Najpiękniejsze rośliny ogrodów skalnych - BAZA

[Janusz100]

RANNIK ZIMOWY Eranthis hyemalis syn. R. wiosenny, E.bulgarica, E.hyemalis var.bulgarica




Niska, leśna bylina bulwiasta o pokroju zwartym, kępiastym, wzniesionym Tworzy małe kępy o ozdobnych liściach i kwiatach. Jeden z pierwszych kwiatów przedwiośnia - zakwita wcześniej niż przebiśnieg, bezpośrednio po stopnieniu śniegu.
Z podziemnej, okrągławej, małej, ciemnobrązowej bulwy o nieregularnych kształtach wyrasta nierozgałęziona, wzniesiona, naga, czerwono przebarwiona łodyga zakończona pojedynczym kwiatem wspartym kryzą podsadek złożonych z 3 zielonych liści, w formie kołnierzyka. Silna roślina może wydać 20 i więcej kwiatów. Pęd kwiatowy jest niewielki i rośnie w czasie kwitnienia. Kwiaty pojedyncze, duże, 2 - 3 cm średnicy, jaskrawożółte, błyszczące, sześciopłatkowe, podobne do zawilców, miseczkowate, początkowo półotwarte póżniej szeroko otwarte. Kwiaty o delikatnym miodowym zapachu. Kwitnie długo 3 - 4 tygodnie, jeśli utrzymuje się niska temperatura (poniżej 10 o C). 4/ Kwiaty zamykają się na noc i w pochmurne dni. Liście asymilacyjne, właściwe pojawiają się dopiero po kwitnieniu. Liście te są długoogonkowe i głęboko dłoniasto podzielone, pięcio lub siedmiodzielne, ciemnnozielone, lśniące. W ciągu lata część nadziemna znika w VI. Wszystkie części rośliny słabo trujące powodujące alergię. Samosiew. Roślina długowieczna.

Ocena * * AGM 1993 Bardzo dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 2/ 9/ 15/ 33/ 53/.
T-2. Łatwa w uprawie.

Wysokość 5-10(15) cm
Szerokość 5-15 cm
Kwitnie (II) III-IV
Kolor jaskrawozłotożółty (białe i pełne - rzadko)
Mrozoodporność USDA 4

Rośnie w wilgotnych lasach i na ich obrzeżach, w zaroślach, na łąkach i pastwiskach, a także w miejscach skalistych na nizinach i w górach na wysokości 600-1200 m.npm.
Występowanie Europa Południowo Zachodnia, od Hiszpanii i Francji Zachodniej przez Szwajcarię i Włochy ( Alpy, Jura, Wogezy), kraje dawnej Jugosławii (Bałkany), Bułgarię, Azję Mniejszą i Azję Południowo Zachodnią od Iraku po Afganistan. Ńa Dalekim wschodzie rośnie eranthis zaliczany do sekcji shibateranthis.
Stanowisko półcieniste do jasno cienistego (w okresie kwitnienia słoneczne) , umiarkowanie wilgotne (wilgotne jesienią
i wczesną wiosną), osłonięte, ciepłe. Jesienią przesychające. Roślina cieniolubna.
Gleba normalna, przepuszczalna, lekka, miękka, piaszczysto gliniasto ilasta, bardzo próchnicza, umiarkowanie żyzna do żyznej.
Podłoże :
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : żwir drobny 1 : 1 : 1 + drenaż
Odczyn pH 6,2-7,2 lekko kwaśny, obojętny 2/.Wg.24/ - zbliżony do obojętnego. Wg.1/ ? zasadowy.
Wymagania Dzielić co 2- 3 lata. Sadzić na głębokość 3-5 cm co 7,5 cm w grupach. 30/ Przed posadzeniem moczyć w wodzie przez noc. Zbyt głęboko posadzone żle rosną, a zbyt płytko - wysychają.W okresie wegetacji systematycznie podlewać potem podlewać tylko w razie suszy. Do podłoża przy sadzeniu dodać nawóz organiczny, a gdy kwiaty przekwitają - nawóz dla roślin cebulowych. Jesienią kompost. Przekwitłe kwiatostany usuwać. Przed zimą okrywać umiarkowanie, bulwki można też przechowywać w chłodnym pomieszczeniu.
Rozmnażanie Podział bulw V-VI, przechowywać w piasku w temp. pokojowej, przed sadzeniem kłącza można podzielić na kilka części, sadzić w VIII-IX - ostrożnie. Siew bezpośrednio po zbiorze do gruntu w V . Kiełkuje następnej wiosny, kwitnie po 3-4 latach. Samosiew.
Zastosowanie
Roślina ozdobna do ogrodów skalnych, alpinariów, ogrodów naturalistycznych, parków, na trawniki, na rabaty wiosenne i do pojemników. Ładnie wygląda w towarzystwie śnieżników, przebiśniegów, śnieżyc, kokoryczy, ciemierników, fiołków i innych drobnych bylin kwitnących wczesna wiosną, pierwiosnków, krokusów, cebulic, kosaćców cebulowych i wrzośców czerwonych a także między krzewami i pod drzewami liściastymi. Roślina nadaje się do pędzenia. Roślina lecznicza lek chomeopatyczny ? trucizna.
Odmiany
?Guinea Gold?Syn. E. x tubergeni mieszaniec E.hyemalis i E.cilicica 10 cm Kwiaty żółte ** AGM 1993
Etymologia Nazwa "Eranthis" pochodzi od greckich słów "er" = wiosna i anthos = kwiat.
Nazwa gatunku "Hyemalis" z greckiego slowa "hyems" = zima; wiosenny kwiat w zimie.

[Janusz100]

WRZOSIEC KRWISTY Erica carnea
syn. E. herbacea, W.czerwony, W.wiosenny

https://www.google.com/search?client=fi ... z&dpr=1.25

Zimozielona, silnie rozgałęziająca się krzewinka o ładnym krzaczastym pokroju i ozdobnych liściach i kwiatach. Tworzy zwarte, żywozielone kobierce. Pierwszy zwiastun wiosny. Jedyny gatunek Erica mający znaczenie jako bylina w warunkach klimatycznych Polski. Rośliny są ozdobne w ciągu całego roku. 31/
Pędy gęsto ułożone, płożące, ukorzeniające się w podłożu. Liście ozdobne, drobne, igiełkowate, zielone lub żółte ułożone po 4 w okółkach. Kwiaty zwisłe, drobne, dzbanuszkowate, purpuroworóżowe zebrane w szczytowe grona. Pąki kwiatowe są widoczne już pod koniec lata i rozwijają się często już w jesieni. Kwiaty osadzone jednostronnie w kątach liści, wzdłuż pędów tworzą jakby ulistnione wąskie grona. Kwiaty są w pełni rozwinięte już jesienią, a rozkwitają w II-IV następnego roku. Intensywnie i bardzo długo kwitnie.. Rośnie wolno.

Ocena * Dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 1/ 2/ 8/ 31/ 53/. Bardziej dekoracyjne od typu są odmiany ogrodowe polecane przez 33/.
T-1. Bardzo łatwa w uprawie.

Wysokość 10- 25 cm
Szerokość 30-60 cm
Kwitnie II -IV . Powtarza
Kolor purpuroworóżowego ( biały, różowy, różowoczerwony, czerwony, karminowy, fioletowy ).
Mrozoodporność USDA 5

Rośnie w rejonach górzystych w lasach iglastych (modrzew, sosna) i na kamienistych ciepłych zboczach do 2700 m.npm.
Występowanie Europa Południowa, Środkowa i Wschodnia od Portugalii, Hiszpani i Francji przez Austrię, Niemcy, Czechy Zachodnie, Szwajcarię po Włochy, byłą Jugosławię, Rumunię, Albanię, (Alpy Wschodnie i Środkowe, Apeniny, Bałkany), Azja po Syberię, Maroko.
Stanowisko słoneczne ? w południe ocienione do półcienistego, umiarkowanie wilgotne, osłonięte od wiatru. Roślina ciepłolubna. Na stanowiskach nie osłoniętych pąki kwiatowe mogą przemarzać.
Gleba organicza, przepuszczalna, lekka, piaszczysto gliniasto ilasta, próchniczo torfowa (torf kwaśny lub ziemia wrzosowa). Nie lubi gleby żyznej , ciężkiej gliniastej.
Podłoże :
- ziemia darniowa : ziemia liściowa(wrzosowa) : torf kwaśny 1 : 2 : 1
Odczyn pH 5,6-7,2 lekko kwaśny do obojętnego. Lubi umiarkowanie kwaśny 8/. Wg. 31/ nie przeszkadza im obecność wapnia w podłożu.
Wymagania Dekoracyjny przez 7-8 lat potem wymaga odnowienia. Nie lubi przesadzania. Wokół rośliny ściółkować korą lub torfem kwaśnym. W czasie suszy podlewać wodą bezwapienną (deszczówką). Roślina wrażliwa na przesuszenie gleby. Brak wody powoduje opadanie liści a nadmiar gnicie korzeni. Nie znosi nawozów zwierzęcych. Po kwitnieniu przyciąć natychmiast o 1/3 (poniżej przekwitniętych kwiatów) co 2 - 3 lata i zasilić kompostem, nawozem dla różaneczników lub osmocote z mikroelementami. W razie suchej jesieni przed mrozami obficie podlać przed okryciem. Zimą lekko okrywać.
Rozmnażanie Okłady - po ukorzenieniu ( 2- 3 miesiące) odcinać lub kopczykować. Sadzonkowanie - sadzonki wierzchołkowe z piętką jesienią - VIII.(ukorzeniacz). Siew wiosną na powierzchni ziemi - trudno.
Zastosowanie
Roślina ozdobna, okrywowa, do ogrodów skalnych, wrzosowiskowych i naturalistycznych, parków, na rabaty, obwódki i do pojemników, na balkony i tarasy, cmentarze. Ładnie wygląda wśród drzew iglastych karłowych, w towarzystwie azali, różaneczników, niebieskich dzwonków i i przetaczników, wrzosów, wawrzynków oraz w grupach. Nadaje się do cięcia. Roślina lecznicza o działaniu antyseptycznym, w leczeniu raka prostaty
i zapalenia pęcherza moczowego. Roślina miododajna. Stosowana do wyrobu fajek.
Odmiany
Istnieje mnóstwo odmian ogrodowych, różniących się kolorem kwiatów, okresem kwitnienia oraz kolorem liści. RHS- Królewskie Towarzystwo Ogrodnicze wytypowało wiele odmian bardzo dekoracyjnych i łatwych
w uprawie ? porównaj lista AGM.
Etymologia Nazwa "Erica" pochodzi od greckiej ereiken = złamać , bo łamie, przełamuje zimę, wg innych korzenie zdolne są do kruszenia skał krzemionkowych.
Nazwa gatunku "carnea" od "carneo" = mięsiste.

