Ja też pisuję tu jak jest "prawidłowo" czy "najlepiej" - skoro kto zapyta
- a sam robię jak mi wygodniej i na oko. Tyle że oko już trochę widziało. Tak że nadmiernie się nie przejmuj, nie zbankrutujesz jak któreś się nie uda, a po prawdzie większe jest ryzyko że kupisz kiepskie drzewko niż że sam mu zaszkodzisz. Natomiast warto wiedzieć o co chodzi, naturalnie.
Dołowanie drzewek po zakupie upraszcza sprawę jeśli kupi sie więcej, bo korzenie powinny być jak najszybciej zasypane ziemią; zatem łatwiej jest kopnąć jeden dołek i całą wiązkę drzewek zasypać, później zaś na spokojnie można sobie przygotować miejsce, dołki i co tam a drzewka wyciągać po trochu. Prościej też drzewka przez zimę przetrzymać zasypane niz je kopczykować i owijać po jednym. Dołując należy oczywiście zwracać uwagę by mokro nie było, to ma być kopczyk, tylko korzenie w dołku i suchsze miejsce by nadmiar wody odpływał. Teraz np. trochę drzewek dokupuję, więc mam kupkę piaszczystej ziemi przygotowaną i w niej zasypuję, w ogóle ponad poziomem ziemi a w suchym miejscu i osłoniętym; zasypuję ponad szczepienie ale nie wysoko, do pół pnia. Tam akurat małe ryzyko że góra zmarznie a jakby co dodatkowo dosypię śniegiem. Bardziej chodzi o to by po zakupie od razu mieć gdzie przysypać wygodnie. Oczywiście po zasypaniu 'podlewam' bo to ani całkiem suche ani zalane całkiem wodą być nie może - zaszkodziłoby, tak samo zresztą gdyby normalnie w ziemi rosło.
Ale sadziłem i jesienią, nawet najwrażliwsze, bez żadnych specjalnych zabezpieczeń od mrozu bom leniwy; jedyne co daję to osłonki na pień przed zwierzyną - co zawsze doradzę. Owszem, czasem coś od mrozu oberwało, ale sarny i zające groźniejsze. To kwestia ryzyka - jeśli przyjdzie ostry mróz, pod -30 a jeszcze śniegu nie będzie to powymarzać młode drzewka mogą. Jabłonie czy grusze (z wyjątkiem bardzo wrażliwych) można sadzić spokojnie, morele i brzoskwinie odradzałbym, a czereśnie - na dwoje babka
Bardziej to też zależy od kondycji drzewka, mało zdrewniałe czy rachityczne (o zarażonych chorobą czy przesuszonych nie mówiąc) łatwiej zmarzną. Ochrona przed mrozem: Też oczywiście zależy jaka zima i jaka ziemia. Piaski przemarzają głęboko i szybko; gliniasta ziemia trzyma ciepło. Śnieg chroni od większych mrozów, gdzie z natury jest go dużo to i problemu nie ma. Generalnie co obsypane ziemią czy śniegiem nie zmarznie. Gwałtowne zmiany temperatur szkodzą bardziej niż równy mróz.
Korzenie drzew z natury są mniej odporne na mróz niż góra, bo w ziemi cieplej. Także podkładki często są mniej odporne niż odmiany, gdyż pochodzą z Zachodu. Tymczasem sadząc umieszczamy je w ziemi wzruszonej, gdzie mróz może 'dojść przestworami' w głąb łatwiej niż normalnie. Dlatego radzę przy sadzeniu staranność: zasypać dokładnie, możliwie pulchnym i od razu zalać tak żeby pływało a wtedy jeszcze obdeptać - korzenie powinny być szczelnie oblepione a ziemia osiąść. Na zimę należy jeszcze usypać kopczyk nad korzeniami i najlepiej by ten kopczyk okrył też pieniek ponad szczepienie - wówczas w razie tragicznych mrozów kawałek odmiany szlachetnej ma szanse przeżyć i jeszcze odrośnie. Odmiana to zwykle 'okulant' tegoroczny czyli młody pęd, wrażliwy. Kopczyk oczywiście już suchy a przepuszczalny, żeby w nim woda nie stała. Na wiosnę należy odgarnąć.
Osłanianie słomą czy włókniną - ja nie robię, co nie znaczy że nie przydałoby się... To chroni przed skokami temperatur ale nie ogrzeje. Dodatkowe zabezpieczenie jest, byle za ściśle nie zrobić, ma być suche.
Teoretycznie wszelkie osłanianie robi się dopiero po pierwszych mrozach jak juz ziemia przymarznie i zdejmuje zanim wiosna na dobre nadejdzie, chodzi o to właśnie by nie wilgło; lecz kopczyk można od razu moim zdaniem, jeśli tak wygodniej.
