwast ten obumiera.
Uszlachetnienie gnojowicy i obornika
Gnojowica przefermentowana z EMa jest szczepionką mikrobiologiczną wnoszącą do gleby ogromne ilości pożytecznych mikroorganizmów i składników łatwo przyswajalnych dla roślin. W powszechnie panującej opinii, gnojowica jest trująca i w większych ilościach szkodzi glebie, roślinom i środowisku. Gnojowica po zastosowaniu EMa jest absolutnie nieszkodliwa dla gleby. Poprawia jej strukturę i żyzność, jest cennym nawozem organicznym i przyjaznym dla środowiska, nie wydziela uciążliwych odorów. Nie wykazuje właściwości parzących dla roślin. Nie zawiera toksyn i chorobotwórczych patogenów (jak salmonella, enterokoki), które zwykle znajdują się w gnojowicy nie przefermentowanej. Azot pozostaje związany w gnojowicy a osad i muły będące w zbiorniku przyjmują konsystencje płynną i są łatwe do wypompowywania. Zmagazynowaną gnojowicę w zbiornikach uzdatniamy dodając 1 – 2 litrów EMa/1 m3. Jeżeli do 2-3 dni po zastosowaniu EMa nadal utrzymuje się odór, należy zabieg powtórzyć i ewentualnie zwiększyć dawkę.
Przefermentowany obornik z EMa stanowi nawóz organiczny najwyższej jakości i jest doskonałym źródłem próchnicy dla gleby. Można go traktować jako szczepionkę mikrobiologiczną. Obornik powinien być dobrze ugnieciony, aby mogły przebiegać w nim głównie procesy beztlenowe. Po kilku miesiącach obornik jest przefermentowany, wygodny do załadunku i roztrząsania na ogrodzie. Przez cały okres fermentacji nie uwalnia się z niego amoniak, azot pozostaje w oborniku. Wszelkie procesy gnilne zostają wyeliminowane, przez co nie występują odory zwykle tym procesom towarzyszące (m.in. siarkowodór). Obornik nie zagrzewa się i nie paruje, ponieważ fermentacja przy użyciu EMa przebiega w niskich temperaturach i nie wymaga napowietrzania. W celu fermentacji obornika należy użyć 1 do 2 litrów EMa /1 m3. W zależności od miejsca składowania obornika (pryzma, obora głęboka) i jego wilgotności należy użyć odpowiedniej ilości wody do rozcieńczenia EMa (10-20 litrów).
Przykłady zastosowania EM-Farming w wybranych uprawach
Pomidory
Ogrodnicy początkujący z EM-Farming powinni przeprowadzić pierwsze eksperymenty właśnie na pomidorach, ponieważ tu można oczekiwać szybkich efektów bez wkładania wysiłku w uprawę. Sukcesy można będzie zaobserwować pod względem zdrowia roślin, wzrostu, smaku i trwałości. Pomidory z użyciem EM-Farming są mniej podatne na brunatną zgniliznę, a jeśli już się ona pojawia to przebiega łagodniej, a u roślin nadal obserwuje się silny wzrost. Na początek - przy sadzeniu rozsady należy zamoczyć korzenie roślin w roztworze EMa 1:10.W fazie wzrostu 1 x w tygodniu podlewać rośliny roztworem wodnym EMa w proporcji 1 litr. EMa na 50 litrów wody. Oprócz dawek EM-Farming istotne jest stosowanie się do kilku podstawowych zasad: najpóźniej w drugim dniu kwitnienia należy zerwać z łodygi najniżej rosnące liście, aby podczas deszczu grzyby nie „przeszły” z ziemi na liście. Dobrze jest osłaniać rośliny przed deszczem, ponieważ kwiaty niektórych gatunków nie tolerują wilgoci.
Ziemniaki
Ziemniaki z EM-Farming bujniej rosną, są zdrowsze, smaczniejsze, lepiej się przechowują. Udają się najlepiej, jeśli przedtem zostaną podkiełkowane. Przed sadzeniem ziemniaki należy zaprawić poprzez zanurzenie (w plastikowej skrzynce) w roztworze EMa z wodą w proporcji 1:10.Rosnące już ziemniaki należy opryskiwać co 3 tygodnie roztworem EMa w ilości 0,2 litra. na 1 ar, rozmieszane w 10 litrach wody. Po obumarciu naci ziemniaki powinny jeszcze przynajmniej przez trzy tygodnie pozostać w ziemi, by łupina w pełni dojrzała i stwardniała. Obecne w ziemi zarodniki grzybów nie przenikną wtedy przez łupinę i nie zaatakują ziemniaka. Dobre efekty daje również opryskiwanie roślin wyciągami z ziół sfermentowanymi z udziałem EM-Farming jako środek ochrony naci przed zarazą ziemniaczaną.