[Janusz100]

ERYNUS ALPEJSKI Erinus alpinus

Albus
Dr Hahnle

Bylina górska, naskalna, niska, częściowo zimozielona o pokroju kępiastym. Tworzy ciemnozielone, zwarte poduszki złożone z rozetek liści....?Jeden ze skalniaków najłatwiejszych do uprawy?... 15/
Łodyga wzniesiona, owłosiona, nie rozgałęziona. Liście ozdobne, łopatkowate, wąskie, grubo ząbkowane, ciemnozielone, miękkie, rzadko owłosione, na bardzo krótkich ogonkach, zebrane w gęste rozetki. Wszystkie części rośliny delikatnie owłosione. Z rozetek wyrastają pędy kwiatostanowe rzadko ulistnione o liściach w nieco innym kształcie niż rozetkowe. Pędy kwiatostanowe rosną w czasie kwitnienia i rozwijają się na nich coraz to nowe kwiatki. Kwiaty, 3-7 mm średnicy, małe, liczne, pięciopłatkowe, gwiazdkowate, fioletoworóżowe zebrane w kilkukwiatowe grona wzdłuż górnej części łodygi. Kwiaty o płatkach wciętych na szczycie . Kwitnie obficie i długo?.?Na jednym miejscu erynus utrzymuje się długo; rośliny stopniowo giną, ale z rozsiewających się nasion wyrastają kolejne.?? 31/ Często krótkowieczna, ale łatwo rozrasta się przez samosiew. Starsze rozetki mogą wymarzać.

Ocena * * AGM 1993 Bardzo dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 1/ 2/ 8/ 9/ 15/ 31/ 33/ 53.
T-1. Bardzo łatwa w uprawie. Roślina mało wymagająca.

Wysokość 5-10 cm
Szerokość 10-15 cm
Kwitnie V-VI. Powtarza IX
Kolor fioletoworóżowy (biały, różowy, karminowoczerwone)
Mrozoodporność USDA 6

Rośnie w górach w szczelinach skalnych (roślina naskalna), na piargach i górskich kamienistych murawach o podłożu wapiennym na wysokości 1200- 2400 m.npm.
Występowanie Góry Europy Środkowej i Południowej od Hiszpani i Francji przez Szwajcarię i Austrię do Włoch ( Alpy Zachodnie, Pireneje, Jura, Apeniny, Karpaty, Bałkany, Sardynia i Baleary, Afryka Północna (Algeria, Maroko).
Stanowisko słoneczne -w południe osłonięte do półcienistego, umiarkowanie wilgotne , osłonięte. Roślina wrażliwa na nadmiar wilgoci. Na stanowisku półcienistym słabiej kwitnie.
Gleba normalna, przepuszczalna, lekka, piaszczysto ilasta, próchniczo żwirowo kamienista, uboga,wapienna.
Podłoże :
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : żwir wapienny 1 : 1 : 1 + dobry drenaż + Ca
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : piasek gruboziarnisty : torf odkwaszony 4 : 1 : 2 : 4 + dobry drenaż
Odczyn pH od 7,2 - 8,0 zasadowy. Roślina wapniolubna 8, 4/.
Wymagania Nie znosi przesadzania. Sadzić pomiędzy kamieniami w szczelinach skalnych. W lecie regularnie podlewać, gdy gleba sucha przez kilka dni. Po przekwitnięciu pędy kwiatostanowe ścinać - szybciej się rozrasta?.?Zimą i na wiosnę trzeba erynus chronić przed ostrym słońcem'? 31/ Zimą sucho. Zimą lekko okrywać. Może przemarzać w bezśnieżne zimy ? wg RHS wytrzymuje temperatury do ? 10 st C.
Rozmnażanie Podział trudny, ale konieczny dla odmian - wczesną wiosną lub po kwitnieniu ? latem. Sadzonki korzeniowe. Siew nasion - tylko typ - do gruntu na miejsca stałe jesienią lub wczesną wiosną (stratyfikacja). Metoda siewu 1. Nasiona drobne - nie przysypywać ziemią tylko wcisnąć w podłoże, podlewać poprzez spryskiwanie spryskiwaczem. Samosiew.
Zastosowanie
Roślina ozdobna, okrywowa, do ogrodu skalnego, alpinariów, ogrodów żwirowych, w szczeliny między kamieniami, na murki, w szczeliny między płytkami chodnikowymi, do pojemników i na obwódki. Roślina znana już w starożytnym Rzymie. Sadzić w grupach z niskimi roślinami skalnymi.
Odmiany
"Dr.Hahnle" 5-15 cm V-VII Kwiaty jasno czerwonokarminowe, lśniące. Powtarza z siewu .
"Albus" 5-15 cm V-VII Kwiaty białe, liście ciemnozielone. Powtarza cechy mateczne z siewu.
Etymologia Nazwa "Erinus"pochodzi od grec. "erion" = wełna , sierść lub łac. ""erineos"= dzwonek. Oba te znaczenia są jednak w kontekście opisywanej rośliny niezrozumiałe.
Nazwa gatunku "alpinus" = z Alp, alpejski.

[Janusz100]

IGLICA ZMIENNA Erodium x variabile





Niska, kępiasta bylina zimozielona o pokroju płaskim, poduszkowym. Tworzy bardzo zwarte kępki.
Liście ma atrakcyjne przypominające małe serca albo pierzaste, cienkie, zielone, regularnie powcinane, od spodu pokryte białymi włoskami na długich ogonkach, zebrane w przyziemne rozety. Kwiaty 1,5 cm średnicy, pięciopłatkowe, różowe z ciemniejszymi, karminowymi żyłkami podobne do pelargonii, tylko małe, osadzone pojedynczo lub po 2, o płasko rozłożonych płatkach. 4/ Długo kwitnie. Rośnie wolno. Gatunek bardzo zmienny, często sprzedawana pod nazwą jednego z rodziców. Roślina długowieczna w 1 miejscu do 20 lat.

Ocena * Dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 1/ 2/ 9/ 24/. Bardziej dekoracyjna od typu jest odmiana ?Roseum? polecana przez 33/
T-3. Średnio wymagająca . Wrażliwa na mróz i wilgoć ? zimą przechowywać w zimnym pomnieszczeniu.

Wysokość 5-10 cm
Szerokość 20-30 cm
Kwitnie VI - VII Powtarza ( IX )
Kolor purpuroworóżowy ( biały, różowy, fioletowy ).
Mrozoodporność USDA 6

Mieszaniec E. corsicum i E.reichardii z Gór Korsyki, Balearów, Hiszpanii. Rodzice rosną na suchych wapiennych skałach.
Stanowisko słoneczne - wystawa wschodnia ( w południe ocienione), suche do umiarkowanie wilgotnego, osłonięte, ciepłe. Unikać nadmiaru wody. Roślina tolerancyjna na suszę.
Gleba mineralna , przepuszczalna, lekka, piaszczysto ilasta, próchniczo żwirowato kamienista, średnio żyzna, wapienna.
Podłoże :
- ziemia darniowa : żwir wapienny : grys 1 :1 : 1 + dobry drenaż + Ca
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : piasek drobnoziarnisty : torf odkwaszony 4 : 1 : 2 : 4 + dobry drenaż
Odczyn pH 6,6 - 8,5 obojętny, zasadowy. Roślina wapniolubna.Toleruje obojętny.
Wymagania Nie może być sadzona w sąsiedztwie ekspansywnych roślin. Dzielić co 2- 3 lata - wiosną. Wiosną nawóz organiczny lub wolnodziałający. W lecie podlewać umiarkowanie, nie nadmiernie. Nie wymaga ogławiania ale w razie potrzeby można ograniczać rozrost.(regularnie przycinać). Zimą sucho (daszek). Zimą lekko okrywać ? wg RHS wytrzymuje temperatury do ? 10 st C. Lepiej więc przechowywać w chłodnym pomieszczeniu ? sadzić w pojemnikach.
Rozmnażanie Podział wiosną - łatwo. Sadzonkowanie - sadzonki odrywać od szyjki korzeniowej w lecie. Siew bezpośrednio po zbiorze - wiosną i latem ( tylko typ, bo nie powtarza cech rośliny matecznej ).
Zastosowanie
Roślina ozdobna, okrywowa do ogrodów skalnych, ogrodów żwirowych, na murki, na podwyższone rabaty i do pojemników.
Odmiany
"Roseum" 10 cm Kwiaty różowe z ciemniejszymi żyłkami. Odmiana najmniej wrażliwa na nadmiar wilgoci. ** AGM 1993
"Flore Pleno" 10 cm VI-IX Kwiaty różowe fioletowo żyłkowane,pełne
"Bishops Form" 10 cm V-IX Kwiaty ciemno różowe karminowo żyłkowane
"Bishops Form White" 10 cm V-IX Kwiaty białe , różowo żyłkowane
"Country Park"20cm VI-IX kwiaty różowe
Etymologia Nazwa "Erodium" z języka greckiego "erodios" - czapla, gdyż długie owoce przypominają dziub czapli. Nazwa mieszańca "variabile" od łacińskiej nazwy "variabilis" = zmienny.