Głębokość sadzenia - powinno być podobnie jak było lub trochę głębiej; chodzi o to że zbyt głęboko wsadzone korzenie mogą się dusić; a też bywa że ziemia głębiej gorsza. Ale tu kłopot z wysoko szczepionymi drzewkami właśnie. Wysokie szczepienie robi się dla silniejszego skarlenia drzewka - im więcej 'skarlającej podkładki' nad ziemią tym drzewko słabsze - bo profesjonalne sady chcą drzewka jak najmniejsze. Tu chodzi o duży plon na hektar i od razu, jak też łatwiejszą obsługę i zbiór, więc drzewek sadzi się dużo i gęsto. Powiedzmy że wysoko szczepione na M26 będzie 2 metry wysokie a półtora wszerz. Ale 'słabsze drzewko' jest dosłownie - wymagać będzie nawożenia, nawadniania jakby susza, mniej odporne na choroby. To dobre do ogródka gdy miejsca brakuje. Dodatkowo odsłonięta podkładka jest na mróz bardziej narażona, z M26 podobno nie kłopot, a z M7 tak się nie zaleca. Jeśli drzewko ma rosnąć w 'trudniejszych' warunkach staroświeckiego sadu to typowo półkarłowe i tak już małe będzie. Ale to też zależy jakie sobie życzysz.
Oczywiście nikt nie będzie specjalnie robił paru mocniejszych drzewek dla amatora gdy sadownicy biorą na tysiące; te 15-20 cm nad ziemia szczepione to dziś standard. Dla amatora lepiej dać szczepieniem nisko nad ziemią i tu, owszem, kłopot. Ja takie sadzę w zagłębienie - wiosną zasypuję dołek nie całkiem, powiedzmy 5 cm nad to jak rosło, a uzupełniam do poziomu gruntu jesienią. Można też nad korzenie zasypywać przewiewnym, piaskiem czy dając sporo ściółki jakiej do ziemi, bo chodzi o to głównie by woda w tym nie stała i powietrze dochodziło - ja akurat mam samą glinę w sadzie... Podkładka obsypana wytworzy korzenie wyżej, ale to za rok-dwa. Na początek takie drzewko słabiej będzie rosło.
To dotyczy tylko skarlających podkładek, głównie jabłoni - np. czereśnie pewnie masz na czereśni lub Colcie, silnych, tu wszystko jedno, nie ma co się zastanawiać tylko sadzić tak jak rosły. To samo grusza na kaukaskiej. W razie wątpliwości lepiej nieco głębiej niż za płytko.
Posadzenie za głęboko, szczepieniem pod ziemię, nie jest wskazane. Odmiana szlachetna może się ukorzenić - a nie po to płacimy za drzewo robione na podkładce
Czasami dla jakichś celów ma to sens, ale nie przy jabłoni. A dopóki miejsce okulizacji nie zarośnie całkiem jest wrażliwe - tam jest przecięty pień, rdzeń odsłonięty. Na zimę zakopczykowanie, gdy ziemia zmarznięta i grzybki nie rosną nie jest problemem, ale na sezon niech będzie suche.
Ja tam lubię drzewa na własnych korzeniach i czasem pod ziemię sadzę, ale to z ciekawości bardziej - nie jestem sadownikiem lecz przyrodnikiem i wolę naturę. A na poobrzynane karły w nowoczesnych sadach to mi patrzeć przykro jak cierpią toteż na moje porady może należy brać poprawkę
Ewentualnie jest sens posadzić szczepieniem pod ziemię powiedzmy brzoskwinie, morele, pigwy, bo w razie przemarznięcia kawałek szlachetnej odmiany pod ziemią przeżyje i odrośnie, a szczepione są na podkładkach silnych, nie różnica. Ale to też jak już zaleją szczepienie.
Przy okazji zabezpieczania - jeśli drzewko kupi się pokaleczone czy otarte należy skaleczenia zabezpieczyć bo drzewo w spoczynku zimowym nie wytwarza już substancji zabezpieczających rany. Zwykła farba emulsyjna z fungicydem lub takiego typu preparat. Są też żele z fungicydem, nie zabezpieczają jednak trwale, za to mozna stosować na świeżą, nie przyschniętą ranę - a potem też lepiej zamalować. Takie coś należy w sadzie mieć, bo to na zabezpieczanie wszelkich większych ran po cięciu. Moim zdaniem najlepszy fungicyd miedziowy - zostaje na wierzchu na stałe a chroni też od bakterii; ale częściej stosują systemiczne typu Topsin, te pomogą też coś na grzyby które już zaczęły wnikać do środka.
)
pewnie za wcześnie zbierają. 