Sałata
Po zastosowaniu EM-Farming (podlewanie, zraszanie) warzywa nie tylko bujniej rosną, są mocniejsze i znacznie smaczniejsze, lecz także dłużej dają się przechowywać dzięki zwiększonej ilości antyutleniaczy. Sałata z EM-Farming lepiej znosi transport (przed wysyłką główki sałaty umyć w wodzie z EMa 1:10 000).
Marchew
Po wysianiu zabejcowanej marchwi do przygotowanej gleby należy ponownie podlać grządkę roztworem EMa 1:50 i powtarzać ten zabieg, co 4 tygodnie. Marchew będzie rosła równomiernie, jej plon wzrośnie, smak stanie się bardziej intensywny. Polepsza się także trwałość podczas przechowywania - marchew dobrze się przechowuje aż do wiosny.
Rośliny kwiatowe
Dzięki EM-Farming można zaobserwować, że rośliny dłużej kwitną a kwiaty pięknie wyglądają. Rośliny osiągają swój optymalny rozmiar – uwarunkowany genetycznie. Dla dobrej kondycji kwiatów należy podlewać je i spryskiwać im liście w proporcji 1 litr EMa na 10 litrów wody– co 2-3 tygodnie, lub częściej w większym rozcieńczeniu. Podlewanie wykonywać należy zawsze w pochmurne dni, najlepiej podczas lekkiego deszczu, lub wieczorem. Jeśli pogoda sugeruje rozwój chorób grzybowych i innych dobrze jest zrosić rośliny roztworem 1 litr EMa na 4 litry wody.
Trawa i trawniki
Trawa, jak wszystkie inne rośliny także lepiej rośnie z EM-Farming. Na łąkach opryskanych EM-Farming pojawia się duża różnorodność ziół, różne gatunki koniczyny, które jako rośliny motylkowe kumulują azot trwale polepszając żyzność gleby. EM-Farming można z dobrym skutkiem stosować także do regeneracji trawnika. Dzięki regularnemu podlewaniu trawnika roztworem EMa zauważy się jego szybszy wzrost, soczystą zieleń, mniejszą podatność na choroby, zdolność do szybszej regeneracji, zwiększoną masę korzeniową. Trawniki, na których pod drzewami lub w cieniu budynków rośnie mech, są zazwyczaj utrapieniem dla właścicieli. Najczęściej ziemia jest tam dość nieprzepuszczalna, cierpi na niedobór składników odżywczych, jest najczęściej zbyt kwaśna i dlatego słabo przewietrzana. Poza podlewaniem/zraszaniem EMa powinno się także rozsypać 2 łyżki wapnia z muszli morskich i 2 łyżki mączki skalnej na 1 m2. Trawnik należy również zasilać substancjami odżywczymi. Najlepiej jest zrobić dobry kompost z EMa i nawozić nim trawnik dwa razy do roku (należy rozgrabić kompost tak, by na trawniku leżała cienka jego warstwa). Do podlewania/zraszania 1 ara tj. 100 m2 trawnika należy użyć: pierwszy raz: 1 litr EMa w rozcieńczeniu min. 20-krotnym, następnie 0,5 litra EMa w rozcieńczeniu również 20-krotnym. Zabieg powtarzać najpierw, co 3 tygodnie potem, co 2 miesiące.
Winorośl
Tak jak inne rośliny, także winorośl odwdzięcza się za pielęgnację z EM-Farming wyższymi plonami, zdrowym wzrostem i odpornością na choroby (zwłaszcza mączniaka), a także większą zawartością cukru w winogronach. Obecnie trwają badania nad działaniem produktów EM-Farming m.in. na mączniaka rzekomego.
Drzewa owocowe
Zaobserwowano, że w pierwszym roku przestawiania na EM-Farming w niektórych przypadkach drzewa mniej odporne nie owocowały. Może się to zdarzyć wówczas, gdy rolnik albo ogrodnik zdecyduje się na nagłe i całkowite przestawienie ze środków chemicznych na EM-Farming. Dlatego najlepiej jest stopniowo przestawiać swoją dotychczasową praktykę w uprawie i ochronie drzew i krzewów. Są różne możliwości: można np. zmniejszyć ilość nawozów mineralnych na rzecz EM-bokashi albo intensywnych oprysków EMa i EM5. Zawsze trzeba uważnie obserwować reakcje a całkowicie przestawić uprawy dopiero w drugim roku. W przypadku drzew, u których obserwujemy oznaki słabości zwłaszcza, jeśli są to drzewa stare, należy je nawozić EM-bokashi tak, żeby z tego rezerwuaru korzenie mogły przez długi czas czerpać substancje odżywcze. Do zabiegów (oprysk) stosować należy
1 litr EMa na 10 litrów wody, lub 1litr EM 5 na 100 litrów wody.
Uwagi końcowe: z uwagi na fakt, że mamy do czynienia z żywymi organizmami do rozcieńczeń należy stosować wodę bez chloru (chlor zabija mikroorganizmy). Namnożony EMa powinien być zużytkowany w ciągu 2-3 tygodni. Roztwór należy przechowywać w ciemnym i chłodnym miejscu.
pytania)