Z innych gatunków Erodium na uwagę zasługuje
E. glandulosum ( E.petraeun ssp.glandulosum ) Iglica skalna Pireneje 5-20 cm VI-IX Kwiaty białe żyłkowane purpurowo ** AGM 1993 polecana przez 15/ 24/i 33/ oraz
E. reichardii Iglica Reicharda Baleary 5-10cm VI-IX Kwiaty białe żyłkowane purpurowo. Polecana przez 1/ 15/ 24/ i 53/.

[Janusz100]

PSZONAK SZWAJCARSKI Erysimum helveticum
syn. E. arkansanum, E. pumilum, E.rhaeticum.



Bylina darniowa o pokroju kępiastym zwartym. ...?Większość uprawianych pszonaków to niewielkie rośliny do ogrodów skalnych?...24/
Ma liście niepodzielne, lancetowate, małe, smukłe, częściowo zimozielone, pokryte włoskami, srebrzystozielone. Łodygi kwiatowe ulistnione, w miare starzenia się drewniejące. Pąki kwiatowe ? brązowe, prawie czarne. Kwiaty 1,5 - 2 cm średnicy, czteropłatkowe, jasnożółte, pachnące. Kwiaty zebrane w główkowate grona z brązowymi pąkami w środku i żółtymi kwiatami na obwodzie. Obficie i długo kwitnie. Traci zwarty pokrój w uprawie na niżu. Roślina długowieczna ponad 20 lat. Większość gatunków jest trująca. Samosiew.

Ocena * Dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 1/ 24/ 53/.
T-2. Łatwa w uprawie.

Wysokość 10-15 cm
Szerokość 10-25 cm
Kwitnie VI-VII Powtarza (VIII-IX)
Kolor jasnożółty (biały, różowy, purpurowy, fioletowy).
Mrozoodporność USDA 5

Rośnie na suchych murawach i skalistych stromych zboczach, skałach na wysokości 1000 - 2800 m.npm.
Występowanie Góry Środkowej i Wschodniej Europy, Pireneje, Alpy, Apeniny, Bałkany.
Stanowisko bardzo słoneczne ? wystawa południowa lub zachodnia 53/, stale umiarkowanie wilgotne (szczeliny skalne). Roślina ciepłolubna.
Gleba normalna, przepuszczalna, lekka, piaszczysto kamienisto żwirowa, umiarkowanie żyzna, wapienna. W podłożu żyznym traci zwarty pokrój. Na glebach ciężkich i mokrych krócej żyje.
Podłoże :
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : żwir wapienny 1 : 1 : 1 + drenaż + Ca
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : piasek gruboziarnisty : torf odkwaszony 4 : 1 : 2 : 4 + drenaż + Ca
Odczyn pH 6,8-7,8 obojętny, lekko zasadowy.
Wymagania Ściółkować wokół rośliny żwirkiem kamiennym. Po kwitnieniu przycinać tak by na każdym pędzie zostało tylko po kilka liści. 1/ Wiosną nawóz wolnodziałajacy lub nawóz dla roślin kwitnących. Podlewać regularnie, by podłoże było lekko wilgotne zwłaszcza w lecie ? gdy sucho co 2 tygodnie.
Rozmnażanie Sadzonkowanie - sadzonki zdrewniałe latem. Siew wiosną. Metoda siewu 1.
Zastosowanie
Roślina ozdobna do ogrodów skalnych, ogrodów żwirowych, nadaje sie również do pojemników i koryt.
Roślina lecznicza niektóre gatunki używane w ziołolecznictwie do pozyskiwania glikozydów nasercowych.
Roślina miododajna.
Etymologia Nazwa "Erisimum" pochodzi od greckiego "erio" = uwalniać sie od czegoś (choroby). Grec. "eryonai" = aby pomóc, "erysmos"=pomoc,obrona. Starożni Grecy używali pszonaka w celach leczniczych.
Nazwa gatunku"helveticum" = szwajcarski

[Janusz100]

PSIZĄB LILIOWY Erythronium dens - canis



"Purple King"

Roślina bulwiasta o pokroju rozłożystym i ozdobnych liściach i kwiatach....?Jest to jedyny dziko żyjący gatunek tego rodzaju?... 1/Rosnąca dłużej w jednym miejscu tworzy duże, gęste kępy.
Ma białą bulwę charakterystycznie wygiętą o kształcie psiego zęba. Z bulwy wyrastają z reguły dwa liście i pęd kwiatostanowy. Liście ma owalne, podługowate, sinozielone, nakrapiane nieregularnie, purpurowo, brązowymi plamami. Liście tworzą rozety, ukazują się przed kwiatami i usychają po kwitnieniu na początku lata. Łodyga kwiatostanowa, bezlistna, lekko pochylona, purpurowa, długości ok 20 cm. Kwiaty 4 ? 5 cm średnicy, sześciopłatkowe, o lekkiej budowie, w kształcie gwiazdek, zwisajace, pojedyncze lub po kilka, zebrane w pachnące grona. Kwiaty liliowe, przyciemnione u podstawy, mają 6 płatków wygiętych na końcach ku górze z wystającymi purpurowymi pręcikami. Kwiaty wyglądają jak małe egzotyczne lilie 8/. Kwitnie 2 - 6 tygodni - dłużej w niższych temperaturach. Kończy wegetację na początku lata. Samosiew.??Na swym stanowisku utrzymuje się dość długo, dlatego pozostawiamy go w jednym miejscu przez kilka lat; wtedy się rozrasta i przepięknie kwitnie.?? 31/ Uprawa może spowodować podrażnienia skóry i reakcje alergiczne.

Ocena * * AGM 1993 Bardzo dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 3/ 8/ 9/ 15/ 24/ 31/ 33/.
T-2. Łatwa w uprawie. Roślina niewybredna.

Wysokość 10-20 cm
Szerokość 15-25 cm
Kwitnie IV-V
Kolor lilioworóżowy (biały, żółty, różowy)
Mrozoodporność USDA 3

Rośnie w żyznych, wilgotnych ale jasnych lasach liściastych, na trawiastych polanach, w zaroślach
i na cienistych łąkach podgórskich od 300 do 1700 m.npm. wyżej do 2500 m.npm. rzadko.
Występowanie Europa Południowa i Wschodnia - chłodniejsze rejony - od Portugali, Hiszpanii przez Włochy, Grecję i Albanię, Słowację, Chorwację, Czarnogórę do Południowej Syberii i Turcji.
Stanowisko jasne, ale nie w bezpośrednim słońcu do półcienistego ( toleruje cień ), stale umiarkowanie wilgotne ( jesienia i wiosną wilgotne, po przekwitnięciu w miarę suche ), osłonięte, chłodne.
Gleba normalna do organicznej, przepuszczalna, lużna, lekka, głęboka, pulchna, piaszczysto ilasto gliniasta, próchniczo liściowa , bardzo żyzna.
Podłoże :
-ziemia darniowa : ziemia liściowa :żwir drobny 1 : 1 : 1 lub 1 : 2 : 0 + drenaż
Odczyn pH 6,1 - 7,8 lekko kwaśny, obojętny, lekko zasadowy. Wg 24/ zasadowy.
Wymagania Sadzić wczesną jesienią na głębokość 5-8 cm co 10- 15 cm. 4/ Nie lubi przesadzania, co 3-4 lata wymaga jednak przesadzenia i podziału jesienią - gdy kwiaty drobnieją. Wiosną nawozić nawozem wolnodziałającym. Jesienią ściółkować kompostem i popiołem drzewnym. Podlewać regularnie w czasie kwitnienia do czasu usychania liści - gdy sucho. Liście można usuwać dopiero po uschnięciu. Oznaczyć miejsce gdzie rośnie by nie uszkodzić przy uprawie. Zimą sucho. Zimą lekko okrywać
Rozmnażanie Podział co kilka lat - cebulki przybyszowe oddzielać póżnym latem i sadzić bezpośrednio po oddzieleniu. Siew bezpośrednio po zebraniu nasion lub wiosną po stratyfikacji. Kwitnie po 3-4 latach. Metoda siewu 2.
Zastosowanie
Roślina ozdobna do ogrodów skalnych i na rabaty. Najlepiej prezentuje się w nasadzeniach grupowych. Ładnie wygląda nad brzegiem oczek wodnych i pod drzewami z paprociami i trawami ozdobnymi posadzony w grupach. Roślina jadalna - cebule i liście jako warzywo i do sałatek. Roślina chroniona na Słowacji w Chorwacji, w Szwajcarii i na Ukrainie. Nadaje się na kwiat cięty.
Etymologia Nazwa "Erythronium" pochodzi od greckiego "eruthros" = czerwony - kolor kwiatów, łodyg i plamy na liściach ? czerwonawe. Nazwa gatunkowa"dens-canis" od słów "dens" = ząb i "canis" = psi z uwagi na kształt i kolor cebulek, które przypominają psie zęby.

[Janusz100]

WILCZOMLECZ MIRTOWATY Euphorbia myrsinites Syn. ostromlecz




Bylina częściowo zimozielona o pokroju płożącym, ozdobna z uwagi na pokrój, ulistnienie i efektowne ?kwiaty?. Rozrasta się do dużych kęp....?Niezawodna i trwała roślina, uprawiana w ogrodach skalnych?... 9/
...? to nieodzowna bylina skalna wczesnej wiosny?? 31/ Tworzy lużne, rozległe kobierce i nawisy na kamieniach.
Pędy ma pokładające się, pełzajace, do 40 cm długości, grube,walcowate, jasnoniebieskozielone, nierozgałęzione, gęsto ulistnione, z wiekiem ogałacają się od dołu. Liście siedzące, trójkątne, owalne, mięsiste, łopatkowate z ostrym końcem, długości do 3 cm, niebieskozielone czasem purpurowo przebarwione, osadzone gęsto spiralnie wokół łodyg. 1/ Liście ku górze coraz większe, zgrubiałe, zwężone ku nasadzie, z obfitym woskowatym nalotem. 4/. Jesienią liście przebarwiaja się na kolor czerwony, pomarańczowy i żółty. Kwiaty drobne, niepozorne, silnie zredukowane, składają się jedynie ze słupka i pręcika, 1/ jasnozielonożółte, przypominające kształtem kieliszek, otoczone błyszczącymi, jaskrawozielonożółtymi podkwiatkami, tworzą okazałe główkowate kwiatostany na każdej łodydze, średnicy do 10 cm. Kwitnie 4 - 5 tygodni. Nie zawsze kwitnie. Rośnie umiarkowanie. Roślina bardzo trująca ? zwłaszcza gumowaty, mleczny sok rośliny. Obsługa może powodować podrażnienia skóry i oczu , oraz reakcje alergiczne. Dojrzałe owoce pękają rozsiewając dojrzałe nasiona na odległość do kilku metrów. Samosiew. Roślina długowieczna - do 6 lat.

Ocena * * * AGM 1993 Najpiękniejsza, najbardziej dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 1/ 2/ 8/ 9/ 15/ 24/ 31/ 33/ 34./
T-2 Łatwa w uprawie.

Wysokość 10-20 cm
Szerokość 40-60 cm
Kwitnie V-VI Powtarza
Kolor jasnozielonożółty
Mrozoodporność USDA 6

Rośnie w jasnych lasach sosnowych, na skałach, skalistych zboczach górskich, piargach, górskich łąkach i na przydrożach na wysokości 1000 do 2300 m.npm.
Występowanie Europa Południowo Wschodnia - Rejon Śródziemnomorski, od Balearów i Korsyki przez Włochy - Apeniny, Grecję, Bałkany, Bułgarię, Albanię i Turcję Północną do centralnej Azji , Rosja Południowa od Krymu do Turkiestanu, Afryka Północna.
Stanowisko słoneczne ( w południe ocienione), umiarkowanie wilgotne do suchego,osłonięte, ciepłe a nawet gorące. Toleruje suszę, nie toleruje stojącej wody. Roślina kserofilna.
Gleba mineralna, przepuszczalna, lekka, miękka, piaszczysto gliniasto ilasta, żwirowo kamienista, przeciętna, wapienna. Toleruje ubogie gleby. Na glebach cięższych i wilgotnych gnije.
Podłoże :
- ziemia darniowa : piasek gruboziarnisty 3 : 1 + dobry drenaż + nieco Ca
Odczyn pH 6,1-7,8 lekko kwaśny, obojętny, lekko zasadowy. Wg. 9/ - nie kwaśny.
Wymagania Prace pielęgnacyjne wykonywać tylko w rękawiczkach ogrodniczych! Wydziela środki chemiczne hamujące wzrost innych roślin. Nie sadzić nad brzegami oczek wodnych - szkodzi rybom. Zbyt długie pędy ścinać. Ścinać przekwitnięte kwiatostany, ale ich nie kompostować! Podlewać tylko w czasie suszy - nie nadmiernie. Wiosną nawozić nawozem wolnodziałającym lub nawozem dla sukulentów. Zimą sucho. Zimą lekko okrywać. W bezśnieżne zimy przemarzają, zwłaszcza starsze rośliny.
Rozmnażanie Siew nasion do gruntu, na miejsca stałe - bezpośrednio po zbiorze - łatwo. Nasiona nierównomiernie i długo wschodzą. Trudniej przez sadzonkowanie lub podział wiosną.
Zastosowanie
Roślina ozdobna, okrywowa, do ogrodów skalnych, alpinariów, ogrodów żwirowych, na murki, skarpy, rabaty, wzdłuż ścieżek, do pojemników i na "zielone dachy". Ładnie wygląda w grupach i z innymi ciepłolubnyminp. różowym floksem szydlastym i sukulentami. Kwiaty nadają się na kwiat cięty. Roślina lecznicza w zielarstwie jako silny środek przeczyszczający.
Etymologia Nazwa "Euphorbia" pochodzi "Euphorbus" = lekarz króla Mauretanii Juby II . Roślinę odkrył król Juba II (62 pne - 23 ne.) i nadał tę nazwę roślinie. "euphorbus" oznacza "dobrze karmiony" Król Juba II wymyślił tę nazwę z uwagi na to, że zarówno lekarz jak i roślina byli mięsistej konstytucji.
Nazwa gatunku "myrsinites" z greckiego "myrinos" = jak mirt , z uwagi na podobieństwo liści.

[Janusz100]

SZACHOWNICA KOSTKOWATA Fritillaria meleagris

https://www.google.com/search?client=fi ... z&dpr=1.25

Bylina cebulowa ( bulwiasta) o pokroju wzniesionym, rozłożystym, ozdobna z uwagi na kwiaty. Tworzy kępy. Cenna i piękna bylina do ogrodów skalnych, zwłaszcza odmiany niskie. Roślina rodzima.
Cebule ma małe, półkuliste, średnicy do 2 cm złożone z 2 łusek. Łodyga wiotka, cienka, obła z nielicznymi liśćmi ( 4 - 6) i 1 rzadko 2 kwiatami, górą parasolowato wygięta. Na pędzie kwiatostanowym 2-3 kwiaty mało wyróżniające się spomiędzy liści. Kwiaty średnicy 3,5 cm, bezwonne, zwieszone, sześciopłatkowe, szerokodzwonkowate, purpurowobrunatne z oryginalnym wzorem na powierzchni płatków( z jaśniejszą szachownicą wewnątrz). Płatki ostre, podgięte na wierzchołkach, w dwóch okółkach, wewnętrzne - nieco szersze. Pojedynczy kwiat kwitnie ok 7 dni. Kilka cienkich, wiotkich liści osadzonych jest wzdłuż pędu. Liście szarozielone, wąskie, długie, rynienkowate, lancetowate, skrętoległe, podobne do trawy. Liście zamierają w VI po dojrzeniu owoców. Rośnie umiarkowanie.Roślina trująca. Samosiew. Roślina długowieczna do ok. 20 lat.

Ocena ** AGM 2012 Bardzo dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 1/ 2/ 3/ 24/ 31/ 33/ 53/.
T-3. Średnio wymagająca T - 2 - łatwa w uprawie /Wg. 45

Wysokość 15-30 cm (40)
Szerokość 15-25 cm
Kwitnie IV - V
Kolor purpurowobrunatny (biały, różowy, brązowy).
Mrozoodporność USDA 5

Rośnie na wilgotnych torfiastych łąkach i pastwiskach zalewowych nad brzegami rzek, na brzegach potoków, w podmokłych zaroślach, na niskich torfowiskach, a nawet bagnach do wys. 800 - 1200 m.npm.
Występowanie Europa głównie Zachodnia, Środkowa i Południowo Wschodnia: Anglia, Francja, Szwecja, Norwegia, Włochy, Rumunia, Bałkany Zachodnie, Serbia, Rosja Zachodnia, Kaukaz, Ałtaj, Polska (Pomorze, Wielkopolska, okolice Przemyśla).
Stanowisko słoneczne ? w południe osłonięte do półcienistego, stale wilgotne cały rok 30/, ciepłe. Nie toleruje suszy, nie przeszkadza mu nadmierna wilgoć wiosną. Posadzona w słońcu wymaga bardziej wilgotnego podłoża, ale...?w słońcu kwiaty maja ładniejszą barwę?? 31/
Gleba normalna, przepuszczalna średnio zwięzła, cięższa, piaszczysto gliniasto ilasta, próchniczo żwirowa, umiarkowanie żyzna do żyznej. Wymagania pokarmowe średnie.
Podłoże :
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : żwir drobny 1 : 1 : 1
Odczyn pH 6,1-7,8 lekko kwaśny, obojętny, lekko zasadowy. Wg. 2/ lekko kwaśny do obojętnego.
Wymagania Sadzić jesienią na głębokość równą trzykrotnej średnicy cebuli co czterokrotną średnicę cebuli. 30/ Przesadzać nie częściej niż co 5 lat. Oznaczyć miejsce sadzenia, bo część nadziemna rośliny znika w lecie. Nawozić w III nawozem wolnodziałającym lub organicznym można również jesienią. W okresie wzrostu podlewać gdy sucho - dość obficie. Zimuje bezproblemowo bez okrycia.
Rozmnażanie Podział - cebule przybyszowe latem co 4 - 5 lat. Wykopywać w II poł.VI do I poł VII. Sadzić bezpośrednio po wykopaniu do I poł VIII na głebokość 6 - 8 cm. Kupione cebule można sadzić do I poł.IX. Siew jesienią bezpośrednio po zbiorze (stratyfikacja) - kwitnie po 4 - 5 latach. Metoda siewu 3.
Zastosowanie
Roślina ozdobna do ogrodów skalnych, alpinariów, ogrodów naturalistycznych, na rabaty, w grupach na trawnikach, z kokoryczkami, miodunkami, pierwiosnkami, niskimi trawami ozdobnymi, orlikami, kosaćcami karłowatymi, epimediami, pod drzewami liściastymi, na brzegach oczek wodnych i strumyków, do donic.
Nadaje się na kwiat cięty. Roślina lecznicza dawniej była stosowana do gojenia ran. Symbol flagi narodowej Chorwacji. Roślina objęta ścisłą ochroną.
Odmiany
"Alba" 20-30 cm IV-V Kwiaty kość słoniowa z zielonkawą kratką * * AGM 1993
var. subcaulescens obecnie zaliczany do gatunku G.subcaulecens ** AGM 1993
Etymologia Nazwa "Fritillaria" od "fritillus" = kostki (do gry w kości) i prawdopodobnie odnosi się do szachownicy na płatkach. Nazwa gatunkowa "meleagris" = "perliczka" i dotyczy centkowanych, plamistych płatków korony, zbliżonych do pstrokatego upierzenia perliczek

[Janusz100]

SZACHOWNICA MICHAJŁOWSKIEGO Fritillaria michailovskyi




Niska, górska bylina cebulowa ( bulwiasta ), o pokroju rozłożystym, ozdobna z uwagi na interesująco wybarwione kwiaty. Do uprawy wprowadzona dopiero w 1965 r. 4/
Liście lancetowate, naprzemianległe, szarozielone długości 5 - 9 cm. Liscie usychaja po kwitnieniu w VI/VII. Kwiaty długości 2 - 3 cm, zwisające po kilka (1-4) na szczytach wiotkich łodyg zebrane w baldachy. Kwiaty dzwonkowate, sześciopłatkowe, płatki w dwóch okółkach zachodzących na siebie, kasztanowobrązowe do purpurowofioletowych z szeroką, jaskrawożółtą obwódką (żółtych wierzchołkach płatków). Wnętrze kwiatu żółte z żółtymi pylnikami. Płatki grube, woskowe, prawie czarne. Kwiaty wydzielają piżmowy zapach. Rośnie umiarkowanie. Roślina krótkowieczna w przypadku uprawy w gruncie / 24. Roślina trująca w razie spożycia.

Ocena * Dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 24/ 53/.
T-3. Średnio wymagająca. Wrażliwa na mróz i wilgoć ? w zimie przenosić do zimnego pomieszczenia lub przechowywać cebule.

Wysokość 10-20 cm
Szerokość 10-25 cm
Kwitnie IV-V
Kolor ciemnopurpurowo - żółty
Mrozoodporność USDA 6

Rośnie w wysokich górach, na leśnych polanach, piargach, łąkach na wysokości 2000-3000m.npm.
Występowanie Góry Azji Mniejszej, Turcja Północno-Wschodnia, Endemit turecki.
Stanowisko słoneczne ? w południe osłonięte do półcienistego, stale wilgotne w czasie wzrostu, latem suche, osłonięte, ciepłe.
Gleba mineralna ale zasobna, przepuszczalna, lekka, piaszczysto gliniasto próchniczo żwirowa, kamienista żyzna.
Podłoże :
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : żwir drobny : grys 2 : 2 : 2 : 1 + drenaż
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : torf odkwaszony 4 : 1 : 4 + drenaż.
Toleruje glebę ogrodową, bardzo przepuszczalną, zdrenowaną.
Odczyn pH 6,1-7,8 lekko kwaśna, obojętna, lekko zasadowa.
Wymagania Sadzić jesienią na głębokość równą trzykrotnej średnicy cebuli co czterokrotną średnicę cebuli. 30/ Co 4 - 5 lat dzielić i przesadzać. Nawozić obficie do czasu przekwitnięcia nawozem wolnodziałającym. Po kwitnieniu usuwać pędy kwiatostanowe, liście usuwamy dopiero gdy uschną. W czasie długotrwałej suszy w czasie wegetacji regularnie. Po kwitnieniu nie podlewać. Zimą sucho (daszek). Zimą gruba okrywa. (w przypadku gleby ciężkiej należy przechowywać cebule do wiosny w chłodnym i ciemnym miejscu). T.Kubala zaleca uprawiać w zimnej szklarni. 24/
Rozmnażanie Podział - cebule przybyszowe latem co 4 - 5 lat. Wykopać w II poł.VI do I poł. VII. Sadzić na głębokość 6-8 cm, bezpośrednio po wykopaniu, do I poł.VIII. Siew jesienią lub III-IV (stratyfikacja). Kwitnie po 3 - 5 latach .
Zastosowanie
Roślina ozdobna, okrywowa do alpinariów, ogrodów skalnych, naturalistycznych, w pojemnikach na balkonach i tarasach. Ładnie wygląda w towarzystwie kokoryczki i miodunki, w bardzo dużej ilości na skraju drzew i krzewów lub trawniku. Nadaje się na kwiat cięty.
Etymologia Nazwa "Fritillaria" jak przy Fritillaria meleagris.
Nazwa gatunku nadana przez Aleksandra Fomina botanika rosujskiego(1867-1935) uczestnika wyprawy na Kaukaz i badań nad florą Kaukazu, dyrektora ogrodu botanicznego w Kijowie.

Z innych gatunków Fritillaria nagrodzone AGM zostały, z przeznaczeniem do ogrodów skalnych :
F. amana ?Cambridge? Szachownica amańska Turcja, Liban. 10-30 cm IV-V Kwiaty zielone z brązowymi smugami, plamkami.**AGM 1997
F. pontica Szachownica pontyjska Europa Południowo Wschodnia, Azja Mn. 15-35 cm IV-V Kwiaty zielonożółte z brązowymi smugami wewnątrz.**AGM 2003
F. pyrenaica Szachownica pirenejska Pireneje V-VI 15-45 cm Kwiaty czekoladowe z zewnątrz, żółte w środku, .**AGM 1993

[Janusz100]

ŚNIEŻYCZKA PRZEBIŚNIEG Galanthus nivalis



Niewielka bylina cebulowa, lasów dolnoreglowych, górskich i polanach górnego regla (rośnie też w lasach liściastych na nizinach) o pokroju zwisającym, zwartym . Tworzy duże kępy. Zwiastun przedwiośnia. ...?Należy do pierwszych kwiatów wiosennych w naszym klimacie?...31/Roślina rodzima.
Cebule ma kuliste z brązowymi łuskami. Każda cebula wypuszcza trzy liście, dwa rosnące i jeden pochwowaty, stanowiący osłonę nasady liści i pędu kwiatowego. 30/ Liście odziomkowe, mięsiste, wzniesione, wąskie, lancetowate, koloru niebieskozielonego z białym obrzeżeniem. Łodygi kwiatowe w czasie kwitnienia są prosto wzniesione, podczas owocowania wydłużają się i pokładają. Kwiaty dzwonkowate, długości ok 3 cm, białe, zwisające pojedynczo na długich szypułkach na szczytach bezlistnych łodyg. Korona kwiatów w dwóch okółkach po 3 płatki każdy. Zewnętrzne listki okwiatu dłuższe i białe, wewnętrzne listki o połowę krótsze, ułożone rurkowato, na szczycie sercowato wcięte z zieloną plamką 1/ w kształcie odwróconej litery V 1/ . Płatki korony reagują na zmiany temperatury - stulają się na noc, w dni pochmurne i podczas niskich temperatur. W kilka tygodni po kwitnieniu liście zamierają. Kwiaty pachnące. Roślina kiełkuje we IX, z podziemnej cebuli rozwija się nowy pęd, który kształtuje się do nadejścia zimy pod powierzchnią podłoża i w takiej formie przeczekuje zimę. Wszystkie części rośliny trujące. Obsługa może powodować podrażnienia skóry. Roślina długowieczna - w jednym miejscu kilkanaście lat. Rośnie wolno. Mylony ze śnieżycą wiosenną. Samosiew.

Ocena * * AGM Bardzo dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 1/ 2/ 3/ 9/ 24/ 31/ 33/ 53/. Ładniejsza jest odmiana pełna ?Flore Pleno?.
T-1. Bardzo łatwa w uprawie. 

Wysokość 7-15 cm
Szerokość 10-15 cm(30 cm)
Kwitnie II-III (IV)
Kolor bialy
Mrozoodporność USDA 5

Rośnie w cienistych lasach liściastych ( buczynach ), zaroślach, na łąkach i pastwiskach do 1600 m.npm., w Alpach do 2200 m.npm.
Występowanie Europa Południowo- Środkowa od W.Brytani po Pireneje, od Hiszpanii przez Niemcy, Włochy, Sycylię, Grecję i Ukrainę po Zachodnią Azję Mniejszą, Syrię i Kaukaz. Polska na południu kraju w górach - Podkarpacie i Dolny Śląsk.
Stanowisko półcieniste i umiarkowanie cieniste, stale umiarkowanie wilgotne do wilgotnego ( w czasie wzrostu), chłodne. Wiosną toleruje pełne słońce, latem półcień - pod drzewami lub krzewami liściastymi.
Gleba lekka, normalna, przepuszczalna, średnio zwięzła, gliniasto piaszczysto ilasta, próchniczo żwirowa, żyzna.
Podłoże
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : żwir drobny 1 : 1 : 1 + nieco Ca
Odczyn pH 5,6 - 7,5 lekko kwaśny, obojętny, lekko zasadowy 2/.
Wymagania Sadzić na głębokość 5 ? 7 cm co 10 ? 12 cm. 30/ Nie przesadzać zbyt często - co 3 - 4 lata. Podlewać regularnie w czasie wzrostu. Liście usuwać dopiero gdy całkowicie zaschną.
Rozmnażanie Podział rozrośniętych kęp po kwitnieniu w VI- VII, gdy liście są jeszcze zielone- łatwo. Cebule przybyszowe w VI, sadzić po podziale nie przesuszać - łatwo. Sadzić nie póżniej niż w I poł.IX.
Z cebulek kwitnie w następnym roku. Siew bezpośrednio po zbiorze w IV - tylko typ. Kwitnie po 4- 6 latach. Metoda siewu 2. Nasiona leżą długo do wzejścia nawet ponad rok.
Zastosowanie
Roślina ozdobna do ogrodów skalnych, naturalistycznych, na trawniki, pod krzewami i na obrzeża drzew w dużych grupach, cmentarze, pojemniki. Ładnie wygląda z rannikami, kosaćcami żyłkowatymi, wawrzynkiem wilcze łyko, wrzoścami, cebulicami, krokusami. Kwiaty nadają się na kwiat cięty i do pędzenia. Roślina miododajna. Surowiec zielarski. Roślina lecznicza w leczeniu choroby Alzhaimera, nerwobóli, paraliżu, zapalenia korzonków nerwowych. Środek przeciw wirusowy. Roślina pod ścisłą ochroną, gatunek zagrożony.
Odmiany
"Flore pleno" syn."Pleniflora" Pełna, bardzo dekoracyjna odmiana * * AGM 1993
Etymologia Nazwa "Galanthus" pochodzi od dwóch greckich słów "gala" = mleko i "anthos" = kwiat; Kwiat biały. Nazwa gatunku "nivalis" = śnieżny, , ze względu na porę kwitnienia, rośnie jeszcze w śniegu.

Inne gatunki i mieszańce ogrodowe Galathus, przeznaczone do ogrodów skalnych, którym przyznano AGM
w 1993 r.?Atkinsi?,?S.Arnott?, ?Magnet?
,G.elwesii Śnieżyczka Elwesa wielkokwiatowa polecana przez 3/ 24/ 31/ i 33/ i G.elwesii var.monosticus .
w 2002 roku G.reginae-olgae i G.woronowii ? polecane przez 33/ 53/.
w 2012 roku ?Bertram Anderson?, ?Merlin? , ?Lady Beatrix Stanley? i ?Straffan?, G.elwesii ?Comet? , G.plicatus Śnieżyczka fałdowana i jej odmiany ?Three Ships? i ?Wendys Gold?.

[Janusz100]

GOLTERIA PŁOŻĄCA Gaultheria procumbens
syn. Pernettya, Starzęśla rozesłana, G. rozeslana, G. pełzająca.




Niski, płożący, zimozielony, rozłożysty podkrzew o pokroju poduszkowym i o ozdobnych, liściach
i owocach.Tworzy gęste kępy. Przypomina rodzimą borówkę. Roślina bardzo dekoracyjna jesienią i zimą z uwagi na błyszczące, ciemnozielone liście i obfitość czerwonych owoców podobnych do jagody, które utrzymują barwę do zimy.
Bylina rozłogowa, ma rozłogi nawet do 1 m długości. Liście ma sztywne, skórzaste, ciemnozielone ( młode mają kolor czekoladowoczerwonawy), aromatyczne, eliptyczne, na brzegach ząbkowane z krótkim, zaostrzonymn wierzchołkiem. Liście są górą błyszczące a pod spodem szarozielone, zimą zmieniają kolor na purpurowozielone. Kwiaty małe, drobne dzwonkowate, w kształcie urn, pięciopłatkowe, białoróżowe, pojedyncze, zwisają na krótkich ogonkach w kątach liści i osadzone są pojedynczo lub w kilkukwiatowych skąpych gronach. Płatki zrośnięte są na prawie całej swojej długości. Pojedyncze kwiaty przypominają kwiaty konwali, lecz są mniejsze, 6 - 12 mm długości. Kwitnie długo. Po kwitnieniu dojrzewają we IX-X małe, kuliste, błyszczące, szkarłatne, aromantyczne owoce, które utrzymują się na roślinie do wiosny. Owoce wiszą pod liśćmi, są jadalne, ale niezbyt smaczne. Liście, kwiaty i owoce aromatycznie pachną. 1/ . Rozrasta się szeroko, ale wolno - nie jest ekspansywna pomimo że tworzy rozłogi. Roślina lekko trująca.

Ocena * * AGM 1993 Bardzo dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 2/ 33/.
T-3. Średnio wymagająca.

Wysokość 15-20 cm
Szerokość 25-90 cm
Kwitnie VII-VIII
Kolor białoróżowy (białe, beżowe, kremowe, różowe)
Mrozoodporność USDA 4

Rośnie w wilgotnych lasach sosnowych a także liściastych ( dębowych ) i mieszanych, na polanach, pastwiskach, wrzosowiskach, torfowiskach i mokradłach, na kwaśnych glebach.
Występowanie Ameryka Północna - USA północno-wschodnia część od Alaski do Alabamy.
Stanowisko półcieniste, słoneczne - wystawa wschodnia - w południe ocienione, umiarkowanie wilgotne
do wilgotnego, chłodne. Toleruje słońce jeśli gleba jest stale wilgotna. Roślina cieniolubna.
Gleba organiczna, przepuszczalna, piaszczysto ilasto gliniasta, próchniczo torfowa, żyzna, kwaśna.
Podłoże :
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : piasek gruboziarnisty : torf kwaśny 3 : 1 : 2 : 3 + drenaż.
Odczyn pH 5,1-7,5 kwaśny, lekko kwaśny. Roślina kwasolubna, bo w naturze rośnie na glebach kwaśnych.
Wymagania Podlewać regularnie - deszczówką. Co pewien czas podłoże można zakwasić podlewając wodą z kilkoma kroplami soku z cytryny. Przycinać stare, wybujałe pędy wczesną wiosną. Ściółkować wokół rośliny kompostem z igliwia sosnowego lub korą. Nawozić nawozem dla roślin wrzosowatych, azalii i różaneczników. Zimą lekko okrywać zwłaszcza podczas bezśnieżnych zim.
Rozmnażanie Podział - odcinanie ukorzenionych odrostów jesienią lub wiosną - łatwo. Sadzonki wierzchołkowe, półzdrewniałe latem. Siew jesienią- tylko typ. Metoda siewu 3.
Zastosowanie
Roślina ozdobna, okrywowa, do ogrodów skalnych, ogrodów żwirowych, na wrzosowiska, skarpy, do pojemników na tarasy, balkony, do obsadzania obrzeży drzew, na brzegi oczek wodnych i na cmentarze. Można ją uprawiać w mieszkaniu jako roślinę doniczkową, a latem przenosić do ogrodu.
Roślina jadalna owoce, liście - herbata , aromatyzowanie żywności, piwa, lodów, słodyczy, gumy do żucia.
W przemyśle perfumeryjnym - dodatek do pasty do zębów. Roślina lecznicza olejek eteryczny do nacierania, używany przez Indian w leczeniu bólu, na obniżenie gorączki i na przeziębienie. Obecnie środek przeciwbólowy, przeciwzapalny, ściągający, wiatro i moczopędny. Roślina miododajna.
Odmiany
"Red Baron" 15 cm VII-VIII Liście ciemnozielone. Owoce czerwone.
Etymologia Nazwa "Gaultheria" nadana roślinie na cześć kanadyjskiego przyrodnika Jean Francois Gaulthier ( 1708-1756 r.) fizyka, lekarza króla kolonii w Kanadzie.
Nazwa gatunku "procumbens" = położyć się , leżeć krzyżem, z uwagi na płożący pokrój rośliny.

[Janusz100]

GORYCZKA BEZŁODYGOWA Gentiana acaulis
Syn. G.kochiana, G.excisa, G.Kocha.

https://www.google.com/search?client=fi ... z&dpr=1.25

Niska, górska bylina kłączowa, zimozielona. Ozdobna z uwagi na kwiaty. Najpiękniejsza wiosenna goryczka na skalniak 9/. Tworzy kępy rozetek....?Widok goryczek kwitnących w naturze, w wysokich górach, uważany jest za jedno z najwspanialszych doznań na świecie.?... 15/ ..." Symbol (obok szarotki) ogrodu skalnego"... 9/ Roślina rodzima.
Liście małe, jajowatolancetowate, zwężające się ku dołowi, miękkie, skórzaste, ciemnozielone, lśniące o lekko falistych brzegach, zebrane są w odziomkowe rozety. Z czasem rozetki liściowe tworzą gęste zwarte kępki. Na bardzo krótkiej 1-2 cm łodydze kwiatostanowej wyrastają 2-3 pary listków obejmujących łodygę a na jej szczycie skierowane ku górze, stojące, wyprostowane. Kwiaty pojedyncze, duże do 6 cm długości, dzwonkowate, czysto niebieskie z jaśniejszą oliwkowo zieloną gardzielą o metalicznym błyszczącym przebarwieniu i ciemno kropkowaną.1/ Są one pięciopłatkowe o długich trójkątnych płatkach, pofałdowanych i połączonych jasną błoną. Kwiaty otwierają się w słońcu, a przy pochmurnej pogodzie zamykają. Tworzy krótkie rozłogi. Rośnie wolno. Roślina długowieczna w jednym miejscu ok 15 lat.

Ocena * * AGM 1993 Bardzo dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 1/ 2/ 8/ 9/ 15/ 24/ 31/ 33 /53/.
T-1 .Bardzo latwa w uprawie . Wymaga wilgoci w powietrzu i podłożu, chłodnego lata, stąd trudna do uprawy na nizinach.

Wysokość 5-10 cm
Szerokość 15 - 25 cm
Kwitnie (IV) V-VI Czasem powtarza IX-X
Kolor lazurowoniebieski ( szafirowe )
Mrozoodporność USDA 4

Rośnie w rejonach górskich, na pastwiskach i murawach, w zbiorowiskach krzewinkowych, w jasnych lasach, w miejscach kamienistych, na piargach i na glebach krzemionkowych na wys.od 800 do 3000 m.npm.
Występowanie Góry Europy Środkowej i Południowej ( Alpy, Jura, Karpaty , Pireneje , Apeniny, Bałkany, Góry Chorwacji od Hiszpanii i Francji przez Włochy do Rumuni, Bułgarii i Ukrainy. W Polsce wyłącznie w Tatrach.
Stanowisko umiarkowanie słoneczne - wystawa wschodnia (osłonięte w południe) do półcienistego, stale umiarkowanie wilgotne, chłodne. Nie toleruje stojącej wody. Wg. 53/ słoneczne wystawa południowa lub zachodnia. Wg. 9/ kwiaty wystawione na słońce, a liście schowane w cieniu niewysokiej skałki lub kamienia.
Gleba normalna, przepuszczalna, głęboka, pulchna, średnio zwięzła, piaszczysto ilasta, próchniczo żwirowo kamienista, żyzna, bezwapienna. Wymagania pokarmowe średnie.
Podłoże :
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : żwir drobny 1 : 1 : 1 + drenaż
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : torf kwaśny 2 : 1 : 2 + drenaż.
Odczyn pH 6,6-7,2 obojętny . W naturze rośnie na glebach kwaśnych. Z uwagi jednak na to, że w handlu są mieszańce i mylnie stosowane nazwy bezpieczniej jest utrzymywać obojętny odczyn gleby 9/. W glebie zasadowej G. acaulis żółkną liście.
Wymagania Sadzić w sąsiedztwie roślin o słabej sile wzrostu. Wymaga wysokiej wilgotności powietrza stąd dobrze rośnie w klimacie z chłodnym latem.Ściółkować wokół rośliny żwirkiem. Dzielić starsze poduszki co 2-3 lata. Nawozić tylko nawozami o spowolnionym działaniu lub dobrze rozłożonym obornikiem ( nie świeżym), można też nawozić nawozem dla roślin kwitnących. Podlewać w czasie suszy regularnie, tak by podłoże było stale wilgotne ( zraszać ). Zimą lekko okrywać. W bezśnieżne zimy przemarza.
Rozmnażanie Podział starszych kęp ( 3-4 letnich) wiosną po kwitnieniu - łatwo. Sadzonkowanie rozetek liściowych - łatwo. Siew bezpośrednio po zbiorze - jesienią lub wiosną ( stratyfikacja ). Metoda siewu 2. Nasiona wschodzą nieregularnie. Kwitnie po 2-3 latach. 31/
Zastosowanie
Roślina ozdobna do ogrodów skalnych, na murki, skarpy, na rabaty i obwódki oraz do ogrodów żwirowych, dobrze jest sadzić w sąsiedztwie strumyków i oczek wodnych, gdyż roślina wymaga dużo wilgotności w powietrzu. Ładnie wygląda z naradkami krwistymi.
Roślina lecznicza napar do rozjaśniania piegów, korzeń w leczeniu zaburzeń trawienia, brak apetytu, przeciw robakom, przeciwzapalny, antyseptyczny, żółciopędny, żołądkowy, leczy choroby skóry. W przemyśle kosmetycznym.
Roślina objęta ścisłą ochroną gatunkową m.in w Polsce, Niemczech, Szwajcarii, Bułgarii, Austrii, Włoszech i Serbii.
Odmiany ...?Czysty gatunek obecnie już trudno spotkać w uprawie. Pod ta nazwa uprawia się najczęściej mieszańce G.angustifolia, G.clusii i G.dinarica.?? 31/ Gentiana acaulis jest bardzo podobny do G.clusi i bardzo łatwo się z nim krzyżuje tworząc mieszańce. Różni się
Etymologia Nazwa "Gentiana" pochodzi od Genthiusa króla Ilirii, który żył w II w.pne na obszarze obecnej Albani. Był on pierwszym, który zastosował goryczkę w leczeniu, swoich żołnierzy dotkniętych malarią, chociaż prawdopodobnie była ona używana w leczeniu znacznie wcześniej. Nazwa gatunku "acaulis" z greckiego "a" = bez "Kaulos"= pień ; bez pnia, łodygi, chociaż ma ale bardzo krótką łodygę.

[Janusz100]

GORYCZKA KLUSJUSZA Gentiana clusii syn. G. krótkołodygowa




Niska zimozielona, kłączowa bylina górska, nie tworzy kęp jak G.acaulis i nigdy nie kwitnie tak obficie. 45 / ...."Jest to jedna z piękniejszych roślin skalnych?? 31/ Roślina rodzima.
Kłącze ma walcowate, krótkie i delikatne. Liście niewielkie, jasnozielone, sztywne, skórzaste, lśniące, jajowatolancetowate, zaostrzone, skupione w rozetki na krótkich łodygach tuż przy samej ziemi, łodygowe mniejsze, naprzeciwległe. Krótka łodyga kwiatowa wyrasta z odziomkowej rozety. 31/ Kwiaty duże, około 5- 6 cm długości, pojedyncze, lejkowatodzwonkowate, pięciopłatkowe o długich płatkach, ciemnoniebieskie, wewnątrz bez ciemiejszych smug, 4/ na brzegach jaśniejsze 31/, osadzone na szczycie krótkiej, nierozgałęzionej łodygi, na której znajduje sie 1 -2 pary małych listków. 26/ Po kwitnieniu łodyga wydłuża się do 10 cm. Słabo kwitnie. Podczas deszczu i w dni pochmurne kwiaty zwijają się w pąk. Podobny do G.acaulis. Wolno rośnie mimo że tworzy rozłogi.

Ocena * Dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 2/ 3/ 9/ 24/ 31/ 53.
T-2. Łatwa w uprawie. Wg. 57/ - T-3 średnio wymagająca - trudniejsza w uprawie od G.acaulis.

Wysokość 4-10 cm
Szerokość 15 cm
Kwitnie V-VI (VII)
Kolor ciemnoniebieskie ( rzadko białe )
Mrozoodporność USDA 4

Rośnie w górach na halach, pastwiskach, uskokach skalnych, w szczelinach skalnych, na niskich torfowiskach i w lasach sosnowych, na półkach skalnych, kamienistych murawach wyłącznie na podłożu wapiennym, 26/ na wysokości 1200-2800 m.npm.
Występowanie Góry Europy Środkowej, Południowej i Wschodniej, od Jury, Scharzwaldu przez Alpy, Apeniny, Karpaty po Bałkany, Góry Dynarskie, góry Chorwacji . W Polsce w Tatrach 935 - 2000 m.npm.
Stanowisko słoneczne - wystawa wschodnia lub północna, stale umiarkowanie wilgotne, chłodne do zimnego (szczeliny skalne). Wg. 53/ słoneczne wystawa południowa lub zachodnia.
Gleba normalna, przepuszczalna, pulchna, lużna, umiarkowanie ciężka, gliniasto piaszczysto żwirowa, umiarkowanie próchnicza.
Podłoże :
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : żwir wapienny 1 : 1 : 1 drenaż
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : torf odkwaszony 2 : 1 : 2 + drenaż
- kruche podłoże mineralne : żwir (piasek gruboziarnisty) : podłoże organiczne 3 : 2 : 1 + Ca - wg. 45/
Odczyn 6,8-7,2 obojętny. W naturze rośnie wyłącznie na podłożu wapiennym. Lubi zasadowy, ale z uwagi że w naszych ogrodach są mieszańce, w handlu zresztą również, bezpieczniej utrzymać odczyn obojętny.
Wymagania Glebę wokół rośliny ściółkować żwirkiem drobnym. Najlepiej sadzić w zagłebionej szczelinie, za kamieniem. 57/ Nawozić kompostem lub nawozem wolnodziałającym. Nie lubi świeżego nawozu. Nawozić żelazem. W czasie suszy podlewać tak by podłoże było stale wilgotne. Zimą lekko okrywać.
Rozmnażanie Gatunek z nasion bezpośrednio po zbiorze i po stratyfikacji - wykiełkuje dopiero po roku. Kwitnie po 2 - 3 latach. Łatwiej przez podział rozłogów w VI.( ale tworzy ich stosunkowo mało )
Zastosowanie
Roślina ozdobna do ogrodów skalnych, alpinariów, na murki, skarpy, obwódki?.?Pięknie się prezentuje w małych grupkach w miejscu dobrze widocznym?? 31/
Roślina lecznicza o działaniu przeciwgorączkowym i przeciwprzeziębieniom.
Roślina objęta ścisłą ochroną m.in. w Polsce i Słowacji.
Etymologia Nazwa "Gentiana" jak przy Gentiana acaulius.
Nazwa gatunku "clusi" dedykowana flamandzkiemu lekarzowi i botanikowi Carolusowi Clusiusowi
( Charles de l'Escluse ) (1526-1609), dyrektorowi ogrodu botanicznego w Leyden, który jako pierwszy botanik wspiął się na szczyty Alp austryjackich i opisał alpejskie rośliny.

[Janusz100]

GORYCZKA CHIŃSKA Gentiana sino - ornata
syn. G. jesienna, G.paskowana.




Bylina górska, płożąca, ozdobna z uwagi na kwiaty i póżny okres kwitnienia. Tworzy grubą trawnikową okrywę.?" i nawisy naskalne. Uznana za najpiękniejszą i najcenniejszą roślinę wprowadzoną do uprawy w całym stuleciu "...(4)
Pędy płone, ma pokładające się i ukorzeniające w podłożu, kwiatowe wyprostowane. Pędy są gęsto ulistnione, zebrane w odziomkowe rozetki. Liście trawiaste, wąskie, zielone . Kwiaty osadzone są pojedynczo na końcach wygiętych łukowato łodyg na krótkich szypułkach osadzonych nad najwyższą parą liści. Kwiaty bardzo duże, długości ok. 5-6 cm, lejkowatotrąbkowate, lazurowobłekitne z jaśniejszą gardzielą i z pięcioma fioletowoniebieskimi paskami na zewnątrz, na blado zielonożółtym tle. Kwitnie bardzo obficie od IX do pierwszych silniejszych przymrozków. 31/ Część nadziemna usycha po kwitnieniu. Rośnie silnie.

Ocena * * AGM 1993 Bardzo dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 1/ 2/ 8/ 9/ 15/ 24/ 33/ 53/.
T-2. Łatwa w uprawie.

Wysokość 5-15 cm
Szerokość 15-35 cm
Kwitnie IX-X(XI)
Kolor jasnoniebieski (biały, beżowy, kremowy)
Mrozoodporność USDA 5

Rośnie na podmokłych, bezwapiennych, górskich łąkach, wrzosowiskach i brzegach strumieni na wysokości 2400 - 4800 m.npm.
Występowanie Góry Chin Południowo-Zachodnich, Północno Zachodni Yunnan, Sikkim, Syczuan, Tybet, Birma, Indie Północne.
Stanowisko umiarkowanie słoneczne w południe ocienione - wystawa wschodnia do umiarkowanie półcienistego, stale wilgotne (zwłaszcza powietrze), zwłaszcza latem i chłodne. Nie toleruje suszy.
Gleba normalna do organicznej, bardzo przepuszczalna, lużna, średnio zwięzła, cięższa, piaszczysto ilasto próchnicza, torfowo żwirowa , żyzna, kwaśna. Znosi. piaszczystą, ale nie toleruje suszy.
Podłoże :
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : żwir drobny 1 : 1 : 1 lub 1 : 2 : 0 +dobry drenaż + rozdrobniony torf kwaśny.
Odczyn pH 5,1-6,5 kwaśny, lekko kwaśny. Roślina kwasolubna 2/ 8/.
Wymagania Dzielić i przesadzać co 3 lata wiosną. Najlepiej sadzić w sąsiedztwie zbiorników wodnych. 4/ Wymaga wilgoci w powietrzu i podłożu - trudna do uprawy na nizinach. Podlewać regularnie, dość często, w czasie wzrostu - zraszać często wodą bezwapienną - deszczówką. Nawozić w sezonie wegetacyjnym nawozem wolnodziałającym a od VII nawozem dla roślin kwitnących. Kwiaty przekwitłe ścinać. Zimą sucho. Zimą lekko okrywać.
Rozmnażanie Podział wczesną wiosną (IV-V) - łatwo. Oddzielanie ukorzenionych pędów
w okresie wiosny i lata - łatwo. Sadzonkowanie - sadzonki wierzchołkowe (V-VI). Siew jesienią. Metoda siewu 2. Jeśli nie wykiełkują po miesiącu należy ponownie stratyfikować przez okres 1 miesiąca. W Polsce w zasadzie nasion nie zawiązuje. 31/
Zastosowanie
Roślina ozdobna do ogrodów skalnych, na murki, skarpy, do alpinariów, ogrodów żwirowych, na obwódki, do ogrodów naturalistycznych i japońskich w grupach, do pojemników, na balkony i tarasy, na wrzosowiska, torfowiska, na brzegi oczek wodnych i jako roślina doniczkowa. Ładnie wygląda z roślinami wrzosowatymi, rododendronami, azaliami, wrzosem, andromedą. 11/
Odmiany Istnieje bardzo wiele wartościowych mieszańców i odmian o kwiatach w różnych odcieniach koloru niebieskiego, białych i pełnych.
"Alba" 20 cm VIII-IX Kwiaty białe z zielonkawymi paskami. Wolniej rośnie i słabiej kwitnie od typu.
f. plena Odmiana pełna.

Mieszańce polecane przez 33/.?Blue Silk?,?Shot Silk?,?Silken Skies? **AGM 2012, ?Strathmore?** AGM 1994
Etymologia Nazwa "Gentiana" jak przy Gentiana acaulis. Nazwa gatunku "sino-ornata" od łacińskich słów "sino" = łacińska nazwa Chin z uwagi na siedliska gatunku i "ornata" = ozdobny, wystrojony.

[Janusz100]

BODZISZEK POPIELATY Geranium cinereum syn. B. szary.

https://www.google.com/search?client=fi ... z&dpr=1.25

Bylina górska, częściowo zimozielona o pokroju zwartym, kępiastym, leżącym do płaskiego i ozdobnych kwiatach....Tworzy raczej zwarte, półokrągłe, ulistnione kępy:...15/
Pędy ma rozesłane na powierzchni ziemi. Liście okrągłe w zarysie, szerokie, głęboko powcinane, pięciodzielne, długoogonkowe, delikatnie omszone, szarozielone, pachnące.1/Tworzy ładne, przyziemne rozety, niebieskozielonych, miękkich liści. Jesienią liście przebarwiają się na odcień miedziany i fioletowy. Kwiaty pojedyncze, średnicy 2 - 3 cm, pięciopłatkowe, miseczkowate, jasnoróżowe z ciemniejszymi, fioletowymi żyłkami i ciemno purpurowym środkiem - czarnymi pręcikami, osadzone na długich szypułkach ponad liśćmi. Kwitnie bardzo długo 6 - 7 tygodni, powtarza - przez całe lato. Rośnie wolno. Roślina długowieczna do 10 lat. W handlu zdarzaja się pod tą nazwa mieszańce.

Ocena ** AGM 1993 Bardzo dekoracyjna roślina skalna. Polecana przez 1/ 2/ 3/ 8/ 9/ 15/ 24/ 31/ 33/. Mieszaniec?Ballerina? uznany za *** najpiękniejszą, najbardziej dekoracyjną roślinę skalną wg. 34/.
T-1. Bardzo łatwa w uprawie Roślina trwała i niewymagająca.

Wysokość 10-15 cm
Szerokość 15 - 40 cm
Kwitnie VI-VII Powtarza IX- X
Kolor jasnoróżowy ( biały, różowy, niebieski, fioletowy)
Mrozoodporność USDA 6

Rośnie w rejonach górskich na suchych i kamienistych łąkach, pastwiskach i skalistych zboczach na wysokości 1200-2600 m.npm.
Występowanie Góry Europy Południowo-Wschodniej, Pireneje - Hiszpania Północna, Francja Południowa, Bałkany po Bliski Wschód, Afryka Północno-Zachodnia. Endemit pirenejski.
Stanowisko słoneczne ( w południe ocienione ) do półcienistego, umiarkowanie wilgotne, osłonięte, wybitnie ciepłe.
Gleba normalna, przepuszczalna, lekka, pulchna, głęboka, piaszczysto ilasta, kamienisto żwirowo próchnicza, przeciętna do żyznej.
Podłoże
- ziemia darniowa : ziemia liściowa : piasek gruboziarnisty : torf odkwaszony 4 : 1 : 2 : 4
Roślina toleruje przeciętną glebę ogrodową.
Odczyn pH 6,1-7,8 lekko kwaśny, obojętny, lekko zasadowy. Roślina tolerancyjna na odczyn.
Wymagania Dzielić i przesadzać co 3 lata. Roślinę ściółkować żwirkiem kamiennym. Podlewać od czasu do czasu, regularnie, gdy sucho. Nawozić kompostem lub nawozem wolnodziałającym. Ścinać uschnięte, żółknące liście i przekwitłe kwiatostany. Zimą sucho. Zimą lekko okrywać.
Rozmnażanie Podział przed ropoczęciem wegetacji - wiosną lub po przekwitnieniu jesienią . Sadzonkowanie- sadzonki korzeniowe - latem. Siew wiosną - tylko typ.
Zastosowanie
Roślina ozdobna, okrywowa, do ogrodów skalnych, alpinariów, w szczeliny skalne, na murki, skarpy, rabaty, tarasy, do ogrodów naturalistycznych i do pojemników, a nawet jako rośliny doniczkowe. Ładnie wygląda z małymi posłonkami i dzwonkiem karpackim 8/.
Nadaje sie na kwiat cięty.
Przemysł farmaceutyczny - olejki eteryczne.
Odmiany
"Ballerina" Mieszaniec G.cinereum i G.subcaulescens 10-15 cm VI-VIII Kwiaty lilioworóżowe , fioletowo, wyrażnie żyłkowane z ciemną plamą u nasady każdego płatka. Kwitnie całe lato. * * * AGM
"Album" Kwiaty białe.
Etymologia Nazwa "Gertanium" pochodzi od greckiego "geranos" = żuraw z uwagi na owoce podobne do dzioba żurawia.
Nazwa gatunku "cinereum" = szary, popielaty, od"cinis, cineris" = popiół.